2 dni bądź 16 godzin opieki nad dzieckiem – wniosek i zapisy regulaminu pracy
Od 2016 roku każdy pracownik wychowujący dziecko do lat 14 może wybrać, czy skorzysta z dni wolnych na dziecko w wymiarze dniówek roboczych, czy będzie korzystać z tego zwolnienia na godziny (czyli np. na część dnia). Pracodawca nie może wprowadzić ograniczeń w zakresie korzystania przez pracowników z tego prawa nawet w przypadku, gdy pracownicy korzystają z przysługującego im prawa w tym samym czasie np. w okresie przedświątecznym.
Od 2 stycznia 2016 r. pracownik − rodzic dziecka, które nie ukończyło 14 lat, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia po staremu – czyli w wymiarze 2 pełnych dniówek roboczych, bądź też będzie mógł wybrać inną opcję – korzystać ze zwolnienia w wymiarze godzinowym. W tym ostatnim przypadku będzie miał do dyspozycji 16 godzin zwolnienia, które będzie mógł dowolnie podzielić, także na większą liczbę dni niż 2.
Będzie więc można korzystać ze zwolnienia na dziecko na część dnia pracy. Ma to pomóc rodzicom, którym niekiedy wystarczy zwolnić się na krótki czas, np. 2 godziny, w celu załatwienia jakiejś sprawy związanej z wychowywaniem dziecka.
Wniosek o korzystania z dni bądź godzin opieki nad dzieckiem
W nowym stanie prawnym, zanim pracownik złoży wniosek o zwolnienie na dziecko, powinien zadeklarować, czy będzie chciał korzystać z niego w ramach dniówek roboczych, czy też w wymiarze godzinowym. Taką deklarację należy złożyć w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.
Nowe przepisy wskazują na wymóg składania wniosku o zwolnienie na dziecko. Natomiast nie przesądzają jego formy (najlepiej – do celów dowodowych zachować formę pisemną lub e-mailową). Nie wskazują także, czy pracodawca może nie uwzględnić wniosku. Dlatego lepiej uznać, że musi go uwzględnić. Najbezpieczniej przyjąć, że pracownik może zgłosić wniosek do momentu rozpoczęcia pracy w dniu korzystania ze zwolnienia. Z uprawnienia korzysta tylko jeden zatrudniony rodzic
Jeżeli oboje rodzice są zatrudnieni (bez znaczenia, czy u tego samego, czy u innego pracodawcy) prawo do wykorzystania opieki przysługuje jednemu z nich. Rodzic, który będzie korzystał z tego przywileju składa swojemu pracodawcy oświadczenie o posiadaniu dziecka w wieku do lat 14 wraz z deklaracją korzystania z tego uprawnienia. Do tego dołącza oświadczenie drugiego rodzica, że ten u swojego pracodawcy nie będzie korzystał z opieki nad dzieckiem. Oświadczenie takie wkłada się do akt osobowych - części B.
Regulamin pracy nie może ograniczać prawo do opieki nad dzieckiem
Pracodawca nie ma możliwości prawnych wprowadzania ograniczeń w zakresie korzystania przez pracowników z prawa do zwolnienia od pracy z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 14. Nie ma podstaw prawnych do wewnętrznego uregulowania zasad korzystania z dni opieki nad dzieckiem w taki sposób, by przeciwdziałać dezorganizacji pracy, np. w grudniu, kiedy liczba wniosków o dni opieki diametralnie wzrasta. Ograniczeń tych nie można wprowadzić nawet w regulaminie pracy, jego postanowienia nie mogą bowiem być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy.
Dariusz Dwojewski
Słowa kluczowe:
opieka nad dzieckiem
