Odpowiedzialność pracownika za narażenie pracodawcy na straty przez nienależyte wypełnianie obowiązków
Jaką karą można ukarać pracownika, który nie wywiązuje się w sposób należyty z obowiązującego go zakresu obowiązków, np. naraża pracodawcę na stratę finansową, kompletując dokumentację pacjenta niedokładnie i niekompletnie – w sposób niezgodny z obowiązującą procedurą (co jest jednym z powodów odrzucenia pacjenta z finansowania przez NFZ). Czy można w tym przypadku zawrzeć z pracownikiem umowę o odpowiedzialności materialnej, jeżeli tak, to co powinna ona zawierać? Czy można w tym przypadku ukarać pracownika odpowiedzialnego za ten odcinek pracy?
Pracownika, który poprzez niedbałe wykonywanie obowiązków pracowniczych naraża pracodawcę na szkodę materialną lub taką szkodę wyrządza, można ukarać karą porządkową upomnienia lub nagany albo nawet wypowiedzieć mu umowę o pracę.
Pracownik za wyrządzenie pracodawcy szkody odpowiada na zasadach określonych w Kodeksie pracy i dla pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę nie ma potrzeby uprzedniego zawierania z nim umowy o odpowiedzialności materialnej.
Pracodawca ma możliwość „wychowawczego” oddziaływania na pracownika poprzez nałożenie na niego kary porządkowej upomnienia lub nagany.
Za niedbałe wykonywanie obowiązków – kara porządkowa, a nawet zwolnienie z pracy
Jedną z tych kar można ukarać pracownika za nieprzestrzeganie przez niego ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. W skrócie mówiąc karę porządkową można nałożyć za naruszenie obowiązku pracowniczego, w tym obowiązków wynikających z zakresu obowiązków pracownika. Tak więc kara porządkowa może być również nałożona za nierzetelne wykonywanie przez pracownika jego normalnych obowiązków pracowniczych wynikających z treści zawartego stosunku pracy.
Jeśli zatem do obowiązków pracownika należy kompletowanie dokumentacji pacjenta a powyższą czynność pracownik wykonuje niezgodnie z obowiązująca procedurą, niedokładnie i w sposób niekompletny, w konsekwencji narażając czy nawet powodując straty finansowe pracodawcy – to jak najbardziej takie uchybienia uprawniają pracodawcę do ukarania pracownika kara porządkową.
Co więcej takie naruszenie obowiązków pracowniczych kwalifikuje się do wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę. Nienależyte wykonywanie obowiązków pracowniczych stanowi bowiem niekwestionowaną przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę.
Pracownik wyrządza szkodę – pracodawca może żądać jej naprawienia
Niezależnie od uprawnień pracodawcy w zakresie nałożenia kary porządkowej lub wypowiedzenia umowy o pracę, jeśli pracownik wskutek niewykonania lub nierzetelnego wykonywania swoich obowiązków pracowniczych wyrządzi ze swej winy szkodę pracodawcy – pracodawca może dochodzić naprawienia tej szkody. Dla odpowiedzialności pracownika nie jest wymagane uprzednie zawarcie umowy o odpowiedzialności materialnej, bowiem pracownik za wyrządzenie pracodawcy szkody odpowiada na zasadach precyzyjnie określonych w Kodeksie pracy.
Należy tylko pamiętać, że pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Pracodawca może dochodzić za wyrządzenie szkody odszkodowania w wysokości wyrządzonej szkody, które nie może jednak przekroczyć kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.
art. 30 § 1 pkt 2, art. 108 § 1, art. 114, art. 115, art. 119 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Bartosz Miszewski
