Rekompensata pracy w wolną sobotę
Za pracę w tzw. wolną sobotę (jeśli jest ona dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy), pracownikowi bezwzględnie należy udzielić innego dnia wolnego od pracy. Dodatkowo, jeśli praca w takim dniu przekraczała dobową normę czasu pracy pracownika, należy mu wypłacić wynagrodzenie z 50 proc. dodatkiem za wykraczające ponad normę godziny.
Rekompensując pracę w dniu wolnym, wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, pracodawca musi udzielić pracownikowi całego dnia wolnego (a nie czasu wolnego) – bez względu na liczbę godzin, jaką pracownik przepracował w tym dniu. Oznacza to, że nawet za godzinę pracy w wolną sobotę pracownikowi trzeba oddać cały dzień wolny. Jeśli jednak pracownik otrzyma taki dzień wolny, wówczas jednocześnie nie powstanie godzina nadliczbowa (udzielenie dnia wolnego skutecznie ją zrekompensuje).
Jeśli godzin było więcej – dodatkowo czas wolny
Jeśli jednak praca w sobotę przekracza obowiązujące pracownika normy czasu pracy (np. pracownik pracował w dniu wolnym 10 godzin), samo udzielenie innego dnia wolnego nie wystarczy. Wówczas konieczne jest jeszcze zrekompensowanie (czasem wolnym lub wynagrodzeniem powiększonym o dodatek) godzin wykraczających poza normy czasu pracy. W przeciwnym razie powstaną godziny nadliczbowe dobowe.
Jeśli przykładowo pracownik pracuje 10 godzin w wolną dla niego sobotę, to pracodawca musi:
- udzielić mu innego, całego dnia wolnego oraz
- zrekompensować (czasem wolnym lub wynagrodzeniem z 50 proc. dodatkiem) 2 godziny, wykraczające poza dobową normę czasu pracy pracownika.
Nie ma dnia wolnego – jest wykroczenie
Nieudzielenia innego dnia wolnego w zamian za pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika i jest zagrożone surowymi karami ze strony inspekcji pracy. W razie kontroli na łagodniejsze traktowanie pracodawca może liczyć jedynie wtedy, gdy udzielenie innego dnia wolnego było obiektywnie niemożliwe – np. gdy praca w wolną sobotę miała miejsce pod koniec okresu rozliczeniowego lub pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim i nie mógł odebrać dnia wolnego.
art. 151, art. 1511, art. 1513 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).
