Godziny nadliczbowe dobowe (powstałe z przekroczenia normy dobowej lub przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy) można rekompensować czasem wolnym lub wynagrodzeniem z dodatkiem. Czas wolny za nadgodziny co do zasady oddaje się w tym samym okresie rozliczeniowym. Wyjątkowo czas wolny za nadgodziny można oddać później – ale tylko na wniosek pracownika.
Jeśli pracodawca chce zrekompensować pracownikowi pracę w godzinach nadliczbowych wynagrodzeniem, musi zapłacić za nie najpóźniej w momencie zapłaty wynagrodzenia za miesiąc powstania nadgodzin – nawet jeśli ma kilkumiesięczny okres rozliczeniowy.
Dlatego do dnia zapłaty tego wynagrodzenia powinien przynajmniej podjąć decyzję co zrobi, tzn.:
czy zapłaci za nie (wtedy musi to zrobić od razu),
czy też będzie rekompensował je czasem wolnym.
Jeśli pracodawca zdecyduje się na rekompensatę czasem wolnym z własnej inicjatywy, wówczas musi za 1 nadgodzinę oddać 1,5 godziny czasu wolnego. I taki odbiór może nastąpić do końca okresu rozliczeniowego. Natomiast na wniosek pracownika oddaje się 1 godzinę wolną za 1 godzinę nadliczbową, a odbiór może nastąpić nawet po zakończeniu okresu rozliczeniowego.
Niekiedy mogą powstać także tzw. nadgodziny średniotygodniowe, czyli wszystkie przekroczenia norm czasu pracy, które nie stanowią nadgodzin dobowych. Ich powstanie stwierdza się dopiero na koniec okresu rozliczeniowego, odejmując od sumy wszystkich nadgodzin nadgodziny dobowe.
Przysługuje za nie zawsze wynagrodzenie z dodatkiem 100% (płatne na koniec okresu rozliczeniowego), podczas gdy za nadgodziny dobowe zasadniczo dodatek wynosi 50%, chyba że nadgodziny wystąpiły w nocy, w niedzielę lub święto albo w dniu wolnym za niedzielę lub święto.
Zdarzenie |
Sposób rekompensaty |
Godziny nadliczbowe dobowe |
Pracodawca może zapłacić za nie wynagrodzenie z dodatkiem (do dnia płatności wynagrodzenia za miesiąc powstania nadgodzin, nawet jeśli okres rozliczeniowy jest kilkumiesięczny). Może też zrekompensować je czasem wolnym: |
Godziny nadliczbowe średniotygodniowe |
Powstają zawsze na koniec okresu rozliczeniowego, więc dopiero wtedy należy je zrekompensować |
Joanna Kaleta, Szymon Sokolik