Czas na zatrudnienie na praktyki absolwenckie – jak określić wynagrodzenie od 1 lipca 2023 r.

Praktyki absolwenckie nie są powiązane z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu. Dlatego umowę cywilnoprawną o praktyki absolwenckie można zawrzeć bez zachowania stawki minimalnej wynagrodzenia. Należy jednak pamiętać, że jeżeli praktyka absolwencka ma charakter odpłatny, wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie może przekroczyć dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Ustalając wynagrodzenie z praktykantem Pracodawca może zawrzeć w umowie zarówno wynagrodzenie w stałej kwocie (np. 4 000 zł brutto) lub w stawce godzinowej (np. 25 zł brutto za godzinę pracy).

Praktykanta odbywającego staż absolwencki można zatrudniać w godzinach nadliczbowych, jednak za pracę nadliczbową praktykant nie otrzyma dodatkowego wynagrodzenia. Brak jest podstaw do odwoływania się do przepisów Kodeksu pracy dotyczących zasad rekompensaty pracy nadliczbowej. Dodatkowa praca powinna zostać zrekompensowana czasem wolnym od pracy (tak aby w czasie stażu praktykant nie przekroczył określonej w umowie liczby godzin do przepracowania).

Problematyka praktyk absolwenckich została uregulowana w przepisach ustawy z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1244). Umowa o praktykę absolwencką jest umową cywilnoprawną.

Z kolei podmiotem przyjmującym na praktykę może być osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, u którego praca pozwoli na uzyskiwanie kwalifikacji niezbędnych w dalszej karierze zawodowej.

Praktykę odbywa się na podstawie pisemnej umowy o praktykę absolwencką, zawieranej pomiędzy praktykantem a podmiotem przyjmującym na praktykę.

Umowa może być zawarta na okres maksymalnie 3 miesięcy. Możliwe jest zawarcie kilku kolejnych umów z praktykantem.

Umowa powinna określać w szczególności:

• rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne;
• okres odbywania praktyki;
• tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki;
• wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli praktyka ma być odbywana odpłatnie.

W przypadku gdy praktyka odbywana jest:

• nieodpłatnie - umowa może być rozwiązana na piśmie w każdym czasie;
• odpłatnie - umowa może być rozwiązana na piśmie z zachowaniem siedmiodniowego terminu wypowiedzenia.

Praktyka absolwencka może mieć zarówno charakter odpłatny lub nieodpłatny. Wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego należnego praktykantowi nie może przekraczać dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Wynagrodzenie otrzymywane z tytułu odbywanych praktyk absolwenckich nie jest tytułem ani do ubezpieczenia społecznego, ani do ubezpieczenia zdrowotnego. Tym samym od świadczeń pieniężnych wypłacanych z tego tytułu podmiot przyjmujący na praktykę nie rozlicza składek ZUS. 

Podlega ono natomiast podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Przy wyliczeniu zaliczki na podatek dochodowy nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodu oraz kwoty zmniejszającej podatek, w związku z czym zaliczka na podatek dochodowy z tytułu praktyki absolwenckiej wynosi 12% przychodu z tytułu tej umowy. Osoby do 26. roku życia, które otrzymały przychody z tytułu praktyk absolwenckich są objęte zwolnieniem podatkowym (PIT dla młodych).

Umowa o praktyki absolwenckie nie jest umową prawa pracy, a umową prawa cywilnego. Z tego względu nie stosuje się do niej przepisów kodeksu pracy.

Z przepisu tego wynika, iż do umowy o praktyki absolwenckie mają zastosowanie następujące przepisy Kodeksu pracy:

• art. 18^3a-18^3e - zakaz dyskryminacji i równe traktowanie w zatrudnieniu;
• art. 129 § 1 - przeciętny dobowy i tygodniowy wymiar czasu pracy;
• art. 131 § 1 - przeciętny tygodniowy czas pracy;
• art. 132 § 1 - norma minimalnego dobowego odpoczynku;
• art. 133 § 1 - norma minimalnego tygodniowego odpoczynku;
• art. 134 - prawo do przerwy;
• art. 151⁷ - czas pracy w porze nocnej.