Nakładające się ZUS ZLA od różnych lekarzy a prawo do zasiłku chorobowego i możliwość zwolnienia pracownika

Katarzyna Wrońska-Zblewska
Katarzyna Wrońska-Zblewska
03.02.2015AKTUALNE

Nakładające się ZUS ZLA od różnych lekarzy a prawo do zasiłku chorobowego i możliwość zwolnienia pracownika
Pytanie:

Nasz pracownik od 180 dni (od 25 lipca 2014 r.) przebywa na zwolnieniu lekarskim (są to 30-dniowe zwolnienia od lekarza psychiatry). Okres zasiłkowy kończy się 22 stycznia 2015 r. W międzyczasie otrzymaliśmy informację, że pracownik podjął inną pracę. Przeprowadziliśmy kontrolę w jego domu oraz miejscu rzekomej pracy, jednak bez skutku. Wysłaliśmy do ZUS wnioski o przeprowadzenie kontroli prawidłowości wystawienia zaświadczenia lekarskiego oraz wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy, jednak ZUS uznał, że wszystko jest zgodne z prawem. Nie udało nam się skontaktować z pracownikiem telefonicznie. Nie mając żadnej informacji o stanie zdrowia pracownika, wysłaliśmy mu dokumenty uprawniające do ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne. Jak dotąd nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi. Teraz otrzymaliśmy kolejne zaświadczenia lekarski. Pierwsze, wystawione 22 stycznia 2015 r. przez tego samego psychiatrę co poprzednie, na kolejne 30 dni od 21 stycznia do 19 lutego 2015 r. Drugie, wystawione 26 stycznia 2015 r. przez lekarza rodzinnego, na okres od 23 do 31 stycznia 2015 r. Za ile dni możemy zapłacić zasiłek chorobowy, skoro okres zasiłkowy kończy się 22 stycznia 2015 r.? Które zwolnienie lekarskie brać pod uwagę, skoro ich okresy się nakładają? Czy możemy zwolnić tego pracownika? Jeśli tak, to kiedy?

Odpowiedź:

Pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy do 22 stycznia 2015 r. włącznie. Od 23 stycznia 2015 r. nie ma on prawa do świadczeń z tytułu choroby – chyba, że zostanie mu przyznane świadczenie rehabilitacyjne.
Pracodawca może zwolnić pracownika bez wypowiedzenia bez jego winy w trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b Kodeksu pracy. Powinien jednak wcześniej uzyskać informację, czy pracownik nie ubiega się o świadczenie rehabilitacyjne i czy zostało mu ono przyznane (wówczas ochrona wydłuża się o 3 pierwsze miesiące pobierania tego świadczenia).

Pracodawca może zwolnić pracownika bez wypowiedzenia jeżeli po upływie okresów ochronnych określonych w Kodeksie pracy (kp) jest nadal niezdolny do pracy. Dalszą niezdolność do pracy może potwierdzić m.in. dłuższe zwolnienie lekarskie, „wychodzące” poza okres zasiłkowy.

Czasowa ochrona dla chorego pracownika

Pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np. urlopu, choroby) jeśli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. W przypadku choroby okres ten wyznacza przepis art. 53 § 1 pkt. 1 kp, umożliwiając pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwała dłużej niż:

  • 3 miesiące – w razie zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres krótszy niż 6 miesięcy przed chorobą,

  • łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku (obecnie 182 dni lub 270 dni gdy niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży) oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące (jeśli zostanie ono pracownikowi przyznane) w razie zatrudnienia u danego pracodawcy przez co najmniej 6 miesięcy przed chorobą lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

W praktyce oznacza to, że pracodawca może zwolnić pracownika dopiero gdy upłyną okresy ochronne i tylko pod warunkiem, że mimo upływu tych okresów pracownik jest nadal niezdolny do pracy na stanowisku zajmowanym przed chorobą (tj. faktycznie nie może wrócić do dotychczasowej pracy).

