Do końca lutego 2024 r. rozliczanie dodatkowych przychodów emerytów/rencistów za 2023 r.
Po zakończeniu roku kalendarzowego przedsiębiorczy emeryt/rencista i jego płatnik, w terminie do końca lutego następnego roku muszą złożyć kolejny dokument, tym razem o łącznym przychodzie osiągniętym w całym poprzednim roku. Uzyskane informacje pozwolą ZUS na sprawdzenie, czy dane świadczenie powinno ulec zmniejszeniu albo zawieszeniu. Sprawdź, jak poprawnie przygotować zaświadczenie i komu je wystawić.
- Jakie zasady obowiązują przy wystawianiu zaświadczenia o rozliczaniu dodatkowych przychodów emerytów/rencistów
Przeczytaj również:
- Zaświadczenia o dochodach do ZUS osiąganych przez pracujących emerytów – czy dla wszystkich
W związku z tym, że nie wprowadzono jednolitego wzoru informacji o dochodach osiągniętych przez emeryta lub rencistę, pracodawcy muszą go opracować we własnym zakresie. Wzory takie zawierają natomiast często programy kadrowo-płacowe.
W dokumencie tym na pewno powinny się znaleźć dane pozwalające na identyfikację płatnika składek (nazwa, adres oraz numery identyfikacyjne, z którymi został zgłoszony), a także dane osoby pobierającej świadczenie emerytalno-rentowe (imię i nazwisko, adres, numery identyfikacyjne podane w zgłoszeniu oraz numer pobieranego świadczenia).
Przychód warto wykazać w rozbiciu na miesiące
Z uwagi na sposób rozliczania świadczeń emerytalno-rentowych przez ZUS wskazane jest, aby w informacji podawać dochody nie tylko w globalnej kwocie, ale również w rozbiciu na poszczególne miesiące 2023 roku. Pozwoli to uniknąć późniejszych uzupełnień.
Informacja nie zawsze jest konieczna
Obowiązek złożenia omawianej informacji nie występuje, gdy dana osoba:
-
przed podjęciem zatrudnienia ukończyła powszechnie obowiązujący wiek emerytalny,
-
pobiera świadczenie nieobjęte ograniczeniami zarobkowymi (np. rentę dla inwalidy wojennego, rentę dla inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową, czy też rentę rodzinną przysługującą po osobach uprawnionych do wspomnianych świadczeń, jeżeli ich śmierć nastąpiła w związku ze służbą wojskową),
-
podejmuje zatrudnienie lub działalność nieobjętą obowiązkiem ubezpieczenia emerytalno-rentowego – poza wyjątkami,
-
przez cały rok miała zawieszoną emeryturę z innych przyczyn niż uzyskiwanie przychodów.
Czasem informacja tylko za część roku…
Niekiedy informacja obejmować będzie nie rok, a odpowiednio krótszy okres. Będzie tak wtedy, gdy w trakcie 2023 roku:
-
zostało rozpoczęte lub zakończone zatrudnienie (działalność) podlegające rozliczeniu,
-
świadczeniobiorca nabył lub utracił prawo do emerytury lub renty objętej ograniczeniami zarobkowymi,
-
świadczeniobiorca osiągnął powszechnie obowiązujący wiek emerytalny.
…lub mimo braku ubezpieczeń
Konieczność złożenia informacji o dochodach emeryta lub rencisty generalnie dotyczy tylko działalności (zatrudnienia) objętej obowiązkiem ubezpieczeń emerytalno- rentowych. Przepis art. 104 ust. 4 ustawy emerytalnej wprowadza tu jednak dwa wyjątki. Wynika z niego, że przepisy dotyczące zawieszania lub zmniejszania świadczeń emerytalno-rentowych w związku z osiąganymi dochodami stosuje się także wobec osób:
-
u których wyłączenie z obowiązku ubezpieczeń społecznych wiąże się z posiadanym prawem do emerytury lub renty,
-
wykonujących działalność nieobjętą obowiązkiem ubezpieczeń społecznych z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.
Przychody, o których informujemy ZUS
Przy wypełnianiu informacji rocznej obowiązuje generalna zasada, że podajemy w niej zarobki, od których odprowadziliśmy składki emerytalno-rentowe. Zgodnie z art. 104 ust. 5 ustawy emerytalnej w zaświadczeniu nie wykazujemy honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej.
Musimy w nim natomiast podać – mimo ich nieoskładkowania – kwoty pobranych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, wypłacanych na podstawie art. 92 Kodeksu pracy oraz kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku i dodatku wyrównawczego (art. 104 ust. 6 ustawy emerytalnej).
…i których nie podajemy…
Zdarza się, że wypłacimy zatrudnionemu emerycie czy renciście wynagrodzenie już po przyznaniu mu świadczenia, ale przysługujące za wcześniejszy okres, przed ustaleniem prawa do emerytury lub renty.
W takim przypadku w informacji nie podajemy przychodów przysługujących za okres przypadający przed miesiącem, od którego zostało nabyte prawo do danego świadczenia, nawet jeżeli ich faktyczna wypłata nastąpiła już po przyznaniu świadczenia emerytalno- rentowego.
…lub podajemy częściowo
Jeżeli wypłata częściowo dotyczy okresu, w którym dana osoba posiadała uprawnienia emerytalno-rentowe, w zaświadczeniu podajemy tylko kwotę przysługującą za okres po nabyciu prawa do emerytury lub renty.
Zaprezentowana zasada dotyczy także wypłat dokonanych przed zawieszeniem lub po odwieszeniu świadczenia emerytalnego.
Podsumowując w zaświadczeniu wpisujemy własne dane identyfikacyjne oraz dane osoby ubezpieczonej, w tym numer emerytury lub renty, jeśli to możliwe. Przychody emeryta/rencisty powinniśmy ujawnić nie tylko w łącznej, rocznej wysokości, ale także w rozbiciu na poszczególne miesiące roku kalendarzowego (2023 roku). Chodzi o przychody faktycznie uzyskane w okresie od stycznia do grudnia 2023 roku. Dzięki temu ZUS wybierze korzystniejszy dla świadczeniobiorcy sposób rozliczenia przychodu (miesięcznie lub rocznie). Na podstawie tych zaświadczeń ZUS ustali, czy świadczenie było wypłacane w prawidłowej, zaniżonej czy zawyżonej wysokości. Pamiętajmy, że zaświadczeń nie wystawiamy tym świadczeniobiorcom, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny przed rokiem kalendarzowym, za który wystawiamy zaświadczenie.
