Do 24 czerwca 2013 r. trzeba złożyć wniosek o nowy urlop

Urlop rodzicielski w wymiarze do 26 tygodni przysługuje pracownikom – rodzicom wszystkich dzieci urodzonych po 31 grudnia 2012 r. Warunkiem skorzystania z tego urlopu jest wykorzystanie w pełnym wymiarze urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego urlopu macierzyńskiego, przy czym wszystkie te urlopy muszą następować bezpośrednio po sobie. Jedyny wyjątek od tej zasady (wykorzystywania urlopów bezpośrednio po sobie, bez przerw) przewidują przepisy przejściowe.

Jeśli pracownik, którego dziecko urodziło się po 31 grudnia 2012 r.:

• w dniu wejścia w życie nowych regulacji, tj. 17 czerwca 2013 r. korzysta z dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) udzielonego na podstawie poprzednich regulacji – do dnia jego zakończenia może złożyć pracodawcy wniosek o uzupełniający dodatkowy urlop macierzyński (różnicę między wymiarem urlopu przysługującym na podstawie poprzednich i nowych przepisów), a następnie o urlop rodzicielski – do dnia zakończenia dodatkowego urlopu;
• przed dniem wejścia w życie nowych przepisów zakończył korzystanie z urlopu macierzyńskiego/dodatkowego urlopu macierzyńskiego (np. pracownica korzystała z urlopu macierzyńskiego przed porodem lub pracownik zrezygnował z korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego), może do 24 czerwca 2013 r. złożyć wniosek o dodatkowy urlop macierzyński w nowym wymiarze, a pracodawca ma obowiązek udzielić mu tego urlopu najpóźniej 1 lipca 2013 r., po tym urlopie pracownik może skorzystać z urlopu rodzicielskiego;
• między 24 a 30 czerwca 2013 r. zakończy korzystanie z urlopu macierzyńskiego (urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) może złożyć pracodawcy wniosek o dodatkowy urlop macierzyński (dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego) w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu – chyba, że wniosek w tej sprawie złożył pracodawcy przed dniem wejścia w życie nowych przepisów.

Urlop rodzicielski może być podzielony na nie więcej niż 3 części (każda po co najmniej 8 tygodni), dzięki temu rodzice mogą dzielić się opieką nad dzieckiem.
Możliwe jest również równoczesne korzystanie z tego urlopu przez oboje rodziców – wtedy wymiar urlopu wykorzystywany przez matkę i przez ojca dziecka podlega sumowaniu i nie może łącznie przekraczać 26 tygodni.

Urlop rodzicielski można łączyć z wykonywaniem pracy w wymiarze co najmniej 1/2 etatu. Pracownik wniosek w tej sprawie składa pracodawcy nie później niż na 14 dni przed przystąpieniem do wykonywania pracy.
Co ważne pracodawca nie jest bezwzględnie związany wnioskiem pracownika. Jeśli łączenie urlopu rodzicielskiego w wykonywaniem pracy nie jest możliwe ze względu na organizację pracy lub charakter wykonywanej pracy – pracodawca może odmówić uwzględnienia wniosku pracownika.

Za okres urlopu rodzicielskiego pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński:

• w wysokości 80% podstawy wymiaru – jeśli decyzję o skorzystaniu z urlopu rodzicielskiego pracownica podejmie bezpośrednio po urodzeniu dziecka (wówczas zasiłek w tej wysokości przysługuje za cały okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego),
• w wysokości 60% – jeśli decyzję o skorzystaniu z urlopu rodzicielskiego pracownik podejmie po skorzystaniu z dwóch wcześniejszych urlopów macierzyńskich – obowiązkowego i dodatkowego – za które otrzyma zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Wprowadzenie nowego urlopu rodzicielskiego, to nie jedyna zmiana, jaka weszła w życie 17 czerwca 2013 r. Oprócz tego:

• zmienił się wymiar urlopu macierzyńskiego do wykorzystania przed porodem – obecnie w taki sposób pracownica może wykorzystać maksymalnie 6 tygodni urlopu (poprzednio – minimum 2 tygodnie),
• wydłużono wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego o 2 tygodnie (do 6 lub 8 tygodni  w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie) oraz zmieniono zasady korzystania z niego – urlop można podzielić na maksymalnie 2 części, można go łączyć z wykonywaniem pracy na co najmniej 1/2 etatu (jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę),
• zmieniono maksymalny okres, w jakim pracownik może skorzystać z urlopu wychowawczego – obecnie jest to możliwe do ukończenia przez dziecko 5 roku życia,
• pracodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP także za pracowników powracających z urlopów rodzicielskich – przez okres 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z takiego urlopu,
• urlop rodzicielski nie przekreśli szans pracownika sfery budżetowej do trzynastki – zachowa on prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, nawet jeśli w roku kalendarzowym nie przepracował co najmniej 6 miesięcy z powodu przebywania m.in. na urlopie rodzicielskim,
• nauczyciel ma prawo do uzupełniającego urlopu wypoczynkowego także wtedy, gdy w czasie ferii szkolnych nie wykorzysta urlopu z powodu dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego.