Często spotyka się błędny pogląd, iż pracownikom przysługuje dzień wolny za święto przypadające w sobotę. Tymczasem dzieje się tak wyłącznie w przypadkach, gdy rozkład czasu pracy przewiduje pracę przez wszystkie dni od poniedziałku do piątku, w stałej liczbie godzin na dobę. W każdym innym rozkładzie czasu pracy rozliczenie świąt wymaga dokładniejszej analizy w celu ustalenia, czy zaplanowany czas pracy odpowiada ustalonej dla danego okresu rozliczeniowego normie.
Przypomnijmy, że obowiązujący czas pracy dla danego okresu rozliczeniowego oblicza się:
mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym,
dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku,
od uzyskanej liczby godzin należy odjąć 8 godzin za każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela.
W okresie od kwietnia do czerwca 2015 roku występuje aż 6 dni świątecznych, z czego trzy (5 kwietnia, 3 maja oraz 24 maja) przypadają w niedziele, zatem nie mają wpływu na ustalenie norm czasu pracy dla trzymiesięcznego okresu rozliczeniowego, obejmującego te miesiące.
Za pozostałe święta, tj. 6 kwietnia (poniedziałek), 1 maja (piątek) oraz 4 czerwca (czwartek) czas pracy w II kwartale 2015 roku, obliczony zgodnie z art. 130 kp, należy pomniejszyć o 24 godziny.
Tym samym liczba dni do przepracowania, przypadających w tym kwartale od poniedziałku do piątku ulega zmniejszeniu łącznie o 3 dni i wynosi ona:
dla kwietnia 2015 roku – 21 dni (168 godzin),
dla maja 2015 roku – 20 dni (160 godzin),
dla czerwca 2015 roku – 21 dni (168 godzin).
Rozkład czasu pracy pracownika wynosi po 10 godzin na dobę i obejmuje poniedziałki, wtorki, środy i piątki. Zgodnie z tym harmonogramem pracownik w czerwcu 2015 roku przepracowałby 18 dni po 10 godzin, tj. łącznie 180 godzin, podczas gdy do przepracowania przypada jedynie 168 godzin. W tej sytuacji pracodawca postanowił skrócić na okres czerwca dobowy czas pracy pracownika o 40 minut i zaplanował pracę w wymiarze 9 godzin i 20 minut w dotychczasowym rozkładzie dni (18 dni × 9 i 1/3 godz. = 168 godzin). Takie działanie pracodawcy jest prawidłowe.
W sytuacji bowiem gdy łączna planowana liczba dni pracy w czerwcu nie przekracza 21 dni, pracodawca nie ma obowiązku udzielenia dodatkowo dnia wolnego za święto przypadające w dniu dla pracownika wolnym od pracy (tj. w czwartek – 4 czerwca), a jego jedynym obowiązkiem jest skrócenie ogólnego czasu pracy w tym miesiącu.
Pracownica jest zatrudniona w sklepie w pełnym wymiarze czasu pracy, po 8 godzin na dobę. Jej tydzień pracy obejmuje poniedziałki, wtorki, środy, piątki i soboty. W tym rozkładzie czasu pracy pracownica przepracowała w kwietniu 2015 roku 160 godzin, w maju 168 godzin, w czerwcu natomiast z jej rozkładu czasu pracy przypadałoby 176 godzin do przepracowania, co dałoby łącznie 504 godziny i 63 dni robocze. Ponieważ w tym okresie przypada do przepracowania 496 godzin, tj. 62 dni robocze, pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownicy dnia wolnego do końca czerwca 2015 roku.
U pracodawcy obowiązuje stały rozkład czasu pracy w systemie równoważnym, przewidujący pracę od poniedziałku do piątku od 8.00 do 16.30 (8,5 godziny na dobę) i od 8.00 do 14.00 (6 godzin na dobę) w piątki.
W tym systemie pracownicy przepracują:
- w kwietniu 168,5 godziny,
- w maju 160 godzin,
- w czerwcu 168,5 godziny
co daje łącznie w kwartale 497 godzin, zamiast wymaganych 496 godzin.
kwiecień |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
SUMA |
wymagane: |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
||||
godziny pracy |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
168,5 |
168 |
||||||||||
maj |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
pon |
cz |
pt |
so |
nd |
SUMA |
wymagane: |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
31 |
|||
godziny pracy |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
160 |
160 |
|||||||||||
czerwiec |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
SUMA |
wymagane: |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
||||
godziny pracy |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
8,5 |
6,0 |
8,5 |
8,5 |
168,5 |
168 |
||||||||||
497 |
496 |
W tej sytuacji pracodawca powinien skrócić pracownikom czas pracy we wskazanych dniach w taki sposób, aby ogólny czas przepracowany nie przekroczył 496 godzin. Jeżeli tego nie uczyni, będzie musiał wypłacić, po zakończeniu okresu rozliczeniowego, dodatkowe wynagrodzenie za 1 godzinę z dodatkiem 100% z tytułu przekroczenia normy tygodniowej.
Jarosława Warszawska, Mericon Kadry Płace Doradztwo