Nadgodziny niepełnoetatowca zatrudnionego w systemie równoważnym, chorującego w dniu wolnym wyznaczonym za święto przypadające w sobotę

Przyjmując za podstawę przedstawiony powyżej stan faktyczny, przygotowaliśmy kompleksowe rozwiązanie.

GRAFIKA CZASU PRACY

maj 2014 roku

czerwiec 2014 roku

Wstępem do obliczeń musi być ustalenie wymiaru czasu pracy przypadającego do przepracowania w okresie rozliczeniowym. Przy pełnym etacie pracownik mógłby przepracować w kwietniu 168 godzin (4 tygodnie × 40 godzin) + (2 dni × 8 godzin) – (1 święto × 8 godzin), a w maju 160 godzin (4 tygodnie × 40 godzin) + (2 dni × 8 godzin) – (2 święta × 8 godzin). Podobnie w czerwcu pełnoetatowiec mógłby przepracować 160 godzin (4 tygodnie × 40 godzin) + (1 dzień × 8 godzin) – (1 święto × 8 godzin). Łącznie daje to 488 godzin, które można podzielić na 61 dni pracy. W przypadku pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu wartość tę należy obniżyć proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia, w ramach którego pracownik powinien przepracować 366 godzin.

Pracodawca zaplanował w grafiku pracownika 366 godzin, przewidując 144 godziny pracy w kwietniu (12 dni × 12 godzin), 144 godziny pracy w maju (12 dni × 12 godzin), oraz 78 godzin pracy w czerwcu (6 dni × 12 godzin) + (1 dzień × 6 godzin).

Sprawę skomplikowała jednak niezdolność cukiernika do pracy od 16 do 30 czerwca 2014 r., stwierdzona zwolnieniem lekarskim. Wymusza ona na pracodawcy obniżenie wymiaru czasu pracy przypadającego do przepracowania w okresie rozliczeniowym o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających w okresie zwolnienia zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem.

W okresie zwolnienia cukiernik miał zaplanowane dwie 12-godzinne dniówki i jeden dzień pracy w wymiarze 6 godzin, czyli w sumie 30 godzin pracy. W efekcie o tyle należy zmniejszyć wymiar czasu pracy przypadający do przepracowania w ramach trzymiesięcznego okresu rozliczeniowego, obniżyć go do poziomu 336 godzin.

W okresie zwolnienia lekarskiego pracownik miał wyznaczony odbiór dnia wolnego za pracę w święto 3 maja, z którego miał skorzystać w dniu 20 czerwca. Z uwagi na stwierdzoną niezdolność do pracy pracownik nie miał możliwości odbioru dnia wolnego, co nie oznacza jednak, że ma jakiekolwiek roszczenie do pracodawcy o wyznaczenie innego dnia wolnego za pracę w to święto. Skoro bowiem niezdolność do pracy z powodu choroby przypadła w dzień wolny udzielony w zamian za święto, nie ma ona wpływu na wymiar czasu pracy pracownika. W takim dniu miał on bowiem zgodnie z grafikiem przepracować 0 godzin, w związku z czym brakuje podstaw, by obniżyć liczbę godzin pozostałych do przepracowania po zakończeniu usprawiedliwionej nieobecności.

Biorąc to pod uwagę, należy uznać, że pracownik nie może żądać wyznaczenia innego dnia wolnego w zamian za święto lub dzień wolny udzielony w zamian za pracę w święto, jeśli w wyznaczonym w harmonogramie terminie jego odbioru korzystał ze zwolnienia lekarskiego.

Poza świętem Bożego Ciała oraz przypadającym bezpośrednio po nim dniem wolnym za 3 maja cukiernik miał w okresie zwolnienia lekarskiego odbierać bez wniosku czas wolny za nadgodziny dobowe z dwóch pierwszych tygodni czerwca. W tym okresie czterokrotnie pozostawał w pracy o godzinę dłużej, niż przewidywał to plan, wypracowując po 13 godzin w dniach 2, 6, 9 i 13 czerwca.

Niezależnie od wymiaru zatrudnienia praca z przekroczeniem przedłużonego dobowego wymiaru zaplanowanego w danej dobie stanowi nadgodziny dobowe, za które – w braku rekompensaty czasem wolnym – pracownik ma prawo do normalnego wynagrodzenia uzupełnionego o stosowny dodatek.

