Zadaniowy system czasu pracy – odpoczynki dobowe i tygodniowe

W przypadkach uzasadnionych specyfiką pracy, z powodów organizacyjnych lub podyktowanych miejscem świadczenia pracy, istnieje możliwość wprowadzenia tzw. zadaniowego systemu czasu pracy. Polega on na uzgodnieniu między stronami stosunku pracy czasu niezbędnego dla realizacji zadań wynikających z umówionej pracy.

Prowadzenie ewidencji czasu pracy jest zasadą. Służy ona do prawidłowego ustalenia wynagrodzenia pracownika i innych świadczeń związanych z pracą. Jednym z wyjątków od zasady prowadzenia ewidencji czasu pracy jest praca w systemie zadaniowym.

Fakt braku wymogu prowadzenia ewidencji czasu pracy w systemie zadaniowym powoduje, że ustalenie przekroczenia norm czasu pracy przez inspektora pracy może być utrudnione. Nie oznacza to, że nie ma możliwości dokonania ustaleń w tym zakresie – np. poprzez analizę logowania się do komputerów służbowych lub książek wejść i wyjść prowadzonych przez firmy ochrony współpracujące z pracodawcą.

Uzgodnienia między pracownikiem a pracodawcą w zakresie czasu niezbędnego do realizacji umówionych zadań nie mogą być dowolne. Wynika to z faktu, że czas pracy w systemie zadaniowym musi korespondować z normami określonymi w art 129 Kodeksu pracy (nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy). Zatem pracodawca, ustalając liczbę zadań, powinien mieć na względzie, aby były obiektywnie możliwe do realizacji w ramach tzw. normalnego czasu pracy.

W sytuacji gdy pracodawca ustali zadania, których wykonywanie będzie wymagało przekroczenia wyżej wskazanych norm czasu pracy – wówczas nie można wykluczyć zlecenia pracy w nadgodzinach i konieczności ich późniejszej rekompensaty.

Świadczenie przez pracownika pracy w ramach systemu zadaniowego w żadnym wypadku nie wyłącza prawa do odpoczynku – zarówno dobowego jak i tygodniowego. Wskazuje na to jednoznacznie przepis art 132 kodeksu pracy. Oznacza to, że wymiar zadań nałożonych na pracownika powinien być tak ustalony aby pracownik mógł korzystać z prawa do odpoczynku od pracy – dobowego i tygodniowego.

Inspektor pracy ma w trakcie kontroli dużą swobodę w zakresie pozyskiwania dowodów zmierzających do wykazania, że przepisy o czasie pracy były naruszane. Istnieje możliwość ustalania faktu świadczenia pracy poprzez ustalenie godzin logowania się pracowników w systemie komputerowym. Ponadto istnieje możliwość dokonania analizy zakładowego monitoringu.

Inspektor pracy może także poczynić ustalenia w zakresie czasu pracy, wykorzystując do tego celu książki (zeszyty) wejść i wyjść prowadzone np. przez recepcję zakładu pracy lub firmę ochroniarską współpracującą z pracodawcą.

Inspektor pracy ma również prawo żądania od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracowników lub osób, które są lub były zatrudnione, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób w związku z postępowaniem kontrolnym.