Zakres ochrony przed wypowiedzeniem – uzależniony od wielkości pracodawcy
Stosunek pracy pracownika, który zamiast urlopu wychowawczego korzysta z obniżonego wymiaru czasu pracy, podlega szczególnej ochronie przez 12 miesięcy. Trzeba jednak pamiętać, że zakres ochrony nie u każdego pracodawcy jest taki sam. Pracownik zatrudniony u dużego pracodawcy jest w gorszej sytuacji.
Zgodnie z art. 1868 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie:
- ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także
- gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Powyższa ochrona dotyczy jednak pracowników zatrudnionych u małych pracodawców, tj. takich, do których nie mają zastosowania przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (ustawy o zwolnieniach grupowych).
Mały pracodawca nie ma zatem możliwości rozstać się z pracownikiem korzystającym z obniżonego wymiaru czasu pracy w okresie 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku np. w przypadku likwidacji stanowiska pracy, czy nawet działu.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja pracownika, który korzysta z obniżonego wymiaru czasu pracy w zakładzie, gdzie zatrudnionych jest co najmniej 20 pracowników. Do takiego pracodawcy stosuje się przepisy ustawy o zwolnieniach grupowych.
Przepisy tej ustawy najpierw uchylają wszelką ochronę przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy pracownikowi korzystającemu z urlopu wychowawczego, a następnie częściowo tą ochronę przywracają. Powoduje to, że pracownikowi na urlopie wychowawczym można z przyczyn niedotyczących pracownika wypowiedzieć stosunek pracy – ale tylko wówczas, gdy urlop ten trwa co najmniej 3 miesiące. Natomiast wypowiedzenia zmieniającego można dokonać bez względu na długość korzystania z urlopu wychowawczego.
Przepisy ustawy nie formułują natomiast zasad ochrony dla osób uprawnionych do urlopu wychowawczego, które skorzystały z prawa do obniżenia wymiaru czasu pracy. Powoduje to, że nie przysługuje im choćby częściowa ochrona (jak w przypadku korzystania z urlopu wychowawczego) przed wypowiedzeniem definitywnym, a tym bardziej zmieniającym. Istotne jest jednak, iż takie wypowiedzenia muszą być uzasadnione przyczynami niedotyczącymi pracownika. Takimi przyczynami mogą być likwidacja stanowiska pracy czy też zmiany organizacyjne.