Przekroczenia dobowe powstały również w wyniku dwukrotnego wezwania pracownika do pracy w wolne środy 4 i 11 czerwca. W obu przypadkach pracownik był wzywany do pracy na 12 godzin, a skoro w tych dniach nie miał zaplanowanego przedłużonego wymiaru czasu pracy, przekroczenia dobowe powstaną już po naruszeniu 8-godzinnej normy czasu pracy. Tym samym w każdym z tych dni cukiernik przepracował po 4 nadgodziny dobowe, a więc łącznie z przekroczeniami przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy daje to 12 nadgodzin.

Proszę pamiętać, że: Pracodawca planował udzielenie pracownikowi w zamian za nie czasu wolnego od pracy w wymiarze o połowę wyższym, w dniach 16 i 27 czerwca, w ramach których podwładny miał zaplanowane łącznie 18 godzin pracy. Z uwagi na chorobę pracownika nie doszło jednak do faktycznego udzielenia czasu wolnego za te nadgodziny, więc nabędzie za nie prawo nie tylko do normalnego wynagrodzenia, ale również dodatku obliczonego z jego pensji zasadniczej.

Obliczając wartość tych świadczeń, należy mieć na uwadze fakt, że normalne wynagrodzenie za nadgodziny obejmuje nie tylko pensję zasadniczą, ale również inne stałe składniki płacy, do których podwładny ma prawo na bazie obowiązujących w zakładzie regulacji płacowych. Oznacza to, że podstawą obliczania normalnego wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach będzie w omawianym przypadku suma normalnego wynagrodzenia i stałej premii przyznawanej cukiernikowi. Z kolei w przypadku dodatku za pracę w nadgodzinach podstawą obliczeń będzie wynagrodzenie zasadnicze cukiernika. W obu przypadkach dzielnikiem jest wymiar czasu pracy ustalony dla czerwca 2014 roku z uwzględnieniem obowiązującego pracownika wymiaru zatrudnienia (160 godzin × 3/4 etatu = 120 godzin). Ta zasada znajdzie również zastosowanie przy obliczaniu normalnego wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych.

Fakt, że pracownik chorował przez 15 dni czerwca 2014 roku, musi znaleźć oddźwięk w wysokości jego wynagrodzenia zasadniczego. Zasady pomniejszania pensji określonej w stałej stawce miesięcznej, w przypadku gdy chorował przez część miesiąca, określa § 11 rozporządzenia w sprawie ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy. Zgodnie z tym przepisem miesięczną stawkę wynagrodzenia pracownika dzieli się w takim przypadku przez 30 i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby. Tak otrzymaną kwotę należy następnie odjąć od wynagrodzenia należnego za pełen miesiąc.

Skoro zaś nieobecność pracownika w pracy spowodowana chorobą obejmuje 15 dni kalendarzowych, czyli dokładnie połowę czerwca 2014 roku, zastosowanie omawianej normy spowoduje, że powinien on otrzyma

jedynie 50% pensji zasadniczej. Pozostała część powinna mu zostąć wypłacona w formie wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego.

Cztery nadgodziny dobowe wynikające z przekroczenia przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy w dniach 2, 6, 9 i 13 czerwca przypadają w ramach obowiązującej w zakładzie pory nocnej, z czym wiążą się bezpośrednio dwa skutki.

1. Z uwagi na brak możliwości udzielenia czasu wolnego za te nadgodziny z powodu choroby cukiernika nabędzie on za nie prawo do 100% dodatku do normalnego wynagrodzenia za pracę (art. 151¹ § 1 pkt 1 lit. a kp).

2. Prawo pracownika do dodatku za pracę w nocy, przysługującego na bazie art. 151⁸ § 1 kp. Jego minimalną wysokość określono na 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2014 roku wynosi 1.680 zł.

