Zgodnie z art. 130 § 3 kodeksu pracy wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, ustalony zgodnie z art. 129 § 1, ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. Przepis ten ma kluczowe znaczenie dla ustalenia, czy doszło do pracy nadliczbowej w sytuacji, gdy rozkład czasu pracy pracownika przewiduje różne dni i godziny pracy (równoważny system czasu pracy), a pracownik był nieobecny przez część miesiąca.
Choroba pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy a nadgodziny
Przykład: Pracodawca następująco zaplanował na październik 2015 r. :
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
pt |
so |
nd |
pon |
wt |
śr |
cz |
cz |
pt |
SUMA |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
31 |
|
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
4 |
4 |
4 |
4 |
12 |
12 |
12 |
12 |
12 |
10 |
176 |
Pracownik przepracował okres od 1 do 10 października, a od 12 października do końca miesiąca był nieobecny z powodu choroby.
W okresie od 1 do 10 października pracownik przepracował 90 godzin, a więc ponad połowę miesięcznego wymiaru czasu pracy. Jednakże przez pozostałą część miesiąca jego planowany czas pracy wynosił jedynie 86 godzin.
Czas pracy do przepracowania w październiku dla tego pracownika oblicza się odejmując od nominalnej liczby godzin liczbę godzin przypadającą do przepracowania podczas choroby: 176 godzin – 86 godzin = 90 godzin. Nie doszło zatem do przekroczenia norm czasu pracy.
Zwolnienie się z pracy pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy
Inaczej jednak rozliczymy czas pracy, jeżeli pracownik zwolni się z pracy w trakcie okresu rozliczeniowego.
Wówczas należy przeliczyć obowiązujący pracownika czas pracy zgodnie z art. 130 § 1 (ustalając jako dni robocze dni od poniedziałku do piątku i mnożąc liczbę tych dni przez 8).
Gdyby w omawianym wyżej przykładzie pracownik nie zachorował, a zwolnił się z pracy 12 października, jego czas pracy należy odnieść do ogólnych norm czasu pracy, bowiem nie ma możliwości zrekompensowania czasu przepracowanego innymi dniami wolnymi, zgodnie z harmonogramem czasu pracy. W okresie od 1 do 12 października pracownik powinien zatem przepracować 64 godziny i jeżeli jego czas pracy w tym okresie przekroczył tę liczbę godzin, pracownikowi będzie przysługiwało wynagrodzenie i dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych, wynikających z przekroczenia normy tygodniowej.
W przypadku, gdyby strony ustaliły dokładnie, w jakim dniu nastąpi odbiór dnia wolnego za pracę w sobotę, a następnie pracownik w tym dniu przebywałby na zwolnieniu lekarskim, nie należałaby mu się żadna dodatkowa rekompensata. W takiej sytuacji należy bowiem przyjąć, ze pracownik chorował w dniu dla niego wolnym od pracy (analogicznie jak to ma miejsce w przypadku choroby przypadającej na niedzielę czy na inny wolny dzień).
Jarosława Warszawska