Każdy kierowca musi wykorzystać dzienny i tygodniowy okresu odpoczynku. Przepisy przewidują w tym zakresie ścisłe normy czasowe oraz precyzują zasady odbierania odpoczynków. Obok zasad istnieje także szereg odstępstw i wyjątków, z których kierowcy dwuosobowej załogi mogą korzystać w określonych sytuacjach.
Odpoczynek tygodniowy kierowcy
Ponieważ żaden przepis nie nakazuje, aby odpoczynek tygodniowy kierowcy odbierali jednocześnie, a wszystkie przepisy regulują normy odnośnie pojedynczego kierowcy, a nie ich grupy czy załogi, nie ma przeszkód, aby jeden członek załogi skorzystał z odstępstwa, a drugi nie.
Zasadą jest np., że w każdym 24-godzinnym okresie po upływie poprzedniego dziennego okresu odpoczynku lub tygodniowego okresu odpoczynku kierowca musi wykorzystać kolejny dzienny okres odpoczynku. Jednak, jak stanowią przepisy, na zasadzie odstępstwa, kierowca należący do kilkuosobowej załogi musi skorzystać z kolejnego dziennego okresu odpoczynku trwającego co najmniej 9 godzin w ciągu 30 godzin od zakończenia dziennego lub tygodniowego okresu odpoczynku.
Jeżeli jednak kierowca, należący do kilkuosobowej załogi, odbierze odpoczynek dzienny w wymiarze dziewięciu godzin w ciągu 24 godzin od zakończenia poprzedniego odpoczynku, nikt nie zarzuci mu błędu. Spełnił bowiem normę bardziej restrykcyjną niż ta, na jaką – jako członek załogi – mógł sobie pozwolić.
Odpoczynek tygodniowy kierowcy dwuosobowej załogi
Podobnie jest w przypadku dwuosobowych załóg. Zasadą jest, że w ciągu dwóch kolejnych tygodni kierowca wykorzystuje co najmniej:
Tygodniowy okres odpoczynku rozpoczyna się nie później niż po zakończeniu sześciu okresów 24-godzinnych, licząc od końca poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku.
Jednakże w drodze odstępstwa kierowca wykonujący pojedynczą usługę okazjonalną w międzynarodowym przewozie osób pojazdem wyposażonym w tachograf cyfrowy może odłożyć tygodniowy okres wypoczynku o maksimum 12 kolejnych okresów 24-godzinnych po poprzednim regularnym tygodniowym okresie odpoczynku, pod warunkiem że:
a) usługa trwa co najmniej 24 kolejne godziny w państwie członkowskim lub państwie trzecim, do którego zastosowania ma niniejsze rozporządzenie, innym niż państwo, w którym rozpoczęło się świadczenie usługi;
b) po skorzystaniu z odstępstwa kierowca korzysta z:
c) w przypadku prowadzenia pojazdu w godzinach od 22.00 do 06.00, pojazd obsługuje kilku kierowców lub okres prowadzenia pojazdu określony w art. 7 zostaje skrócony do trzech godzin.
Jeżeli jednak kierowca, należący do kilkuosobowej załogi, odbierze odpoczynek tygodniowy w wymiarze 24 godzin nie później niż przed upływem sześciu 24-godzinnych okresów, nie popełni błędu, ponieważ zrealizuje on normę, nie korzystając z wyjątku.
Roman Kozub