Rekompensowanie pracy w niedzielę i święta oraz w 6 dniu tygodnia
Czy udzielenie czasu wolnego w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych w dni dla pracownika wolne od pracy dotyczy nadgodzin przepracowanych tylko w niedziele i święta czy również gdy pracownik pracował w sobotę (pracownik pracuje w pięciodniowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku).
Nie można mylić rekompensaty pracy w niedzielę czy święto, albo w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (w pytaniu - sobota) z rekompensatą pracy w godzinach nadliczbowych.
Co do zasady, pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli udzielenie dnia wolnego w tym terminie nie jest możliwe pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego.
Dopiero w sytuacji gdy i taka rekompensata nie jest możliwa, pracownikowi należy wypłacić dodatek określony w art. 1511§ 1 pkt 1 (czyli dodatek w wysokości 100%), za każdą godzinę pracy w niedzielę.
W sytuacji, gdy pracownik wykonywał pracę w święto - należy mu się dzień wolny w ciągu okresu rozliczeniowego. Jeżeli pracodawca nie ma możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511§ 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w święto, czyli ponownie 100% dodatek.
Natomiast w przypadku pracy w dniu wolnym od pracy wynikającym z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, jedną możliwością rekompensaty pracy w takim dniu jest udzielenie innego dnia wolnego od pracy do końca okresu rozliczeniowego w terminie ustalonym z pracownikiem.
Jak wynika z powyższego, w żadnym z opisanych przypadków, nie ma możliwości udzielenia czasu wolnego w proporcji 1:1,5. W przypadku pracy w niedzielę i święto oraz sobotę pracownikowi zawsze należy udzielić innego dnia od pracy (w przypadku niedzieli i święta czasem można też zapłacić za pracę).
Powyższe zasady dotyczą jednak sytuacji, gdy pracownik pracuje do 8 godzin w opisywane dni. Jeżeli zdarzy się, że pracownik wezwany do pracy w niedzielę, święto albo sobotę będzie pracował powyżej 8 godzin, to za ten czas powyżej 8 godzin należy mu się rekompensata jak za godziny nadliczbowe, w tym możliwość udzielenia czasu wolnego w proporcji 1:1,5.
1. Pracownicy świadczą pracę od poniedziałku do piątku. W niedzielę, 9 sierpnia 2011 r. pracodawca wezwał 2 pracowników do pracy. Pracownik nr 1skończył ją po 6 godzinach, pracownik nr 2 po 11.
Pracodawca rekompensuje ich pracę w następujący sposób:
» pracownik nr 1 - za 6 godzin pracy w niedzielę, powinien otrzymać cały inny dzień wolny następujący 6 dni po lub przed tą niedzielą, jeżeli jest to niemożliwe - do końca okresu rozliczeniowego. Dopiero jeżeli oba sposoby rekompensaty nie wchodzą w grę pracodawca będzie musiał zapłacić pracownikowi wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem za każdą godzinę pracy w niedzielę;
» pracownik nr 2 - za pierwsze 8 godzin pracy przysługiwać mu będzie inny cały dzień wolny od pracy na 6 dni przed lub po tej niedzieli, jeżeli jest to niemożliwe - do końca okresu rozliczeniowego. Gdy oba sposoby rekompensaty nie wchodzą w grę pracodawca będzie musiał zapłacić pracownikowi wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem za pierwsze 8 godzin pracy w niedzielę. Natomiast kolejne 3 godziny pracodawca rekompensuje już jak „zwykłe” nadgodziny, czyli:
- wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem (bo praca w niedzielę) lub
- czas wolny w proporcji 1:1 jeżeli to pracownik wnioskuje o taki czas wolny lub
- czas wolny w proporcji 1:1,5 - jeżeli taka rekompensata następuje z inicjatywy pracodawcy.
