Jak udzielać urlopu, gdy pracownik łączy uprawnienia rodzicielskie z pracą

Zarówno w czasie dodatkowego urlopu macierzyńskiego, jak i urlopu rodzicielskiego pracownik może wykonywać pracę na podstawie umowy o pracę czy umowy zlecenia. Jeżeli zechce wrócić do wykonywania swoich obowiązków na stanowisku zajmowanym przed urodzeniem bądź przyjęciem na wychowanie dziecka, to również istnieje taka możliwość. Pozwala na to art. 182¹ § 5 Kodeksu pracy. Pracownik może łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, ale w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy. Ta zasada ma odpowiednie zastosowanie również w przypadku przebywania na urlopie rodzicielskim.

Podjęcie pracy następuje na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy, w którym pracownik wskazuje wymiar czasu pracy oraz okres, przez który zamierza łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego/urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy. Pracodawca co do zasady musi uwzględnić wniosek pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. Wówczas musi na piśmie powiadomić pracownika o tych przeszkodach uniemożliwiających powrót do pracy.

Przykładowo, jeśli pracownica zatrudniona na pełen etat zdecydowała się na łączenie pracy w wymiarze pół etatu z macierzyńskim urlopem dodatkowym, a po jego zakończeniu – z urlopem rodzicielskim i złożyła w tej sprawie wymagany wniosek, to oznacza, że na drugą połówkę wymiaru pracodawca udzielił jej najpierw urlopu dodatkowego, a później rodzicielskiego.

Odniesieniem w zakresie wymiaru urlopu pracownika jest nadal ten wymiar czasu pracy, który widnieje w umowie o pracę. Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi więc nadal 20 lub 26 dni przy pełnym etacie, a nie odpowiednio 10 lub 13 dni np. dla połowy etatu wykonywanego w czasie opieki nad dzieckiem. Jeśli więc np. matka dziecka, uprawniona do 26 dni urlopu wypoczynkowego, po zakończeniu podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie korzystała z urlopu rodzicielskiego, łącząc go z pracą na 1/2 etatu, to jej wymiar urlopu wypoczynkowego za ten okres nie zostanie obniżony, ponieważ nadal będzie zatrudniona w ramach pełnego etatu (w połowie wymiaru czasu pracy będzie pracować, a w pozostałym wymiarze – korzystać z urlopu rodzicielskiego).

Urlopu udziela się w dni będące dla pracownika dniami pracy, w wymiarze godzin odpowiadającym liczbie godzin, które miałby do przepracowania w danym dniu. Oznacza to, że wymiar przysługującego urlopu wypoczynkowego będzie pomniejszany o liczbę godzin, jaką pracownik miał zaplanowaną do przepracowania w danym dniu, w którym korzysta z tego urlopu – aż do wyczerpania pełnego wymiaru urlopu.

W czasie łączenia pracy z urlopem opiekuńczym można również wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy. Tu także obowiązuje zasada, że urlop jest udzielany według dobowego, aktualnego wymiaru czasu pracy. Nie ma bowiem znaczenia, w jakim wymiarze etatu pracownik wykonywał pracę w okresie, za który przysługuje prawo do urlopu.

Jeżeli pracownik zdecydował się łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego z pracą np. na 1/2 etatu, to przysługuje mu wynagrodzenie odpowiednie do połowy etatu. Natomiast za pozostały wymiar etatu będzie uprawniony nie do wynagrodzenia, ale do zasiłku macierzyńskiego. Zasadą jest, że pracownik w okresie korzystania z urlopu wypoczynkowego otrzymuje takie wynagrodzenie, jakie otrzymywałby, gdyby pracował.

Przykładowo, jeśli jego miesięczne wynagrodzenie wynosi 3.000 zł brutto, to w okresie, w którym łączy urlop rodzicielski z pracą, jego pensja wyniesie 50% tej stawki, czyli 1.500 zł brutto, także za te miesiące, w których pracownik skorzysta z urlopu wypoczynkowego. Innymi słowy, będzie to wynagrodzenie odpowiednie za pracę w zmniejszonym wymiarze.

Należy pamiętać, że w przypadku gdy pracownik łączy korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego urlopu, wysokość zasiłku macierzyńskiego ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym wykonuje pracę w czasie korzystania z dodatkowego urlopu i urlopu rodzicielskiego. Zmniejszeniu ulega tylko wysokość zasiłku, czyli tzw. dniówka, a nie podstawa wymiaru.

Oznacza to, że w czasie okresu łączenia pracy z urlopami pozostaje dotychczasowa podstawa do zasiłku macierzyńskiego. Dniówka zasiłku zarówno przysługującego za okres dodatkowego urlopu – 100% (lub 80%), jak i za okres urlopu rodzicielskiego – 60% (lub 80%), ulegnie więc obniżeniu o połowę (1/2 : 1/1).