Czy zleceniobiorca może wypowiedzieć umowę zlecenia w każdym czasie
Zwracam się z zapytaniem o okres wypowiedzenia umowy cywilnoprawnej – umowa zlecenia. Zleceniobiorca zawarł umowę na okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. jednak po miesiącu świadczenia usługi postanowił rozwiązać umowę zlecenia – prawdopodobnie chodzi o zbyt niską wysokość wynagrodzenia. W umowie zlecenia, zleceniodawca nie podał okresu wypowiedzenia jedynie zastosował zapis: „w sprawach nieuregulowanych niniejszą umową zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego". Stąd moje pytanie jaki okres wypowiedzenia jest takiej umowy? Czy gdyby okres wypowiedzenia np. miesiąca byłby zapisany w tej umowie, czy byłby on wiążący dla stron?
Zleceniobiorca może wypowiedzieć umowę zlecenia w każdym czasie. Jednakże, gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, zleceniobiorca jest odpowiedzialny za szkodę. W ramach swobody umów, strony mogą uzgodnić, że wypowiedzenie umowy zlecenia, bez względu na przyczynę, nastąpi z zachowaniem wskazanego w umowie okresu wypowiedzenia.
- Kiedy zleceniodawca może wypowiedzieć umowę zlecenia?
Zgodnie z art. 746 § 1 Kodeksu cywilnego, dający zlecenie (zleceniodawca) może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.
W myśl art. 746 § 2 Kodeksu cywilnego, przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) może je również wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże, gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.
Jak stanowi art. 746 § 3 Kodeksu cywilnego, nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.
W związku z powyższym, zleceniobiorca może rozwiązać umowę zlecenia w każdym czasie, w tym ze skutkiem natychmiastowym. Jeżeli jednak do rozwiązania umowy dochodzi bez ważnego powodu, a zleceniodawca ponosi w związku z tym szkodę, może żądać od zleceniobiorcy jej naprawienia. Zleceniodawca musi w takim przypadku wykazać, że do szkody doszło z powodu rozwiązania umowy zlecenia bez ważnego powodu, oraz jaka jest dokładnie wysokość tej szkody.
Sąd Najwyższy, w wyroku z 11 września 2002 r., V CKN 1152/00, stwierdził: „Możność bezwarunkowego rozwiązania umowy zlecenia przez obydwie strony dotyczy tylko umów zawartych pod tytułem darmym, natomiast w przypadku, gdy przyjmujący zlecenie zobowiąże się wykonać czynność za wynagrodzeniem, rozwiązanie umowy przez wolę stron może nastąpić tylko z ważnych przyczyn. Jeżeli zdarzy się, że umowa zostanie rozwiązana bez ważnego powodu, wówczas stosunek prawny wprawdzie wygasa, a więc takie rozwiązanie jest skuteczne, ale strona, która od umowy odstąpiła bez ważnego powodu, jest zobowiązana dać drugiej odszkodowanie za straty, wynikłe z rozwiązania umowy (art. 746 § 1 in fine i § 2 in fine)”.
Strony mogą ustalić w umowie zlecenia, że jej rozwiązanie może nastąpić za wypowiedzeniem, z zachowaniem np. miesięcznego okresu wypowiedzenia. Takie postanowienie będzie dla stron wiążące. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 2021 r., I CSKP 239/21, „W ramach swobody umów (art. 3531 k.c.) strony mogą uzgodnić, że wypowiedzenie umowy zlecenia, bez względu na przyczynę, nastąpi z zachowaniem wskazanego w umowie okresu wypowiedzenia”.
- wyrok Sądu Najwyższego z 11 września 2002 r., V CKN 1152/00,
- wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 2021 r. I CSKP 239/21.
- art. 3531, art. 746 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.).
Maciej Karpiński