Proszę pamiętać, że: obliczając wysokość tego świadczenia, przepis § 4b przywołanego już rozporządzenia w sprawie ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy stanowi, że minimalne wynagrodzenie za pracę dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Oznacza to, że dla każdego miesiąca okresu rozliczeniowego, w którym pracownik wykonuje pracę w porze nocnej, należy odrębnie ustalić stawkę dodatku przysługującego za każdą godzinę takiej pracy. Skoro zaś dodatek ma mieć jednolitą wysokość dla wszystkich pracowników, niezależnie od wymiaru zatrudnienia, dzielnikiem dla minimalnego wynagrodzenia będzie wymiar czasu pracy przypadający do przepracowania w danym miesiącu zgodnie z art. 130 kp. W celu ustalenia wartości dodatku uzyskany wynik, czyli stawkę godzinową z minimalnego wynagrodzenia za pracę, należy następnie pomnożyć przez 20%.

Proszę pamiętać, że: fakt oderwania wysokości dodatku za pracę w nocy od wynagrodzenia konkretnego pracownika czy wymiaru jego zatrudnienia powoduje, że wynikająca z art. 151⁸ § 1 kp wysokość dodatku jest wartością minimalną, odnoszącą się do obowiązującego w danym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wymiarów czasu pracy ustalonych dla kolejnych miesięcy roku kalendarzowego. Pogląd ten poparło MPiPS w stanowisku z 19 marca 2014 r. w sprawie obliczania dodatku za pracę w porze nocnej. Stwierdzono w nim, że obowiązujące obecnie wynagrodzenie minimalne w kwocie 1.680 zł stanowi podstawę obliczania wysokości minimalnej gwarancji dodatku za pracę w porze nocnej. Ministerstwo zanegowało tym samym praktyki polegające na obliczaniu dodatków za pracę w porze nocnej dla niepełnoetatowców na bazie proporcjonalnej do ich wymiaru zatrudnienia części minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Fakt dwukrotnego wezwania cukiernika do pracy w dniach harmonogramowo wolnych od pracy doprowadził do powstania łącznie 8 nadgodzin dobowych. Nie jest to jedyny skutek zobowiązania pracownika do stawiania się w pracy przez dwie kolejne środy w wymiarze 12 dodatkowych godzin każdy.

Proszę pamiętać, że: pierwsze 8 godzin pracy w tych dniach nie narusza dobowej normy czasu pracy, niemniej – wobec braku rekompensaty czasem wolnym – musi spowodować przekroczenie wymiaru etatu ustalonego dla pracownika w treści umowy. Oznacza to, że cukiernik nabędzie za te 16 dodatkowych godzin pracy prawo do normalnego wynagrodzenia. Część z nich może przy tym spowodować przekroczenie ustalonego w umowie limitu godzin ponadwymiarowych, rodząc po stronie pracownika prawo do dodatku jak za nadgodziny średniotygodniowe.

Skutek ten wynika z odwołania się w zapisie umownym do wymiaru zatrudnienia określonego dla 7/8 etatu, co wskazuje na duże podobieństwo do przekroczeń przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Przejawia się m.in. w tym, że możliwość ustalenia rozmiaru tych przekroczeń powstaje dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego.

Ustalając przekroczenie tego limitu, należy na wstępie obliczyć liczbę godzin, które pracownik mógłby przepracować w ramach 7/8 etatu w skali całego okresu rozliczeniowego. Skoro zaś wymiar dla pełnego etatu to 488 godzin, pracownik zatrudniony na 7/8 tego wymiaru mógłby przepracować 427 godzin, od których należy odjąć 30 godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, uzyskując 397 godzin.

Cukiernik miał zaplanowane w ramach okresu rozliczeniowego 366 godzin, a w wyniku choroby wymiar ten uległ ograniczeniu do 336 godzin. Oprócz tego wypracował dodatkowe 16 godzin ponadwymiarowych oraz 12 nadgodzin dobowych, których jednak nie uwzględniamy przy ustalaniu tego limitu z uwagi na inną kwalifikację i wynikający z niej odrębny sposób ich rekompensaty.

W efekcie łączny czas pracy pracownika to 352 godziny, więc mieści się on w ramach limitu określonego w umowie. Tym samym za 16 godzin pracy ponad wymiar pracownik ma roszczenie o wypłatę jedynie normalnego wynagrodzenia za pracę.

Prześlij nam swój problem. Skontaktujemy się i pomożemy.