Zakład dziewiarski zatrudnia pracownice na 2 zmiany. Są to szwaczki, krojcze i dziewiarki. Ze względu na potrzeby produkcyjne konieczne jest zatrudnianie dziewiarek w porze nocnej. Pracownica jest wtedy sama w zakładzie, w firmie nie ma dozorców. Czy są przeszkody prawne zabraniające zatrudnienia w zakładzie jednej osoby w porze nocnej?
Przepisy prawa pracy nie zakazują zatrudniania pracowników w porze nocnej, nawet jeżeli pracę w nocy wykonuje tylko jeden pracownik.
Pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21.00 a 7.00. Przepisy prawa pracy jedynie w wyjątkowych przypadkach, wprost wymienionych w przepisach Kodeksu pracy, zabraniają zatrudniania pracowników w porze nocnej. Praca w nocy jest zatem, co do zasady, dopuszczalna i nie wymaga szczególnego uzasadnienia ze strony pracodawcy, nawet jeżeli jest wykonywana w sposób ciągły przez jednego pracownika. Przepisy prawa pracy nie wprowadzają bowiem generalnego zakazu pracy w porze nocnej, ani nie uzależniają jej stosowania od spełnienia przez pracodawcę dodatkowych warunków. W praktyce prawnie dopuszczalna będzie sytuacja, gdy ustalony dla pracownika harmonogram czasu pracy przewiduje wyłącznie pracę w porze nocnej bądź gdy pracodawca poleca pracę w porze nocnej tylko jednemu pracownikowi. Przepisy nie uzależniają również, co do zasady, dopuszczalności polecania pracy w porze nocnej z uwagi na płeć pracownika.
Pracodawca nie może jednak każdemu pracownikowi powierzyć wykonywania pracy w porze nocnej. Z uwagi na fakt, iż świadczenie pracy w porze nocnej jest szczególnie uciążliwe dla organizmu, obowiązuje bowiem zakaz pracy w nocy dla:
pracownic w ciąży. Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej; w razie braku takich możliwości pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy,
pracownic i pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 – bez ich zgody,
pracowników młodocianych,
pracowników niepełnosprawnych, chyba że lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne, a w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad takim pracownikiem, wyrazi na to zgodę lub gdy niepełnosprawny zatrudniony jest przy pilnowaniu.
Pamiętać również należy, iż pracodawca jest obowiązany poinformować Państwową Inspekcję Pracy o zatrudnianiu pracownika pracującego w nocy, jeżeli z pisemnym wnioskiem w tym zakresie wystąpi pracownik.
Joanna Kaleta