Zlecenia 2016: oświadczenie nie zawsze wystarczy, by uniknąć korekt
Od 1 stycznia 2016 r. płatnik zatrudniający zleceniobiorcę wykonującego równocześnie klika umów będzie musiał zgłosić go do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, chyba że uzyska dokumenty, z których wynika brak konieczności opłacania składek. Nowe przepisy nie precyzują jednak, o jakie dokumenty chodzi.
Od przyszłego roku zleceniobiorca, który równocześnie będzie wykonywał kilka umów zleceń z każdej umowy będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Ta zasada nie będzie stosowana, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania umów zleceń lub innych tytułów będzie równa co najmniej kwocie minimalnego wynagrodzenia.
Jeżeli więc zleceniobiorca będzie wykonywał 2 umowy i z każdej z nich będzie otrzymywał wynagrodzenie niższe od minimalnego obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu będzie podlegał z obydwu tych umów. Ta zasada będzie miała zastosowanie również do emerytów i rencistów.
Przykład 1.
Pani Anna od 1 stycznia 2016 r. wykonuje umowę zlecenia u płatnika A za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.700 zł. Od 10 stycznia wykonuje drugą umowę zlecenia u płatnika B za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.000 zł. W konsekwencji w styczniu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega z obydwu tytułów.
Przykład 2.
Pan Marek wykonuje umowę zlecenia u płatnika A za wynagrodzeniem 1.000 zł miesięcznie. Umowa została zawarta od 10 stycznia 2016 i ma obowiązywać do 31 marca 2016 r. Od 1 lutego wykonuje on kolejną umowę zlecenia za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.850 zł wypłacanym co miesiąc. Pan Marek w styczniu podlega ubezpieczeniom społecznym z umowy zlecenia wykonywanej u płatnika A, a od 1 II tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń jest umowa wykonywana u płatnika B.
Nie wiadomo od razu, ile ubezpieczony uzyska z drugiej umowy
Znowelizowane przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazują, że płatnik który będzie zatrudniał zleceniobiorcę będzie musiał zgłosić go do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, chyba, że ubezpieczony przedłoży płatnikowi dokumenty, z których wynika brak konieczności opłacania składek. Problemem jest jednak to, że na dzień zawierania umowy nie ma dokumentu z którego jednoznacznie by wynikało, że płatnik nie powinien zgłaszać zleceniobiorcy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Istotne jest bowiem, czy z innej wykonywanej równocześnie umowy drugi płatnik wypłaci ubezpieczonemu wynagrodzenie na poziomie równym minimalnemu wynagrodzeniu. Gdy tak będzie to z drugiej umowy obowiązkowe będzie tylko ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli natomiast wynagrodzenie z pierwszej umowy nie zostanie wypłacone to ZUS uzna, że z drugiej umowy zleceniobiorca będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i płatnik od wypłaconego mu wynagrodzenia powinien opłacić składki.
Płatnik nie ma pewności – lepiej zgłosić
Odpowiedzialny za prawidłowe rozliczenie i opłacenie składek jest płatnik, a nie ubezpieczony. A zatem, aby płatnik nie poniósł negatywnych konsekwencji gdy nie będzie on w stanie ustalić czy w danym miesiącu zleceniobiorca z pierwszej umowy uzyska wynagrodzenie na poziomie minimalnego powinien zgłosić go z drugiej umowy zlecenia do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli natomiast płatnik ustali, że zleceniobiorca wykonuje jednocześnie umowę u innego płatnika i z tego tytułu w umowie zlecenia ma zagwarantowane wynagrodzenie na poziomie co najmniej minimalnego z drugiej umowy zlecenia powinien go zgłosić wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego (przy założeniu, że ubezpieczony nie będzie chciał z drugiej umowy podlegać dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym). Gdyby bowiem w tym drugim przypadku płatnik zgłosił zleceniobiorcę do wszystkich ubezpieczeń, a pierwszy płatnik rozliczyłby składki od podstawy równej co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu drugi z płatników byłby zobowiązany do złożenia korekty dokumentów rozliczeniowych.
