Lista wynagrodzeń (płac)

Wynagrodzenie za pracę jest jednym z podstawowych uprawnień pracownika, podlegającym szczególnej ochronie. Pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia, a pracodawca nie ma prawa wynagrodzenia bezpodstawnie zaniżyć, ani dokonywać potrąceń na zasadach innych niż przewiduje prawo. Nie może też zmieniać terminu wypłaty wynagrodzenia poza ramy wyznaczone w Kodeksie pracy (art. 85 kp) ani wypłacać wynagrodzenia w terminie późniejszym niż przewidziany w przepisach wewnętrznych.

Obliczanie płac jest więc niezwykle odpowiedzialnym zadaniem, wymagającym zachowania zarówno terminowości, jak i sumienności. Wiąże się nie tylko z wyliczaniem wypracowanych kwot i innych należności wynikających ze stosunku pracy, ale także z realizacją obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych i podatków. Za pośrednictwem list płac realizowane są ponadto obowiązki wobec organów egzekucyjnych.

Dla poprawnego zrealizowania obowiązków płacowych nie wystarczy prawidłowe obliczenie składników wynagrodzenia, składek ZUS i podatków. Wynagrodzenia stanowią także koszt podatkowy pracodawcy. Jeżeli zakład pracy wypłaca zasiłki z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego, należy mieć na uwadze, że są to środki ZUS, a pracodawca jest tylko pośrednikiem w ich obliczaniu i wypłacaniu.

Obliczając wynagrodzenie musimy nie tylko wiedzieć, ile pracownik powinien otrzymać pieniędzy i jakich potrąceń dokonać. Istotna jest także informacja o tym, w jaki sposób pracownik pobierze wynagrodzenie. Obowiązek wypłacenia wynagrodzenia może być spełniony w inny sposób niż na wskazany przez pracownika rachunek płatniczy (np.: w gotówce), ale jest to możliwe, jeżeli pracownik uprzednio złożył wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych (art. 86 § 3 kp).

Z wynagrodzenia pracownika potrąca się należne składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. W tym celu trzeba w pierwszej kolejności ustalić uprawnienia i obowiązki pracownika w tym zakresie.

Pracownik zatrudniając się składa oświadczenie, w którym podaje dane niezbędne do prawidłowego zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego, a później – w celu właściwego wykazania jego przychodów w raportach ZUS RCA oraz wydania pracownikowi rocznego raportu ZUS RMUA (na jego prośbę).

Szczególną uwagę trzeba poświęcić pracownikom, którzy:
•    zostali zatrudnieni w trakcie roku kalendarzowego, a uprzednio osiągali przychód z którego opłacane były składki na ubezpieczenia społeczne – (istotne są wartości podstawy wymiaru składek, jaką do dnia zatrudnienia osiągnęli u innych pracodawców,
•    jednocześnie z zatrudnieniem w danej firmie osiągają inne przychody, z których odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne – (istotne są wartości podstawy wymiaru składek, jaką osiągają w równoległym miejscu zatrudnienia.