SN: Podstawę wymiaru zasiłku ustala się z wynagrodzenia u aktualnego pracodawcy

Pani S. była pracownicą banku B., w którym otrzymywała wynagrodzenie składające się z pensji zasadniczej oraz prowizji. Kwota jej wynagrodzenia zasadniczego wynosiła niewiele ponad 3000 zł, ale niemal drugie tyle otrzymywała w formie składnika zmiennego – wspomnianej prowizji.

Zatrudnienie w banku B. zakończyła 14 lutego 2012 r., ale już następnego dnia rozpoczęła pracę w banku G. Jej warunki wynagradzania były podobne – wynagrodzenie zasadnicze w kwocie około 3000 zł oraz prowizje. Jednak w drugim banku pracownica przepracowała tylko kilkanaście dni. W marcu 2012 r. przeszła na zwolnienie lekarskie związane z ciążą. Po urodzeniu dziecka przeszła na urlop macierzyński.

Przebywając na zwolnieniu lekarskim, otrzymała zasiłek chorobowy, później pobierała zasiłek macierzyński. Jednak ZUS ustalił wysokość zasiłku, biorąc pod uwagę jedynie wynagrodzenie zasadnicze otrzymywane w banku G. – czyli 3000 zł. Z tym pracownica nie mogła się zgodzić i zażądała przeliczenia zasiłków, wskazując, że powinny one być obliczane na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. 2014 r., poz. 159) – dalej ustawa zasiłkowa.

Zgodnie z tym przepisem podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Ubezpieczona wskazała również na art. 36 ust. 4 ustawy zasiłkowej jako podstawę swoich roszczeń. W myśl tego przepisu podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy. Zdaniem pracownicy, przepisy te nakazują przeliczyć podstawę wymiaru zasiłku z okresu 12 miesięcy poprzedzającego niezdolność do pracy, a więc z uwzględnieniem nie tylko wynagrodzenia otrzymywanego w banku G. ale i z uwzględnieniem wynagrodzenia wypłaconego wcześniej przez bank B. Dawałoby to pani S. prawie dwukrotnie wyższą podstawę wymiaru zasiłku, gdyż zostałoby uwzględnione także wynagrodzenie prowizyjne jakie uzyskiwała w banku B.

ZUS nie uwzględnił żądań pracownicy, uznając, że podstawę wymiaru zasiłków z ubezpieczenia chorobowego należy liczyć tylko z uwzględnieniem wynagrodzenia otrzymywanego u aktualnego pracodawcy.

Podobnego zdania były też sądy I i II instancji, które oddaliły kolejno odwołanie od decyzji ZUS i apelację.

Również Sąd Najwyższy nie uwzględnił skargi kasacyjnej pani S.

Uzasadniając wyrok SN wskazał, że pojęcie „nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego”, o którym mowa w art. 36 ust. 4 ustawy zasiłkowej, nie odnosi się do podstawy wymiaru zasiłku, ale do samego uprawnienia do świadczenia chorobowego. Tymczasem podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest wynagrodzenie uzyskane u płatnika – ale nie każdego płatnika, tylko tego, u którego pracownica w chwili utraty zdolności do pracy była zatrudniona.

To zaś oznacza, że podstawa wymiaru zasiłku nie może być ustalana na mocy art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej, ale na mocy art. 37 tej ustawy.

SN przypominał także zasadę, w myśl której zasiłek chorobowy i pozostałe zasiłki oraz świadczenia z ubezpieczenia chorobowego mają rekompensować utratę wynagrodzenia wskutek choroby, macierzyństwa i innych przyczyn wynikających z ustawy. Nie mogą natomiast służyć do uzyskania dodatkowych korzyści, a to mogłoby nastąpić, gdyby przyjąć metodę liczenia podstawy wymiaru zasiłku z uwzględnieniem wynagrodzenia u wcześniejszych pracodawców, w sytuacji gdy u nich wynagrodzenie było wyższe. Wówczas zasiłek byłby wyższy niż aktualne wynagrodzenie za pracę.

Wyrok SN potwierdza zasadę, zgodnie z którą podstawą wymiaru zasiłku chorobowego oraz innych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego jest wynagrodzenie uzyskane u tego pracodawcy, u którego ubezpieczony był zatrudniony okresie wystąpienia niezdolności do pracy. Zasada ta została wyrażona już w wyroku SN z 16 maja 2006 r. (sygn. I UK 291/05). Ustalając podstawę wymiaru zasiłku należy zatem brać pod uwagę tylko te składniki, które pracownik uzyskał u aktualnego pracodawcy.

Jeżeli więc pracownik uzyskał przez okres zatrudnienia u danego pracodawcy jedynie np. wynagrodzenie zasadnicze, a nie zdążył wypracować premii, czy prowizji, to podstawą może być tylko wynagrodzenie zasadnicze. Nie jest natomiast istotne, czy i w jakiej wysokości fakultatywne składniki płacowe były wypłacane przez poprzedniego pracodawcę.