Przykład 3.
Spółka A od 12 stycznia 2016 r. zawarła umowę zlecenia z Panem Janem. Zleceniobiorca poinformował płatnika, iż równocześnie wykonuje umowę zlecenia u płatnika B za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.000 zł które jest wypłacane do 10 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni i w dniu 10 stycznia otrzymał z umowy 2.000 zł. W takim przypadku Spółka A powinna go zgłosić ze zlecenia wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.
Przykład 4.
Spółdzielnia od 1 lutego 2016 r. zawarła umowę zlecenia z Panią Anną. Zleceniobiorczyni poinformowała płatnika, że jednocześnie wykonuje zlecenie u płatnika B za wynagrodzeniem ustalonym w stawce godzinowej które jest jej wypłacane do końca danego miesiąca i jego wysokość jest uzależniona od liczby przepracowanych godzin i zapotrzebowania na jej usługi oraz, że nie wie w jakiej wysokości w lutym otrzyma wynagrodzenie u płatnik B. W takim przypadku płatnik A powinien zgłosić Panią Annę z umowy zlecenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Istotne zapisy w oświadczeniu
W praktyce płatnicy w dalszym ciągu będą opierali się na oświadczeniach składanych przez ubezpieczonych. W złożonym oświadczeniu powinien się znaleźć zapis:
-
tym, czy zleceniobiorca ma inny tytuł do ubezpieczeń społecznych który zwalnia go z obowiązku podlegania ubezpieczeniom z zawartej umowy zlecenia oraz
-
tym, że o każdej zmianie swojej sytuacji ubezpieczeniowej niezwłocznie poinformuje on płatnika, a gdy tego nie zrobi lub zrobi to z opóźnieniem i płatnik będzie zobowiązany opłacić za niego do ZUS składki na ubezpieczenia społeczne zobowiąże się zwrócić składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków ubezpieczonego oraz całość odsetek za zwłokę od powstałego zadłużeni
Wzór. Oświadczenie zleceniobiorcy
Miejscowość, data
Ja niżej podpisany
Imię nazwisko,
Adres zamieszkania,
PESEL
oświadczam, że:
- jestem, nie jestem* zatrudniony na podstawie umowy o pracę i z tego tytułu osiągam przychód w przeliczeniu na okres miesiąca równy co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu,
- przebywam, nie przebywam* na urlopie bezpłatnym,
- przebywam, nie przebywam* na urlopie wychowawczym,
- od 1 stycznia 2016 r. podlegam, nie podlegam* obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innej umowy zlecenia i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (uzyskane w danym miesiącu wynagrodzenie) jest równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu,
- podlegam, nie podlegam* obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności (i podstawa wymiaru składek z działalności jest równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu), współpracy przy prowadzonej działalności.
* Niepotrzebne skreślić
ZUS będzie weryfikował i może nakazać korektę
ZUS na wniosek płatnika będzie natomiast badał prawidłowość wykazanych przez niego składek i niezwłocznie informował o błędnie wykazanych składkach.
Takie rozwiązanie spowoduje, że płatnicy już po sporządzeniu dokumentów rozliczeniowych i opłaceniu składek będą się dowiadywali, od ZUS-u że ich rozliczenia są błędne. Korekta dokumentów będzie konieczna:
-
zarówno gdy nie zgłosili zleceniobiorcy do ubezpieczeń społecznych, a z pierwszej umowy nie otrzymał on wynagrodzenia na poziomie minimalnego i w konsekwencji z drugiej umowy powinien on podlegać ubezpieczeniom społecznym,
-
jak i wówczas gdy z drugiej umowy zgłosili go do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, a pierwszy z płatników naliczył składki od minimalnego wynagrodzenia.
-
ustawa z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1831).
