Uwaga instytucje kultury. Rusza program „Kultura bez barier”
Poprawa dostępności oferty polskich instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami to główny cel programu „Kultura bez barier”. W ramach programu granty na łączną kwotę blisko 20 mln zł zostaną przekazane instytucjom kultury z całej Polski.
Strategicznym partnerem krajowym projektu realizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
Doświadczanie kultury i czynny udział w jej tworzeniu to jedne z najistotniejszych potrzeb człowieka. Ich zaspokojenie jest nie tylko źródłem przyjemności czy rozrywki, lecz przede wszystkim fundamentalną formą udziału w życiu wspólnoty i kluczowym budulcem tożsamości. Dlatego zapewnienie dostępności zasobów kultury i wydarzeń kulturalnych osobom z niepełnosprawnościami jest ważnym wyzwaniem oraz naszą odpowiedzialnością. Naszym celem jest umożliwienie partycypacji w kulturze grupie niestety często z niej wykluczonej - powiedział wiceminister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu, Jarosław Sellin.
MKDNiS, jako strategiczny partner krajowy programu „Kultura bez barier”, będzie go realizować we współpracy z liderem projektu – PFRON, krajowym partnerem pozarządowym – Fundacją Kultury bez Barier oraz partnerem ponadnarodowym – Kompetenzzentrum für Kulturelle Bildung im Alter und Inklusion.
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych już od 30 lat realizuje zadania ustawowe o charakterze stałym i istotnie wpływającym na aktywność zawodową oraz rehabilitację społeczną osób z niepełnosprawnościami. Wśród priorytetów Funduszu istotną rolę odgrywa dostępność ze względu na to, że jej zapewnienie umożliwia niezależne życie i pełny udział we wszystkich jego sferach oraz warunkuje mobilność. (…) Kultura w życiu człowieka pełni ważną rolę, między innymi poznawczą, kreacyjną, ale też kompensacyjno-rehabilitacyjną. W życiu osób z niepełnosprawnościami aktywne uczestnictwo w kulturze jest jednym ze skuteczniejszych sposobów ich społecznego usamodzielnienia. Potrzeba zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami możliwości pełnego udziału w życiu kulturalnym oraz dostępu do instytucji kultury przyświecała nam, gdy planowaliśmy działania w ramach prezentowanego dzisiaj programu – powiedział prezes PFRON, Krzysztof Michałkiewicz.
Projekt „Kultura bez barier” finansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014–2020. Granty, na łączną kwotę niemal 20 mln zł, zostaną przekazane instytucjom kultury z całej Polski, wyłonionym w konkursie wniosków.
Myśląc o dostępności, często skupiamy się na barierach architektonicznych, jednak niemniej istotne są również tzw. działania miękkie, dzięki którym wszyscy odbiorcy powinni czuć się do udziału w kulturze na równi zaproszeni. Organizatorzy wydarzeń kulturalnych i pracownicy instytucji kultury muszą potrafić profesjonalnie przyjąć gości z niepełnosprawnością i zapewnić im maksymalnie komfortowy i możliwie pełny odbiór kultury i sztuki. Szereg instytucji kultury już dysponuje odpowiednimi zasobami, dzięki którym osoby z niepełnosprawnościami mogą bez przeszkód korzystać z ich oferty. Powszechność tego rodzaju rozwiązań, szczególnie w mniejszych ośrodkach i instytucjach, jest jednak nadal niewystarczająca - powiedział wicepremier Sellin.
Beneficjenci programu zrealizują projekty, w których planowanie i realizację włączani będą przedstawiciele organizacji zrzeszających osoby z niepełnosprawnościami i społeczności lokalnych, dzięki czemu nie tylko będą one odpowiadały na ich realne potrzeby, lecz także pozwolą na tworzenie schematów współpracy i sieci kontaktów na przyszłość. Przyczyni się to także do wzrostu kompetencji oraz świadomości potrzeb osób z niepełnosprawnościami wśród pracowników instytucji kultury.
Środki z programu będą mogły zostać wykorzystane przez instytucje kultury na szereg działań i rozwiązań umożliwiających szersze udostępnienie oferty kulturalnej osobom z niepełnosprawnościami, jak np. organizację warsztatów edukacyjnych, przygotowanie specjalnych ścieżek zwiedzania, audiodeskrypcje obiektów i przedstawień, obecność przewodników oprowadzających w Polskim Języku Migowym, dotykowe tyflografiki, modele 3D, opisy obiektów w języku uproszczonym czy wdrażanie projektowania uniwersalnego w przestrzeni instytucji. Program nie obejmie natomiast dostępności architektonicznej budynków. Regulamin konkursu powstanie z udziałem środowiskowych ekspertów w zakresie dostępności kultury. Nabór wniosków o granty planowany jest na początek 2022 r.
Trwałym efektem programu „Kultura bez barier” będzie również model organizowania wydarzeń kulturalnych w taki sposób, by były one dostępne dla jak najszerszej publiczności. Model będzie mógł być wdrażany w polskich bibliotekach, domach kultury, teatrach, galeriach, muzeach i innych instytucjach kultury – także tych, które nie wezmą udziału w programie.
Program „Kultura bez barier” – najważniejsze informacje
- Realizowany przez PFRON (lider), MKDNiS (strategiczny partner krajowy), Fundację Kultury bez Barier (krajowy partner pozarządowy), Kompetenzzentrum für Kulturelle Bildung im Alter und Inklusion (partner ponadnarodowy).
- Czas realizacji – lata 2021–2023.
- Cel programu – poprawa dostępności oferty polskich instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami.
- Budżet - 25 119 600,00 zł, w tym kwota 23 685 270,84 zł pochodzi z Europejskiego Funduszu Społecznego.
- W ramach programu na drodze konkursu instytucjom kultury z całej Polski zostanie przyznanych 100 grantów na łączną kwotę niemal 20 mln zł.
- W planowanie i realizację projektów beneficjentów programu włączane będą organizacje zrzeszające osoby z niepełnosprawnościami i przedstawiciele lokalnych społeczności.
- W ramach programu przy udziale wszystkich interesariuszy (organizacji zrzeszających osoby z niepełnosprawnościami, lokalnych społeczności, przedstawicieli instytucji kultury) opracowany zostanie model zapewniania dostępności wydarzeń kulturalnych, który będzie mógł być powszechnie wdrażany w przyszłości.
Źródło:
www.gov.pl
