Obowiązek wypłaty zaległych świadczeń urlopowych
Nasza firma (zatrudnia obecnie 2 pracowników, w przeciągu ostatnich 3 lat - 4 pracowników) zmieniła w tym roku księgowość i wówczas dowiedzieliśmy się, że pracownikom należy się świadczenie urlopowe przy urlopie 14-dniowym lub dłuższym. Wcześniej nigdy nas nie informowano o takim obowiązku. W tym roku zaczęliśmy więc wypłacać takie świadczenie, jednak mamy pytanie o świadczenia zaległe. Czy pracownik ma prawo zwrócić się do nas o wypłatę świadczeń za lata ubiegłe? Jeśli tak, to za jaki okres? Czy z odsetkami? Co z pracownikami, którzy już nie są zatrudnieni?
Sam fakt, że pracodawca nie przekazywał pracownikom do końca stycznia każdego roku informacji o nietworzeniu ZFŚS oraz niewypłacaniu świadczenia urlopowego, nie zobowiązuje go do wypłaty świadczeń urlopowych za te lata. Niewypłacenie świadczenia urlopowego jest jednak wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, zagrożonym karą grzywny.
1. Jest informacja do końca stycznia danego roku - nie trzeba wypłacać świadczenia urlopowego
Obowiązek wypłacania świadczenia urlopowego spoczywa na pracodawcach, którzy według stanu na 1 stycznia danego roku zatrudniają mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Świadczenie to przysługuje pracownikowi, który skorzystał z 14-dniowego wypoczynku, wliczając w to dni wolne od pracy, niedziele i święta.
Jeśli jednak pracodawca do końca stycznia danego roku przekaże pracownikom informację o nietworzeniu ZFŚS i niewypłacaniu świadczenia urlopowego, nie będzie miał obowiązku wypłaty świadczenia w danym roku.
2. Niewypłacenie świadczenia urlopowego jest wykroczeniem, za które grozi grzywna
W myśl art. 12a ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych kto, będąc pracodawcą lub będąc odpowiedzialnym, w imieniu pracodawcy, za wykonywanie przepisów ustawy, nie wykonuje przepisów ustawy albo podejmuje działania niezgodne z przepisami ustawy, podlega karze grzywny.
Niewypłacenie świadczenia urlopowego jest wobec powyższego wykroczeniem przeciwko prawom pracownika i jest zagrożone karą grzywny. Dotyczy to zarówno świadczenia urlopowego za rok bieżący, jak i za lata, w których roszczenia pracownicze nie uległy jeszcze przedawnieniu. Termin przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy wynosi 3 lata od dnia, w którym roszczenie to stało się wymagalne. Świadczenie urlopowe jest natomiast wymagalne w ostatnim dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wypoczynku pracownika - to bowiem w tym terminie pracodawca jest zobowiązany do wypłaty świadczenia urlopowego.
3. Nieprzekazanie informacji nie oznacza, że pracodawca musi wypłacić świadczenia
Z pytania można wywnioskować, że pracodawca nie przekazywał pracownikom informacji o nietworzeniu ZFŚS i niewypłacaniu świadczenia urlopowego i mimo to świadczenia tego nie wypłacał.
Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 marca 2007 r. (sygn. akt I OSK 814/06, LEX nr 344533) „niedopełnienie przez pracodawcę obowiązku określonego w art. 3 ust. 3a ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wykroczenie sankcjonowane w art. 12a ust. 1 ww. ustawy. W żadnym natomiast razie naruszenie przepisów ustawy poprzez niedopełnienie obowiązku informacyjnego nie może być utożsamiane z obowiązkiem pracodawcy do wypłaty świadczenia urlopowego, które, o ile pracodawca zatrudniający mniej niż 20 pracowników nie przyjął na siebie zobowiązania w tym zakresie, nie stanowi świadczenia należnego”.
Pracodawca nie jest zatem zobowiązany do wypłaty zaległych świadczeń urlopowych. Należy jednak podkreślić, że jeśli tego nie zrobi - może narazić się na karę grzywny, o której mowa w art. 12 a ust. 1 ustawy.
» art. 3 ust. 3, ust. 3a, ust. 5, ust. 5a, art. 12a ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. nr 70, poz. 335),
» art. 291 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).
Emilia Wawrzyszczuk
