Czym kierować się ustalając wykaz prac wzbronionych
Jesteśmy placówką opieki zdrowotnej – szpitalem. Musimy nasz regulamin pracy uzupełnić o wykaz prac wzbronionych kobietom. Planujemy zrobić to w formie załącznika do regulaminu. Jak powinniśmy ustalić wykaz prac wzbronionych w placówce zdrowotnej?
Elementem niezbędnym w zakresie treści regulaminu pracy jest wykaz prac wzbronionych kobietom. Przepisy nie zawierają odrębnych wykazów prac im wzbronionych, z podziałem na poszczególne rodzaje zatrudnienia (zawody czy miejsca pracy). Wykaz taki pracodawca musi opracować indywidualnie uwzględniając charakter prowadzonej działalności i wykonywanych u niego prac – opierając się przy tym na postanowieniach zawartych w rozporządzeniu wydanym przez Radę Ministrów.
Kobiety podlegają szczególnej ochronie w kwestii zatrudniania – przejawem tego jest między innymi zakaz zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Przepis art. 176 kp, który zawiera powyższą zasadę, nie wskazuje jakiego rodzaju prace (kategoria prac) zaliczają się do prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych. Na jego podstawie wydane zostało rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. nr 114, poz. 545 ze zm.).
Rozporządzenie jako punkt wyjścia
Wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, przy których nie wolno zatrudniać kobiet, został zawarty w załączniku do wskazanego rozporządzenia. Powyższy wykaz nie wymienia wprost rodzajów prac wzbronionych kobietom, lecz wskazuje na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe, których istnienie lub przekroczenie będzie powodowało, że dana praca będzie uznana za wzbronioną.
Obowiązkiem pracodawcy jest zatem w oparciu o wykaz wynikający z rozporządzenia uznać, czy dana praca występująca u niego w zakładzie może być przez kobiety wykonywana czy też nie.
Wykaz prac w regulaminie
Na pracodawcy zatrudniającym co najmniej 20 pracowników spoczywa obowiązek opracowania regulaminu pracy, w którym powinien ustalić wykaz prac wzbronionych kobietom, występujących w danym zakładzie pracy. Pracodawca opracowując wykaz powinien unikać praktyki polegającej na skopiowaniu całego załącznika rozporządzenia i uznania tego za obowiązujący w danym zakładzie wykaz prac wzbronionych kobietom. Wykaz powinien więc zawierać tylko te rodzaje prac, które są wykonywane u danego pracodawcy.
Inspektorzy pracy kontrolujący pracodawców zwracają uwagę, że część z nich albo nie ma opracowanego w regulaminie pracy wykazu lub wykazy te mają ogólny charakter i nie określają konkretnych stanowisk pracy na których nie wolno kobiet zatrudniać.
Sebastian Kryczka
