Zmiany w urlopach wychowawczych od 1 października 2013 r.

Emilia Wawrzyszczuk
Emilia Wawrzyszczuk
30.09.2013AKTUALNE

Zmiany w urlopach wychowawczych od 1 października 2013 r.

1 października 2013 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy, zmieniająca zasady korzystania z urlopów wychowawczych oraz obliczania wymiaru urlopu wypoczynkowego. Od tego dnia obowiązywać będzie również nowe rozporządzenie w sprawie udzielania urlopów wychowawczych.

Zmiany, jakie 1 października 2013 r. wprowadza ustawa z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy, to:

1 miesiąc urlopu dla każdego rodzica

Na mocy wchodzącej w życie nowelizacji wymiar urlopu wychowawczego, z którego pracownik może skorzystać do ukończenia przez dziecko 5. roku życia, wynosi 36 miesięcy. Z tego pełnego wymiaru urlopu wychowawczego wydzielony zostaje 1 miesiąc urlopu dla każdego z rodziców dziecka. W konsekwencji, jeśli jeden z rodziców nie skorzysta z „obowiązkowego” miesiąca urlopu wychowawczego, drugi będzie mógł wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy tego urlopu.

1 miesiąc urlopu wychowawczego nie może być przeniesiony na drugiego rodzica.

Prawo do pełnych 36 miesięcy urlopu wychowawczego przysługuje w sytuacji, gdy:

  • drugi rodzic nie żyje,

  • drugiemu rodzicowi nie przysługują prawa rodzicielskie,

  • drugi rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo władza ta uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.

Natomiast opiekun może skorzystać z urlopu wychowawczego w pełnym, niepomniejszonym wymiarze, jeżeli samodzielnie opiekuje się dzieckiem (dziecko pozostaje pod opieką tylko tego jednego opiekuna).

Rodzice dziecka z orzeczoną niepełnosprawnością lub z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, które wymaga stałej opieki, mogą skorzystać z dodatkowego urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Więcej części urlopu, dłuższe korzystanie razem

Od 1 października 2013 r. urlop wychowawczy może być podzielony przez pracownika na 5 części (do 30 września 2013 r. części mogło być 4). Dodatkowo po zmianach rodzice mogą dłużej korzystać z urlopu wychowawczego jednocześnie – zamiast przez 3, maksymalnie przez 4 miesiące.

Urlop wypoczynkowy bez pomniejszania i przedawnienia

Zmiana przepisów dotyczy także urlopu wypoczynkowego. Na mocy nowelizacji zniesiony zostaje przepis, który nakazywał proporcjonalne obniżanie wymiaru urlopu wypoczynkowego w przypadku korzystania przez pracownika z trwającego co najmniej 1 miesiąc urlopu wychowawczego w roku, w którym pracownik powraca z urlopu wychowawczego, a wcześniej nabył prawo do urlopu wypoczynkowego.

Ponadto, dodany został przepis, na mocy którego bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego.

Nowy, bardziej obszerny wniosek

1 października 2013 r. wchodzi także w życie nowe rozporządzenie ministra racy i polityki społecznej z 19 września 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego, które określa zasady ubiegania się i urlop wychowawczy na nowych zasadach.

Zgodnie z przepisami nowego rozporządzenia wniosek o urlop wychowawczy, jak w poprzednim stanie prawnym, pracownik składa pracodawcy na co najmniej 2 tygodnie przed rozpoczęciem urlopu. Zmienia się jednak zakres danych wskazywanych we wniosku.

Wniosek o nowy urlop wychowawczy zawierać musi:

  • wskazanie daty rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego;

  • wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko;

  • określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

Wniosek o urlop wychowawczy
Na podstawie art. 186 § 1 Kodeksu pracy składam wniosek o udzielenie mi urlopu wychowawczego na okres od 1 października 2013 r. do 31 sierpnia 2014 r. w celu sprawowania osobistej opieki nad moją córką Magdaleną Kowalską, urodzoną 18 stycznia 2012 r.
Oświadczam, że dotychczas korzystałam z urlopu wychowawczego na to dziecko w dwóch częściach, w okresie od 15 września 2012 r. do 30 czerwca 2013 r.

Do wniosku o urlop pracownik nadal musi dołączyć pisemne oświadczenie drugiego rodzica (opiekuna) o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego w okresie wskazanym we wniosku, a jeśli pracownik nie musi przedstawiać takiego oświadczenia, do wniosku o urlop dołącza:

  • prawomocne orzeczenie sądu o ograniczeniu drugiemu rodzicowi władzy rodzicielskiej albo o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej;

  • prawomocne orzeczenie sądu o ograniczeniu albo zwolnieniu z opieki drugiego opiekuna dziecka;

  • dokumenty lub pisemne oświadczenie, potwierdzające, że zachodzą niedające się usunąć przeszkody do uzyskania pisemnego oświadczenia drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku.

Prawo do pełnych 36 miesięcy urlopu trzeba udokumentować

Jeśli pracownik, zgodnie z nowymi przepisami, jest uprawniony do pełnych 36 miesięcy urlopu wychowawczego, do wniosku o ten urlop musi dołączyć:

  • akt zgonu drugiego rodzica dziecka – w przypadku, gdy drugi rodzic dziecka nie żyje;

  • prawomocne orzeczenie sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica, dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica, gdy rodzice dziecka nie są małżeństwem, albo prawomocne orzeczenie sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej – w przypadku, gdy drugiemu rodzicowi nie przysługuje władza rodzicielska;

  • prawomocne orzeczenie sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo jej ograniczeniu lub zawieszeniu – w przypadku, drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu;

  • prawomocne orzeczenie sądu o przyznaniu opieki nad dzieckiem jednemu opiekunowi albo o zwolnieniu drugiego opiekuna z opieki – w przypadku, gdy dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna.

Podstawa prawna: 
  • ustawa z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy (Dz.U. z 2013 r. poz. 1028),

  • rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 września 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (Dz.U. z 2013 r. poz. 1139).

Autorem odpowiedzi jest: 

Emila Wawrzyszczuk


Emilia Wawrzyszczuk
AUTOR
Redaktor Portalu Kadrowo-Płacowego, redaktor prowadząca magazynu „Prawa pracy w pytaniach i odpowiedziach”, specjalista prawa pracy i wynagrodzeń

Nagrody i wyróżnienia

Certyfikat rzetelnosci Laur zaufania SMB logo Top firma

Copyright © 2024 Wszelkie prawa zastrzeżone

Obserwuj nas

fb-logo ink-logo inst-logo