Stosunek pracy i uprawnienia pracownika zatrudnionego na czas określony, powołanego do odbycia służby przygotowawczej
Jakie przywileje należą się pracownikowi, który ma umowę na czas określony do 16 lutego 2016 r., a od 7 stycznia został powołany do odbycia służby przygotowawczej do 29 kwietnia 2016 r.?
Żołnierzom pełniącym służbę przygotowawczą oraz członkom ich rodzin przysługują szczególne uprawnienia przewidziane dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej. W przypadku umowy terminowej rozwiąże się ona zgodnie z terminem w umowie przewidzianym. Na czas pełnienia służby przygotowawczej pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego oraz wypłacić odprawę w wysokości 2-tygodniowego wynagrodzenia.
Obowiązek służby wojskowej polega między innymi na pełnieniu służby przygotowawczej przez osoby wskazane w art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (dalej ustawa). Osoby, które otrzymały powołanie do pełnienia służby przygotowawczej, są żołnierzami w czynnej służbie wojskowej bez względu na fakt pozostawania w zatrudnieniu. Powołanie do odbycia służby przygotowawczej jest nie do pogodzenia z wykonywaniem obowiązków pracowniczych. W takim wypadku pracodawca musi liczyć się z faktem, że pracownik nie będzie świadczył pracy w okresie pełnienia służby.
Ochrona zatrudnienia…
Przepisy ustawy przewidują szczególną ochronę stosunku pracy pracowników, którzy zostali powołani do odbycia służby przygotowawczej. Zgodnie z art 118 ustawy, w okresie między dniem doręczenia pracownikowi karty powołania do czynnej służby wojskowej a jej odbyciem stosunek pracy nie może być przez pracodawcę wypowiedziany ani rozwiązany. Należy pamiętać, że w przypadku gdy okres dokonanego przez pracodawcę (lub pracownika) wypowiedzenia stosunku pracy upływa po dniu doręczenia pracownikowi karty powołania do czynnej służby wojskowej – czynność wypowiedzenia jest bezskuteczna.
…nie przedłuża umów terminowych
W przypadku umów terminowych – na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, ulegają one rozwiązaniu z upływem terminu określonego w umowie. Zatem w przedstawionym w pytaniu przypadku umowa pracownika ulegnie rozwiązaniu 16 lutego 2016 r., niezależnie od faktu, że skutek rozwiązujący nastąpi w trakcie trwania służby przygotowawczej.
Należy pamiętać, że ochrona stosunku pracy nie przysługuje w sytuacji gdy pracodawcy przysługuje prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika oraz w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy.
Urlop bezpłatny z uprawnieniami
Jak już wcześniej wyjaśniono, powołanie do służby przygotowawczej ma pierwszeństwo przed obowiązkiem świadczenia pracy, a jedno wyklucza drugie. Nie ma możliwości jednoczesnego świadczenia pracy i uczestniczenia w zajęciach wynikających z faktu powołania do służby.
W celu umożliwienia pracownikowi realizacji obowiązku odbycia służby przygotowawczej, pracodawca ma obowiązek udzielenia mu urlopu bezpłatnego na okres trwania tej służby. Warto zauważyć, że pracownik nie ma obowiązku kierowania do pracodawcy wniosku w tej sprawie.
Bez wynagrodzenia, ale z odprawą
W okresie trwania urlopu bezpłatnego pracownik zachowuje ogół uprawnień wynikających ze stosunku pracy – za wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Aby zrekompensować pracownikowi powołanemu do służby przygotowawczej brak prawa do wynagrodzenia, zgodnie z art 125 ustawy, pracownik powinien otrzymać od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia, obliczonego zgodnie z zasadami określonymi dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Sebastian Kryczka
