Pracownik, któremu urodziło się dziecko, zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, przysługuje urlop okolicznościowy. Przepisy te nie regulują wprost, czy urlop ten należy się i matce, i ojcu dziecka. Praktyka jednak pokazuje, że z urlopu tego korzystają głównie ojcowie dziecka, gdyż matce wraz z porodem przysługuje urlop macierzyński. Wynika to również z faktu, że urlop ten winien być wykorzystany w czasie bezpośrednio związanym z tym wydarzeniem w niedalekim odstępie czasowym.
Brak praw matki do skorzystania z urlopu z tytułu urodzenia dziecko potwierdziło również Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w swoim stanowisku z 7 marca 2012 r.: „Zgodnie z § 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281 ze zm.) w razie urodzenia się dziecka pracownika pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący dwa dni”.
Zdaniem Departamentu Prawa Pracy MPiPS: Okolicznościowe zwolnienie od pracy z tytułu urodzenia dziecka, powinno zostać wykorzystane w czasie bezpośrednio związanym z wydarzeniem, które uzasadnia jego udzielenie. Istotny jest bowiem nie tylko związek przyczynowy, ale także związek czasowy z danym wydarzeniem. Co do zasady okolicznościowe zwolnienie od pracy powinno zatem pokrywać się z datą zdarzenia lub zostać wykorzystane w niedalekim odstępie czasowym, jeżeli pracownik udowodni, że zwolnienie ma związek z wydarzeniem.
Zważywszy na to oraz charakter okolicznościowego zwolnienia od pracy w razie urodzenia się dziecka pracownika, zdaniem MPiPS, pracownicy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego nie przysługuje prawo do takiego zwolnienia.
Elżbieta Gaździk