Określenie zewnętrznej przyczyny wypadku przy pracy

Przyczyna zewnętrzna zdarzenia jest jednym z warunków (obok nagłości, związku z pracą i doznania urazu lub śmierci poszkodowanego), który musi być spełniony, aby zdarzenie mogło być uznane za wypadek przy pracy.

Przyczyną zewnętrzną jest każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, który przyczynił się do wypadku. Przyczyna zewnętrzna wypadku nie musi być wyłączną (jedyną) przyczyną wypadku. Obok czynników zewnętrznych mogą istnieć również czynniki wewnętrzne (tkwiące w organizmie pracownika), które mogą mieć wpływ na powstanie wypadku przy pracy. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 11 lutego 1963 r., wystarczy, że przyczyna zewnętrzna pojawi się w zespole przyczyn, które do tego wypadku doprowadziły (III PO 15/62, OSNC 1963/10/215).

Zgodnie natomiast z wyrokiem Sądu Najwyższego z 5 lutego 1997 r. (II UKN 85/96, OSNP 1997/ 19/386) - przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy może być wykonywanie codziennych obowiązków pracowniczych, jeżeli przyczyniły się w znaczącym stopniu do pogorszenia samoistnej choroby. Wyrok wydano w związku z wypadkiem, jaki nastąpił w wyniku głębokiego skłonu tułowia w celu przeniesienia paczki grzałek, co spowodowało wypuklinę jądra miażdżystego w poziomie L4-L5 kręgosłupa (poszkodowaną w wypadku była kobieta lecząca się na dyskopatię).

Dla ustalenia przyczyny zewnętrznej wypadku może być także pomocny wyrok Sądu Najwyższego z 16 czerwca 1980 r., III PR 33/80, LEX nr 14532, który stwierdził, że „przyczyną zewnętrzną może być nawet niefortunny odruch pracownika - jego nieskoordynowane poruszenie się powodujące potknięcie się i upadek nawet na gładkiej powierzchni”.

Biorąc powyższe pod uwagę - można uznać, że do opisanego w pytaniu wypadku (wypadnięcia dysku) mogło dojść na skutek nagłego zgięcia i skręcenia tułowia podczas wysiadania z samochodu, a więc w wyniku działania przyczyny zewnętrznej.

Należy jednak zauważyć, że okoliczności i przyczyny wypadków ustala, powołany przez pracodawcę, zespół powypadkowy, w którego skład wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Zespół ten stwierdza również w protokole powypadkowym, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy.