Nie ma znaczenia odbywanie szkolenia częściowo poza godzinami pracy i wykonywanie w jego trakcie innego rodzaju działalności niż w toku zwykłych obowiązków służbowych. Jeżeli szkolenie ma charakter obowiązkowy dla pracownika należy zaliczyć je do czasu pracy, a co za tym idzie wypłacić pracownikowi za ten okres wynagrodzenie.
W ten sposób, w wyroku z 28 października 2021 r. (sygn. akt C-909/18) Trybunał Sprawiedliwości UE odpowiadał na pytania prejudycjalne sądu rumuńskiego.
Sprawa dotyczyła zatrudnionego w ochotniczej służbie ratowniczej jako szef wydziału prewencji strażak w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo. Otrzymał on od swojego pracodawcy polecenie odbycia 160 godzin szkolenia zawodowego. Odbyło się ono na podstawie umowy szkolenia zawodowego podpisanej przez pracodawcę z firmą szkoleniową. Szkolenie odbywało się w lokalu firmy szkoleniowej godzinach od 15.00 do 20.00 od poniedziałku do piątku, od 13.00 do 18.00 w soboty i od 13.00 do 19.00 w niedziele. Co doprowadziło do tego, że 124 godziny szkolenia miały miejsce poza jego zwykłym czasem pracy.
Przepisy rumuńskiego Kodeksu pracy przewidują w tym zakresie, że czas pracy oznacza każdy okres, podczas którego pracownik pracuje, jest do dyspozycji pracodawcy oraz wykonuje swoje działania lub spełnia obowiązki zgodnie z postanowieniami swojej umowy o pracę, obowiązującym układem zbiorowym lub obowiązującym ustawodawstwem.
TSUE wskazał, że dyrektywa 2003/88 definiuje pojęcie czasu pracy jako każdy okres, podczas którego pracownik pracuje, jest do dyspozycji pracodawcy oraz wykonuje swoje działania lub spełnia obowiązki. Natomiast okresu odpoczynku oznacza każdy okres, który nie jest czasem pracy.
Trybunał przypomniał przy tym, że przez miejsce pracy należy rozumieć każde miejsce, w którym pracownik powinien wykonywać czynności służbowe na polecenie pracodawcy, również wtedy, gdy miejsce to nie jest miejscem, w którym zazwyczaj wykonuje on swoją działalność zawodową. Zatem gdy pracownik otrzymuje od pracodawcy polecenie odbycia szkolenia zawodowego, aby móc wykonywać powierzone mu obowiązki, a ponadto sam ten pracodawca podpisał umowę o szkolenie zawodowe z przedsiębiorstwem, które to szkolenie miało przeprowadzić, należy uznać, że w trakcie okresów szkolenia zawodowego pracownik ten pozostawał do dyspozycji pracodawcy w rozumieniu dyrektywy 2003/88.
Zdaniem TSUE
Okres, w którym pracownik odbywa wymagane od niego przez pracodawcę szkolenie zawodowe, przebiegające poza jego zwykłym miejscem pracy, w lokalu podmiotu świadczącego usługi szkoleniowe, i podczas którego nie wykonuje on swoich zwykłych obowiązków, stanowi czas pracy w rozumieniu dyrektywy 2003/88.
Wyrok TSUE z 28 października 2021 r., sygn. akt C-909/18
TSUE wskazał, że nie będzie miało znaczenia, iż obowiązek odbycia szkolenia zawodowego wynika z przepisów krajowych, ponieważ pracownik był już wcześniej zatrudniony na tym stanowisku, a szkolenie było konieczne do utrzymania go na stanowisku. Bez znaczenie pozostanie również to, że szkolenie częściowo odbywało się poza zwykłymi godzinami pracy, bowiem dyrektywa 2003/88 w pojęciu czas pracy nie wprowadza rozróżnienia w zależności od tego, czy czas ten mieści się w ramach zwykłych godzin pracy, czy też nie. Nie zasługuje również na uwagę fakt odbywania szkolenia w siedzibie firmy szkoleniowej, a nie w siedzibie pracodawcy, bowiem pracownik jest zobowiązany do fizycznej obecności w miejscu określonym przez pracodawcę. Nie ma również znaczenia wykonywanie w trakcie szkolenia innego rodzaju działalności niż w toku zwykłych obowiązków służbowych, szkolenie zawodowe nastąpiło bowiem z inicjatywy pracodawcy, a w konsekwencji pracownik podlega w ramach tego kształcenia instrukcjom pracodawcy.
Zatem czas odbywania takiego szkolenia należy zaliczyć do czasu pracy pracownika, a co za tym idzie wypłacić za ten okres wynagrodzenie.
Sprawdź również:
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych – jak wpływa na planowanie czasu pracy
Udział w wyjazdowym szkoleniu, które odbyło się z inicjatywy pracowników
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników – pobierz wzory 3 dokumentów
Jakie zasady stosować rozliczając udział pracownika w szkoleniu poza miejscem zamieszkania
Marta Wszoła