Uchwała Sądu Najwyższego z 9 sierpnia 2012 r. (sygn.: III PZP 5/12) zadowoliła z pewnością niejednego pracodawcę. SN orzekł bowiem, że umowa o pracę na czas określony zawarta przed 22 sierpnia 2009 r. (czyli przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej), rozwiązuje się w przewidzianym w niej terminie, choćby trwała ponad 24 miesiące.
Co zmieniła ustawa antykryzysowa?
Dnia 22 sierpnia 2009 r. weszła w życie ustawa z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. nr 125, poz. 1035 z późn. zm.), tzw. ustawa antykryzysowa, która obowiązywała do końca 2011 r.
Na jej mocy zawieszone zostało stosowanie przepisu art. 251 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94), zgodnie z którym trzecia umowa na czas określony przekształca się w umowę na czas nieokreślony.
Kluczowym stał się natomiast art. 13 ustawy antykryzysowej, zgodnie z którym okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie kolejnych umów o pracę na czas określony między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie mógł przekraczać 24 miesięcy.
W przypadku przekroczenia tego okresu należało zawrzeć z pracownikiem umowę na czas nieokreślony. Wątpliwości budziły jednak umowy zawarte przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej, jeżeli termin rozwiązania upływał jeszcze w 2011 r. (czyli w czasie jej obowiązywania).
Stan faktyczny
Z takim problemem zetknął się pracownik, który został zatrudniony na czas określony od 16 kwietnia 2009 r. do 31 października 2011 r. We wrześniu 2011 r. zwrócił się do pracodawcy z żądaniem zawarcia umowy na czas nieokreślony, ponieważ 22 sierpnia 2011 r. upłynęły 24 miesiące (licząc od dnia wejścia w życie ustawy antykryzysowej). Pracodawca odmówił przedłużenia umowy. Sprawa trafiła więc do sądu.
Sąd I instancji przychylił się do stanowiska pracownika. W wyniku odwołania pracodawcy, sprawa trafiła do sądu II instancji, który zwrócił się do Sądu Najwyższego z prośbą o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego.
Stanowisko Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy stwierdził, że umowa pracownika uległa rozwiązaniu w terminie w niej wskazanym, czyli 31 października 2011 r. A zatem, ponieważ została zawarta przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej, mogła trwać dłużej niż 24 miesiące i nie powoduje obowiązku zawarcia przez pracodawcę kolejnej umowy na czas nieokreślony.
art. 13 ust. 1 w związku z art. 35 ustawy z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. nr 125, poz.1035 ze zm.).
Katarzyna Borkowska, prawnik