Pracodawca może zmienić harmonogram czasu pracy pracownika w trakcie okresu rozliczeniowego. Jeśli nie zostaną przekroczone normy czasu pracy i minimalna liczba dni wolnych od pracy, nie powstaną nadgodziny. Pracownik musi zastosować się do polecenia pracodawcy, który wezwie go do pracy w dniu zaplanowanym w zmienianym harmonogramie jako dzień wolny.
Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony – w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na tydzień przez rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład.
Choć z przepisów nie wynika wprost, że dopuszczalne jest dokonywanie zmian w rozkładzie czasu pracy pracowników, w praktyce jest to często spotykane. Należy uznać zatem, że zmiany w rozkładach czasu pracy pracowników są dopuszczalne.
Zdaniem Departamentu Prawa Pracy MPiPS: Z art. 129 § 3 Kodeksu pracy nie wynika, z jakim wyprzedzeniem modyfikacje rozkładów czasu pracy mogą być dokonywane. Regulacja w tym zakresie może natomiast być zawarta w przepisach wewnątrzzakładowych, obowiązujących u pracodawcy, np. w regulaminie pracy. Warto zatem kwestie te uregulować w obowiązujących w zakładzie pracy aktach wewnątrzzakładowych.
Pracodawca wprowadzający zmiany w obowiązującym już harmonogramie czasu pracy pracownika powinien dokonać tego w taki sposób, aby w ich wyniku wymiar czasu pracy pracownika oraz minimalna liczba należnych mu dni wolnych od pracy nie zostały naruszone.
Jeżeli zatem zmiana rozkładu czasu pracownika polegać ma np. na poleceniu mu pracy w dniu pierwotnie dla niego wolnym nie powodując przekroczenia obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym to zmiana taka jest jak najbardziej dopuszczalna. W jej wyniku nie powstaje praca nadliczbowa.
Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń pracodawcy, które nie są sprzeczne z przepisami prawa pracy oraz umową o pracę.
Ponieważ dokonywanie zmian w obowiązujących pracowników harmonogramach czasu pracy jest prawnie dopuszczalne, pracownik nie może odmówić poleceniu pracodawcy przyjścia do pracy w dniu pierwotnie zaplanowanym jako wolny od pracy.
Odmowa wykonania takiego polecenia może skutkować wyciągnięciem negatywnych konsekwencji wobec pracownika łącznie z nałożeniem na niego jednej z kar dyscyplinarnych, a w skrajnych przypadkach skutkować dyscyplinarnym rozwiązaniem umowy o pracę.
Joanna Kaleta