Polecanie pracownikowi pracy przez 10 kolejnych dni a odpoczynek dobowy
Czy możliwe jest zaplanowanie w systemie równoważnym pracy 10 dni pod rząd po 12 godzin, a potem 10 dni wolnego (oczywiście przy zachowaniu normy czasu pracy w okresie rozliczeniowym)? Ile maksymalnie dni pracy można zaplanować w grafiku do przepracowania, aby było to w zgodzie z Kodeksem pracy?
Ograniczeniem dla polecania pracownikom pracy przez wiele dni pod rząd są przepisy nakazujące zapewnianie pracownikom minimalnej długości odpoczynków tygodniowych. Jednak nawet one pozwalają na pracę przez 10 dni z rzędu.
Najistotniejszym ograniczeniem w polecaniu pracownikom pracy przez wiele dni z rzędu są przepisy nakazujące zapewnianie im minimalnych okresów odpoczynków tygodniowych.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi w każdym tygodniu okresu rozliczeniowego odpowiedni odpoczynek tygodniowy. Przez tydzień, należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego, bez względu na to, w jakim dniu kalendarzowym ten pierwszy dzień tygodnia wypada. W tym właśnie przedziale czasowym pracownik musi mieć zapewniony odpoczynek tygodniowy.
A zatem pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Jeżeli pracownik zmieni porę wykonywania pracy w związku z przejściem na inną zmianę, odpoczynek tygodniowy może wynosić nie mniej niż 24 kolejne godziny. Odpoczynek tygodniowy liczony jest od momentu zakończenia przez pracownika pracy w danym dniu i trwa kolejne 35 godzin (lub 24 w przypadku pracowników przechodzących na inną zmianę).
Zasadniczo nie ma przeszkód, aby odpoczynki tygodniowe w poszczególnych tygodniach okresu rozliczeniowego przypadały w różnych dniach takiego tygodnia.
Przykład
W firmie obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy, od października do grudnia 2015 roku. Pierwszy dzień tego okresu to czwartek, 1 października, a tygodnie pracy w tym okresie rozliczeniowym przypadają na każde 7 kolejnych dni od czwartku do środy. W każdym z takich tygodni pracownik musi mieć zapewnione prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Jeżeli dwa tygodnie okresu rozliczeniowego przypadają w tygodniach pracowniczych od 1 do 7 października i od 8 do 14 października, to można udzielić odpoczynku tygodniowego w taki sposób, że pierwszy z nich przypada na początku pierwszego tygodnia, a drugi na końcu drugiego tygodnia. Dzięki temu prawnie dopuszczalne będzie polecenie pracownikowi pracy nawet przez 10 dni z rzędu.
Należy jednak zauważyć, że celem odpoczynku ma być regeneracja sił pracowników. W przypadku ciągłej pracy przez 10 dni udzielony pracownikowi 35-godzinny odpoczynek tygodniowy może takiego celu nie spełnić. Inspektorzy nie powinni karać za udzielanie odpoczynków tygodniowych na początku jednego tygodnia i na końcu drugiego. Niewykluczone jednak, że we wniosku w wystąpieniu zwrócą pracodawcy na to uwagę.
Joanna Suchanowska
Słowa kluczowe:
odpoczynek dobowy
