Systemy i rozkłady czasu pracy wprowadza się – co do zasady - w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu – jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. W przypadku, gdy wprowadzenie wobec pracownika zadaniowego systemu czasu pracy dokonane zostało w umowie o pracę, a zapis ten został podniesiony przez strony do rangi istotnego elementu umowy, rezygnacja z zadaniowego systemu czasu pracy powinna być dokonana w drodze porozumienia lub wypowiedzenia zmieniającego.
Wymiar czasu pracy
Przepis art. 29 kodeksu pracy wskazuje na minimum postanowień, jakie powinna zawierać umowa o pracę. Jednym z nich jest wymiar czasu pracy pracownika. Wymiar czasu pracy oznacza konkretną liczbę godzin do przepracowania przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym.
W umowie o pracę nie należy wpisywać układu godzin, w którym pracownik jest obowiązany pozostawać do dyspozycji pracodawcy w ciągu doby, tygodnia, miesiąca. Taki zapis w umowie dotyczy rozkładu czasu pracy pracownika, a nie wymiaru czasu pracy.
Od wymiaru czasu pracy należy odróżnić system czasu pracy, czyli sposób organizacji czasu pracy pracownika z uwzględnieniem wymiaru etatu na jaki pracownik jest zatrudniony.
Zadaniowy system czasu pracy
Jednym z systemów czasu pracy jest system zadaniowy. W systemie tym czas wykonywania pracy przez pracownika określony jest wymiarem powierzonych mu zadań. Czas pracy nie może wówczas przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Zadaniowy system czasu pracy pozwala pracownikowi na swobodne ustalanie ram czasowych wykonywania pracy.
Należy pamiętać, że – co do zasady – systemy i rozkłady czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu – jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Powyższe zasady dotyczą również zadaniowej organizacji pracy.
Przepisy kodeksu pracy nie przewidują umowy o pracę jako formy wprowadzania wobec pracownika zadaniowego systemu czasu pracy, ale taka forma jest jak najbardziej możliwa. Powoduje to jednak dodatkowe komplikacje w przypadku zmiany systemu czasu pracy na inny.
Rezygnacja z zadaniowego systemu czasu pracy
W przypadku, gdy zadaniowy system czasu pracy wprowadzony jest w sposób „pozaumowny” – w drodze ogólnej regulacji zakładowej, wówczas można uznać, że w przypadku przechodzenia na inny sposób organizacji pracy nie ma potrzeby dokonywania jakichkolwiek zmian w treści umowy – choć oczywiście informacja o przejściu z systemu zadaniowego na inny powinna być pracownikowi zakomunikowana.
W sytuacji gdy postanowienia w zakresie zadaniowego systemu czasu pracy od początku były integralną częścią umowy o pracę, wówczas nie można wykluczyć, że były one na tyle dla stron ważne, że stanowiły tzw. istotne elementy umowy o pracę.
Modyfikacje postanowień tej rangi wymagają w pierwszej kolejności zaproponowania pracownikowi nowych warunków (nowego systemu czasu pracy) w formie porozumienia. W przypadku gdy jego zawarcie nie jest możliwe, należy przyjąć, że zmiana wprowadzonego w umowie o pracę zadaniowego systemu czasu pracy powinna odbyć się w drodze wypowiedzenia zmieniającego.
Biorąc pod uwagę fakt, że w omawianym przypadku uzgodnienia w zakresie systemu czasu pracy stanowią część treści umowy o pracę można uznać, że dochodzi do zmiany warunków pracy.
Sebastian Kryczka