Czy mogę zmienić ciężarnej pracownicy warunki zatrudnienia podczas przejścia do innego pracodawcy, który przejmuje mój oddział? Czy istnieje prawna możliwość zmiany etatu z ½, na jaki pracownica jest zatrudniona, na ¼ etatu?
Pracownicy w ciąży nie można zmienić warunków zatrudnienia za wypowiedzeniem zmieniającym, w tym wymiaru czasu pracy z ½ etatu na ¼, jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników. W razie przejścia zakładu na nowego pracodawcę warunki zatrudnienia tej pracownicy pozostają bez zmian aż do upływu okresu ochronnego.
Pracownica będąca w ciąży podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy. Ochrona ta dotyczy także możliwości dokonania pracownicy wypowiedzenia zmieniającego. Oznacza to, że nie można jej za wypowiedzeniem zmieniającym zaproponować nowych, mniej korzystnych warunków zatrudnienia, w tym przypadku obniżenia wymiaru czasu pracy, a zapewne i wynagrodzenia. Niemniej jednak zmiany takiej można jednak dokonać za porozumieniem zmieniającym, tzn. za zgodą pracownicy - chociaż wątpliwe, aby w takiej sytuacji pracownica zgodziła się na mniej korzystne warunki zatrudnienia.
Dokonanie wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy pracownicy będącej w ciąży jest dopuszczalne tylko wyjątkowo, mianowicie gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników, a przyczyny wypowiedzenia nie dotyczą pracownicy. W takiej sytuacji można ciężarnej pracownicy zmienić wymiar etatu czy wysokość wynagrodzenia. Jednakże zmiana wysokości wynagrodzenia nie będzie w pełni skuteczna. Dzieje się tak, ponieważ pracownicy należałoby wypłacać dodatek wyrównawczy do chwili ustania ochrony przed zwolnieniem, tj. do dnia zakończenia urlopu macierzyńskiego. Jeżeli pracownica po urlopie macierzyńskim wystąpi z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego - w dalszym ciągu jej stosunek pracy będzie podlegał szczególnej ochronie.
Natomiast w przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy można, również ciężarnej pracownicy, wręczyć wypowiedzenie definitywne, albowiem w takiej sytuacji nikt nie korzysta z ochrony. W tym przypadku taka sytuacja jednak nie zachodzi. Przejęcie pracowników oddziału przez innego pracodawcę nie jest bowiem likwidacją w rozumieniu przepisów prawa pracy.
W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. W zatrudnieniu pracowników nie powinny nastąpić zmiany, albowiem w obowiązki poprzedniego pracodawcy wchodzi nowy pracodawca. Nie ma zatem przeszkód, aby nowy pracodawca przejmujący pracowników przejął również pracownicę w ciąży, zatrudnioną w dotychczasowym wymiarze czasu pracy. Dodać należy, że jeśli u pracodawców nie działają zakładowe organizacje związkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, a w szczególności warunków pracy, płacy i przekwalifikowania. Przekazanie informacji pracownikom powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu lub jego części na innego pracodawcę.
» art. 23¹ § 1, § 2, art. 42 § 1, § 2, art. 177 § 1, § 4, art. 179 § 4, art. 186¹ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94),
» art. 1 ust. 1, art. 5 ust. 1, ust. 5 pkt 1, ust. 6 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 r. nr 90, poz. 844).
Ewa Dziem