Zasiłek chorobowy – tylko do wyczerpania okresu zasiłkowego…

W sytuacji opisanej w pytaniu 22 stycznia 2015 r. pracownikowi upłynęło 182 dni okresu zasiłkowego. Jeśli ZUS nie przyzna mu świadczenia rehabilitacyjnego, pracownik otrzyma zasiłek chorobowy tylko do tego dnia, mimo dłuższego zwolnienia lekarskiego. Zasiłek chorobowy przysługuje bowiem przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999r o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa – nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni.

…do którego wlicza się kolejne (bez przerw) zwolnienia lekarskie

Ustalenie okresu zasiłkowego – istotnego ze względu na okres ochronny oraz konieczność wypłaty zasiłku chorobowego – następuje z uwzględnieniem ciągłości zwolnień lekarskich oraz rodzaju choroby, „na którą lekarz wydał zwolnienie lekarskie”.

Do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy (zwolnienia lekarskie), jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999r o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa. Nie ma znaczenia czy są to zwolnienia lekarskie na różne choroby, czy na tą samą chorobę. Jeśli zwolnienia są nieprzerwane, a tak wynika z pytania, będą zaliczone do tego samego okresu zasiłkowego.

Inna choroba lub 60 dni przerwy – nowy okres zasiłkowy

Nowy okres zasiłkowy rozpocząłby się, gdyby pomiędzy zwolnieniami lekarskimi:

  • na tę samą chorobę była przerwa dłuższa niż 60 dni,

  • na inną chorobę była przerwa co najmniej 1 dniowa.

Z treści pytania wynika, że pracownik nieprzerwanie od 25 lipca 2014 r. otrzymuje zwolnienia lekarskie od jednego lekarza (psychiatry). Ostatnie zwolnienie lekarskie otrzymał 22 stycznia 2015 r. Zostało ono wystawione na okres od 21 stycznia do 19 lutego 2015 r. W dniu 22 stycznia 2015 r. pracownikowi upłynął 182 dzień okresu zasiłkowego, a zatem do tego dnia włącznie przysługuje mu zasiłek chorobowy. Dalsza wypłata świadczeń związanych z niezdolnością do pracy warunkowana jest przyznaniem mu przez ZUS świadczenia rehabilitacyjnego.

Ryzykowne zwolnienie

Trwające po 22 stycznia 2015 r. zwolnienie lekarskie (od lekarza psychiatry) powoduje, że pracownik jest uznawany za niezdolnego do pracy po tej dacie (aż do 19 lutego 2015 r.). Tym samym pracodawca ma podstawę, aby zwolnić pracownika bez wypowiedzenia w trybie art. 53 § 1 pkt. 1 lit b kp. – upłynął bowiem okres ochronny, a pracownik jest nadal niezdolny do pracy (drugie, równoległe zwolnienie lekarskie pozostaje w mojej ocenie bez wpływu na okres zasiłkowy i dopuszczalność zwolnienia pracownika bez wypowiedzenia).

Takie rozwiązanie jest jednak obciążone pewnym ryzykiem związanym z brakiem informacji od pracownika. Jeśli pracodawca zwolni pracownika, a ZUS przyzna mu świadczenie rehabilitacyjne (pracodawca nie ma informacji, czy pracownik w ogóle występował do ZUS o jego przyznanie), będzie musiał wycofać oświadczenie o rozwiązaniu umowy i przywrócić go do pracy (okres ochronny przed rozwiązaniem stosunku pracy wydłuża się wówczas o pierwsze 3 miesiące pobierania świadczenia rehabilitacyjnego).

Autorem odpowiedzi jest: 

Katarzyna Wrońska-Zblewska


Katarzyna Wrońska-Zblewska
AUTOR
Prawnik, specjalista prawa pracy. Absolwentka wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Gdańskim. Od wielu lat zajmuje się zawodowo prawem pracy, autorka licznych publikacji z tego zakresu.

Sprawdź inne artykuły w kategorii Kadry

Nagrody i wyróżnienia

Certyfikat rzetelnosci Laur zaufania SMB logo Top firma

Copyright © 2024 Wszelkie prawa zastrzeżone

Obserwuj nas

fb-logo ink-logo inst-logo