Zatrudnienie pracownika na podstawie 2 umów o pracę

Co do zasady, w razie wykonywania na rzecz pracodawcy kilku rodzajów pracy podporządkowanej należy domniemywać, że strony łączy jeden stosunek pracy. Niemniej jednak dopuszczalne jest wykonywanie na rzecz tego samego pracodawcy na podstawie drugiej umowy o pracę zupełnie innego rodzaju pracy niż uzgodniona w pierwszej umowie.

SN: Drugi rodzaj pracy musi być wyraźnie inny
Zawieranie z własnym pracownikiem dodatkowej (drugiej) umowy o pracę za normalnym wynagrodzeniem judykatura dopuszcza tylko wyjątkowo, gdy chodzi o rodzaj pracy wyraźnie inny niż uzgodniony w podstawowym czasie pracy
(Wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2002 r., I PKN 876/00, OSNP 2004/4/60).

W sytuacji, gdy pracownik zatrudniony jako referent w dziale administracyjnym będzie miał zawartą drugą umowę o pracę na stanowisku pracownika działu obsługi klienta i oba te rodzaje pracy rzeczywiście znacznie różnią się od siebie - wówczas istnieje możliwość, aby pracodawcę i pracownika łączyły 2 stosunki pracy. W takim przypadku dopuszczalne będzie zatrudnienie pracownika w dziale obsługi klienta na podstawie umowy na zastępstwo.

Jeżeli pracownik jest u jednego pracodawcy zatrudniony na podstawie 2 umów o pracę, to w ramach każdej z tych umów obowiązuje go odrębny wymiar czasu pracy. Zatem dla pracownika zatrudnionego w ramach pierwszej umowy na cały etat, a w ramach drugiej umowy na ½ etatu, dobowe wymiary czasu pracy wynoszą, co do zasady, odpowiednio 8 i 4 godziny. Nie można tych 2 wymiarów czasu pracy sumować i określać, że pracownika obowiązuje 12-godzinny dobowy wymiar czasu pracy.

Oczywiście pracownik, którego obowiązują rozkłady czasu pracy, w ramach których najpierw pracuje 8 godzin w ramach pierwszej umowy o pracę, a następnie 4 godziny w ramach drugiej umowy, faktycznie będzie codziennie pracował po 12 godzin. Jednakże w związku z tym, że są to 2 odrębne stosunki pracy, w każdym z nich będzie miał odrębny wymiar czasu pracy, niepodlegający zsumowaniu. W opisanej sytuacji pracodawca powinien więc prowadzić 2 odrębne karty ewidencji czasu pracy, w których dla każdej z umów powinien ewidencjonować czas pracy. W ramach każdego stosunku pracy należy pracownikowi zapewnić dobowe i tygodniowe odpoczynki i przerwy w pracy oraz przestrzegać norm czasu pracy. Odrębnie dla każdej umowy będą także obliczane godziny nadliczbowe.

U niektórych pracodawców sfery publicznej (np. pracowników samorządowych) zasadą jest, że do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę (dodatku stażowego) wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Natomiast jeżeli praca w jednostce stanowi dodatkowe zatrudnienie, to do okresu dodatkowego zatrudnienia, uprawniającego do dodatku stażowego, nie podlegają wliczeniu okresy zatrudnienia podstawowego. Zatem sam fakt pozostawania w 2 stosunkach pracy nie oznacza jeszcze, że pracownik nie nabędzie w związku z drugim zatrudnieniem prawa do dodatku stażowego.

Przepisy prawa nie definiują pojęcia „dodatkowego zatrudnienia”. Wobec tego pod tym pojęciem należy rozumieć podjęcie dodatkowej (drugiej i ewentualnie kolejnej) pracy bez względu na jej wymiar i wymiar pierwszego (podstawowego) zatrudniania, świadczonej w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy o pracę nakładczą. Bez znaczenia w kwestii prawa do dodatku stażowego jest fakt zatrudnienia pracownika u tego samego pracodawcy. Ważne jest, iż istnieją 2 odrębne stosunki pracy.

Przyjmując, że w przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym zatrudnienie na ½ etatu jest dodatkowym zatrudnieniem pracownika, to ustalając prawo do dodatku stażowego należy pamiętać, że:

Zatem to, czy w ramach umowy na ½ etatu pracownik nabędzie prawo do dodatku stażowego i jaka będzie jego wysokość, będzie uzależnione od tego, jakim stażem pracy legitymował się pracownik przez podjęciem obecnego zatrudnienia na cały etat. Jeśli pracownik przed podjęciem zatrudnienia w jednostce na stanowisku referenta pracował u innych pracodawców i stosunki pracy zostały zakończone, to okresy tej pracy należy uwzględnić przy ustalaniu prawa i wysokości dodatku stażowego na stanowisku w dziale obsługi (tj. w dodatkowym miejscu pracy).

Nawiązanie kolejnego (drugiego) stosunku pracy będzie powodowało powstanie po stronie pracodawcy większości obowiązków związanych z zatrudnieniem nowego pracownika. Zatem dla pracownika, z którym zawarto drugą umowę o pracę, trzeba zaprowadzić kartę ewidencji czasu pracy. Przed dopuszczeniem do pracy należy skierować go na wstępne badania lekarskie i przeszkolić z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, gdyż podejmuje inny rodzaj pracy i zajmuje inne stanowisko.

W opisanej w pytaniu sytuacji zatrudniając na drugi etat swojego pracownika pracodawca nie dokonuje już jego ponownego zgłoszenia do ZUS-u, ponieważ wraz z nawiązaniem pierwszej umowy o pracę wymagane dane zostały przekazane. Natomiast informacje, które różnią obie umowy o pracę (np. wymiar etatu) nie są przez ZUS wymagane.