Klient zwrócił się do nas z prośbą o odpowiedź na następujące pytanie: Do ochrony dwóch obiektów: hurtowni i zakładu produkcyjnego zamierzamy zatrudnić na umowy o pracę portierów (z orzeczeniem o niepełnosprawności), najchętniej w ramach pełnego etatu. W hurtowni portierzy będą musieli przebywać w tygodniu od poniedziałku do czwartku od 16.00 do 7.00 (lub 8.00 w sezonie jesienno-zimowym) oraz od piątku od 16.00 do poniedziałku do 7.00 (lub 8.00), a w zakładzie produkcyjnym przez cały tydzień – całodobowo. Ile osób zatrudnić i w jakim systemie czasu pracy? Jak przygotować optymalny harmonogram, aby nie było nadgodzin ani godzin niedopracowanych? W jaki sposób zorganizować ich pracę?
Odpowiedź na pytanie zlecone przez klienta
Przyjmując za podstawę przedstawiony powyżej stan faktyczny: W opisanym przypadku pracodawca powinien zastosować podstawowy oraz równoważny system czasu pracy z jednoczesną zmianową organizacją czasu pracy.
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Natomiast czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
Czas pracy niepełnosprawnego zatrudnionego przy pilnowaniu reguluje Kodeks pracy. Pamiętać jednak należy, iż powyższych ograniczeń (tj. dotyczących skróconych norm czasu pracy oraz zakazu pracy w porze nocnej i godzinach nadliczbowych), nie stosuje się:
do osób zatrudnionych przy pilnowaniu (tj. wykonujących czynności bezpośrednio związane z pilnowaniem lub monitorowaniem mienia) oraz
gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę (art. 16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych).
Jeżeli zatem pracownik niepełnosprawny zatrudniony jest przy pilnowaniu pracodawca może polecać mu pracę wg. kodeksowych norm czasu pracy w tym również w ramach równoważnego systemu czasu pracy.
Na wstępie wskazać należy, że zapewnienie organizacji pracy odpowiadającej rozkładowi czasu pracy przedstawionemu w pytaniu wymaga zastosowania zmianowej organizacji pracy.
Praca zmianowa dopuszczalna jest bez względu na stosowany system czasu pracy. Pracą zmianową jest wykonywanie pracy według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni. Zastosowanie pracy zmianowej uprawnia ponadto pracodawcę do planowania pracownikom pracy w niedziele i święta.
Pracodawca ustalając harmonogram czasu pracy pamiętać również musi o zapewnieniu pracownikom odpowiedniej liczby dni wolnych od pracy.
W każdym systemie czasu pracy, jeżeli przewiduje on rozkład czasu pracy obejmujący pracę w niedziele i święta, pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom łącznej liczby dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt i dni wolnych od pracy.
Pracodawca ustalając harmonogram czasu pracy na dany okres rozliczeniowy obowiązany jest zatem do udzielenia pracownikom, którzy pracują w niedziele i święta liczby dni wolnych od pracy nie mniejszej niż liczba niedziel, świąt i dni wolnych od pracy przypadających w tym okresie.
W sytuacji opisanej w pytaniu optymalnym rozwiązaniem będzie zastosowanie w stosunku do osób zatrudnionych w hurtowni podstawowego systemu czasu pracy.
W tym systemie czas pracy pracowników nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu. Jednak połączenie tego systemu czasu pracy z pracą zmianową pozwoli pracodawcy zorganizować pracę od poniedziałku do czwartku od 16.00 do 8.00 oraz od piątku do poniedziałku całodobowo.
Zaplanowanie pracy: W takim przypadku czas pracy pracowników powinien kończyć się o 8.00 rano. Dzięki temu od poniedziałku do czwartku będzie można wprowadzić dwie zmiany: od 16.00 do 24.00 oraz od 24.00 do 8.00. Od piątku do poniedziałku czas pracy pracowników mógłby być natomiast podzielony na trzy zmiany: od 8.00 do 16.00, od 16.00 do 24.00 oraz od 24.00 do 8.00. Przy takim rozkładzie czasu pracy pracodawca powinien zatrudnić co najmniej 3 pracowników.
Dla zapewnienia całodobowej ochrony obiektu najlepiej jest zastosować albo trzyzmianową organizację pracy w podstawowym systemie czasu pracy albo dwuzmianową organizację pracy w równoważnym systemie czasu pracy.
Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
Zaplanowanie pracy: Przy zastosowaniu tego systemu czasu pracy łącznie z pracą zmianową pracodawca może zaplanować pracownikom pracę w od poniedziałku do niedzieli następujących godzinach: od 8.00 do 20.00 oraz od 20.00 do 8.00.
Bez względu na wybrany system czasu pracy (podstawowy lub równoważny) w celu zapewnienie całodobowej obsady portierni pracodawca będzie musiał zatrudnić od czterech do pięciu pracowników.
Przykładowy rozkład czasu pracy dla 5 pracowników rozpisany na dwa tygodnie okresu rozliczeniowego może wyglądać następująco:
Joanna Kaleta