Planowanie pracy w systemie równoważnym
W firmie obowiązują 2 systemy czasu pracy, tj. podstawowy i równoważny. W systemie podstawowym praca odbywa się od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00, a w systemie równoważnym: w poniedziałki w godzinach 7.00- 16.00, wtorki, środy i czwartki w godzinach 7.00- 15.00, a w piątki 7.00-14.00.W styczniu 2009 r. czas pracy w systemie podstawowym wynosi 168 godzin, zaś w systemie równoważnym 167 godzin. Pytanie dotyczy 1 brakującej godziny w systemie równoważnym, a mianowicie, czy w ostatni piątek miesiąca stycznia, tj. 30., można zaplanować 8 godzin pracy celem wyrównania godzin pracy do systemu podstawowego? Czy w takiej sytuacji nie nastąpi przekroczenie w ostatnim tygodniu stycznia 40-godzinnej normy tygodniowej o tę 1 godzinę? Czy nie będzie to godzina nadliczbowa?
Pracodawca będzie mógł zwiększyć dobowy wymiar czasu pracy pracowników zatrudnionych w równoważnym systemie czasu pracy z 7 na 8 godzin 30 stycznia 2009 r.
1. Pracownicy powinni wypracować wymiar
Ustalając harmonogram czasu pracy na dany okres rozliczeniowy pracodawca musi zapewnić pracownikom pracę w obowiązującym ich wymiarze czasu pracy (zarówno w wymiarze dobowym, średniotygodniowym, jak i obowiązującym w danym okresie rozliczeniowym). Pracodawca powinien zatem w taki sposób rozłożyć godziny pracy pracowników zatrudnionych w równoważnym systemie czasu pracy, aby w styczniu 2009 r. łącznie przepracowali oni 168 godzin.
W opisanym w pytaniu przykładzie pracownicy zatrudnieni w równoważnym systemie czasu pracy pracujący w poniedziałki po 9 godzin, we wtorki, środy i czwartki po 8 godzin, a w piątki po 7 godzin nie wypracują obowiązującego ich wymiaru czasu pracy. Przepracują bowiem 167 godzin. Pracodawca będzie mógł zatem polecić takim pracownikom pracę w większym, bo 8-godzinnym wymiarze, w piątek 30 stycznia.
2. Trzeba pamiętać o 40-godzinnej normie
Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Przez tydzień rozumieć należy natomiast 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od 1. dnia okresu rozliczeniowego. W styczniu (przy miesięcznym okresie rozliczeniowym) pełnymi tygodniami są zatem okresy: 1-7 stycznia, 8-14 stycznia, 15-21 stycznia oraz 22-28 stycznia. Natomiast dni 29, 30 i 31 stycznia są tzw. dniami wystającymi, tworzącymi ostatni niepełny tydzień stycznia. 40-godzinna tygodniowa norma czasu pracy powinna być zachowana w ramach każdego tygodnia. Ponieważ 30 stycznia tego roku jest jednym z dni wystających poza pełne tygodnie, pracodawca może tego dnia polecić pracownikom przyjście do pracy na 8 godzin. Nie spowoduje to bowiem przekroczenia norm czasu pracy, pracownicy 29 i 30 stycznia przepracują bowiem łącznie 16 godzin.
3. Uwaga na nadgodziny
Wyznaczenie pracy w wyższym dobowym wymiarze 30 stycznia 2008 r. należy uwzględnić w trakcie sporządzania harmonogramu czasu pracy na dany okres rozliczeniowy i podać do wiadomości pracowników przed jego rozpoczęciem. W przeciwnym razie polecenie świadczenia pracy w tym dniu przez 1 godzinę dłużej wydane w trakcie tego okresu rozliczeniowego stanowić będzie pracę w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia dobowego wymiaru czasu pracy.
» art. 129, art. 130, art. 135, art. 151 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).
Joanna Stępniak
