Czy pracodawca może rozszerzyć treść umowy terminowej zawieranej obecnie o zapis dotyczący przyczyn jej zawarcia, jeśli wie, że będzie ona wyłączona spod nowych limitów? W jaki sposób nowe zapisy będzie trzeba wprowadzić do umów na czas określony trwających 22 lutego 2016 r.?
Nowelizacja Kodeksu pracy dotycząca umów na czas określony, która wejdzie w życie 22 lutego 2016 r., wprowadza zmiany w zakresie zawierania umów o pracę na czas określony.
Zgodnie z nowymi przepisami okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie będzie mogła przekraczać trzech. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony będzie dłuższy niż 33 miesiące lub liczba zawartych umów przekroczy trzy, będzie to równoznaczne z uznaniem, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie ww. okresu lub od dnia zawarcia czwartej umowy na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Powyższe limity nie będą miały zastosowania do umów o pracę zawartych na czas określony:
1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym;
3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji;
4) w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie,
jeżeli ich zawarcie służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
W tym ostatnim przypadku pracodawca będzie miał obowiązek zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę na czas określony, wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia. Ponadto w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony w celu, o którym mowa w pkt 1–3, lub w sytuacji, o której mowa w pkt 4, w umowie strony będą musiały określić ten cel lub okoliczności tego przypadku, przez zamieszczenie informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy.
Strony trwających w dniu wejścia w życie ustawy umów o pracę na czas określony zawartych w celu zastępstwa pracownika, wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym, wykonywania pracy przez okres kadencji lub z obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy na okres dłuższy niż 33 miesiące, będą musiały w terminie 3 miesięcy od wejścia w życie nowych przepisów uzupełnić te umowy o informacje o przyczynach uzasadniających ich zawarcie. Dodatkowo, w przypadku gdy zawarcie umowy na czas określony dłuższy niż 33 miesiące wynikało z obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy, pracodawca będzie musiał zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy o takiej umowie w terminie 5 dni roboczych od dnia uzupełnienia umowy o ww. informacje.
Uzupełnienie umów o pracę na czas określony o obiektywne przyczyny uzasadniające ich zawarcie powinno nastąpić w trybie porozumienia stron. Wszelkie zmiany umowy o pracę wymagają bowiem zgodnej woli obu stron stosunku pracy, tj. pracodawcy i pracownika. Dla wprowadzenia nowych zapisów do umowy o pracę nie jest więc wystarczające skierowanie do pracownika pisemnej informacji. Strony umowy powinny zawrzeć porozumienie zmieniające, którego przedmiotem będzie wprowadzenie do umowy nowych zapisów, wskazujących obiektywne przyczyny uzasadniające zawarcie umowy na czas określony. W praktyce oznacza to konieczność podpisania aneksów do umów.
Ponieważ nowe przepisy dotyczące zawierania umów na czas określony wejdą w życie 22 lutego 2016 r. obecnie nie ma podstaw do zamieszczania w umowach na czas określony informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy. Obowiązek wskazywania w umowach o pracę na czas określony ww. przyczyn powstanie dopiero z dniem wejścia w życie nowelizacji. Z tym też dniem zmieni się obowiązujący wzór umowy o pracę stanowiący załącznik do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika.
art. 1 pkt 1–2, 15 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1220).
Katarzyna Pietruszyńska