Nie tylko słowa – mowa niewerbalna podczas wystąpienia publicznego

To, jak wyglądamy ma kluczowe znaczenie w odbiorze prezentowanych przez nas treści. Przypomnijmy sobie lata szkolne, kiedy to siedząc w ławce wsłuchiwaliśmy się w to, co mówi do nas nauczyciel. Każdy z nich miał własny styl prezentowania informacji. Oprócz wiedzy merytorycznej składały się na niego m.in. postawa, praca głosem czy subiektywnie odbierane zaangażowanie w zajęcia. Nawet wiele lat po zakończeniu edukacji wspominamy nauczycieli, którzy z pasją w głosie, pełni energii opowiadali np. zjawiskach fizycznych. Zwykły fartuch chemika, który zakładał on, gdy pokazywał doświadczenia sprawiał, że odbieraliśmy go jako większego profesjonalistę.

Wspomniane wyżej drobne elementy wchodzące w skład komunikatów niewerbalnych sprawiały, że nie tylko z większą uwagą słuchaliśmy tego, co mówią nauczyciele je stosujący. Zapadło nam to również w pamięć i jesteśmy w stanie to odtworzyć wiele lat po zakończeniu szkoły. Warto więc wykorzystać te elementy podczas prezentowania ważnych treści na gruncie firmowym. Mogą być one równie dobrym środkiem do osiągania celów, jak w przypadku naszych edukatorów.

Poniżej przedstawionych zostanie kilka reguł związanych z komunikatami niewerbalnymi, które każdy mówca może z łatwością wykorzystać w swoich wystąpieniach. Pozwolą mu one na wywarcie lepszego wrażenia na słuchaczach, a tym samym łatwiejsze przekonanie do przekazywanych treści.

Jeszcze zanim coś powiemy odbiorca wyrabia sobie na nasz temat opinię. Jeżeli występujemy podczas konferencji branżowej i wiemy, że uczestnicy otrzymają materiały konferencyjne, w których przedstawione zostaną sylwetki prelegentów warto, byśmy przesłali odpowiednie zdjęcie. Najlepiej takie, w służbowym stroju. Dla dyrektora banku będzie to strój bardziej formalny niż dla pracownika firmy projektującej gry komputerowe. Musimy pamiętać, że dla wielu uczestników wydarzenia to zdjęcie będzie pierwszym kontaktem z naszą osobą.

Z drugiej jednak strony, jeżeli nasza marka osobista została zbudowana w oparciu o jakiś element garderoby, to powinniśmy to wykorzystywać podczas wystąpień publicznych. Nikogo chyba nie zdziwi, gdy Wojciech Cejrowski pojawi się na konferencji we wzorzystej koszuli. Gdy to samo zrobi jakakolwiek inna osoba może to zostać odebrane jako kicz.

Kolejnym ważnym obszarem jest miejsce, w którym będziemy przemawiać. Ogólne zasady mówią, że bardziej formalny strój należy włożyć na przemowy odbywające się w salach konferencyjnych niż np. na spotkania na świeżym powietrzu. Różnice związane są także z porą dnia, dniem tygodnia czy porą roku. W piątkowe i weekendowe wystąpienia można założyć mniej formalny strój niż na organizowane w środku tygodnia wieczorne gale.

Warto zainwestować pieniądze w poradnik dotyczący dobierania stroju do okazji lub skorzystać z porady stylisty. Dzięki temu naszym strojem wzmocnimy treść naszego przekazu.

Wysyłanie komunikatów niewerbalnych jest jednym z ważniejszych obszarów skutecznej prezentacji. Ich stosowania można się nauczyć. Przed ich wykorzystaniem należy się jednak zastanowić, co chcemy z robić i przede wszystkim, jaki jest tego cel. Świadome konstruowanie komunikatów (werbalnych i niewerbalnych) zawsze powinno być powiązane z ich intencyjnością.

Zwracając uwagę na cel zastosowania odpowiedniego gestu czy komunikatu musimy zwrócić uwagę na audytorium. Intencja, z jaką podejmujemy się zastosowania jakiegokolwiek komunikatu musi zostać zinterpretowana przez publiczność we właściwy sposób, czyli tak, jak to zaplanowaliśmy. 

To, w jaki zajmujemy pozycję podczas wystąpienia mówi o nas bardzo dużo. Zachowanie odpowiedniej postawy stanowi o sile profesjonalnego mówcy. Przejawia się ono zarówno w czynnikach statycznych jak i kinetycznych. Co ważne w równym stopniu są one odbierane zarówno, gdy stoimy, jak i wtedy, gdy siedzimy.

Ważne, by w trakcie wystąpienia „nie uciekać” od publiczności. Zawsze powinniśmy być zwróceni w stronę audytorium. Powinniśmy starać się utrzymywać kontakt wzrokowy, choć nie możemy z nim przesadzać (zwłaszcza skupiając go na jednej osobie).

Kolejnym interesującym obszarem wysyłania komunikatów niewerbalnych są nasze stopy. Zdecydowanie powinniśmy unikać ich krzyżowania. Jest to oznaka naszej niepewności, a w niektórych źródłach taka pozycja wskazywana jest jako nasza uległość.

Stopy powinny być skierowane w stronę rozmówcy. W ten sposób okazujemy rozmówcy nasz szacunek i uwagę. W czasie, gdy stoimy podczas przemówienia dobrze jest rozstawić nogi na odległość ok. 20 cm. Można też zaznaczyć naszą otwartość poprzez wysunięcie jednej stopu o kilka, kilkanaście centymetrów do przodu. Ważne, byśmy stali stabilnie i równomiernie rozłożyli ciężar ciała na obie nogi.

Mówiąc o pracy rąk musimy zwrócić uwagę na to, jakie miejsce w przestrzeni one zajmują. Warto, by podczas ćwiczenia wystąpienia nagrać się (np. telefonem) i sprawdzić czy nasze ręce i dłonie znajdują się przed czy za nami, czy unosimy je wysoko, czy może trzymamy opuszczone wzdłuż tułowia, czy nasze dłonie są otwarte czy zaciśnięte w pięść i wreszcie, co robimy z dłońmi (gestykulujemy, pocieramy szyję, łapiemy się za ucho, podbródek, trzymamy w kieszeni). Wszystkie te elementy są kluczowe dla mowy niewerbalnej. Oczywiście wszystkie one mogą występować w prezentacji. Ważne jednak, by stosować je świadomie. Mają one wspierać naszą prezentację i przedstawiane w niej treści, a nie działać w oderwaniu od niej.