Zatrudnianie cudzoziemców - zmienione zasady od 1 maja 2014 r.

Zatrudnienie obcokrajowca jest z reguły dużo bardziej skomplikowane niż zatrudnienie Polaka. Po wejściu w życie 1 maja 2014 r. ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach zmienią się zasady dotyczące pobytu i wykonywania pracy przez cudzoziemców w Polsce.

W zakresie zatrudniania cudzoziemców przez polskiego pracodawcę najważniejszą zmianą jest wprowadzenie jednej procedury obejmującej wydanie zezwolenia na pobyt i pracę. Będzie ona dotyczyła tych cudzoziemców, którzy przebywają już na terenie Polski. W ramach jednej procedury wojewoda wyda zezwolenie uprawniające zarówno do pracy, jak i do pobytu w naszym kraju. Wydawane dotychczas dwa dokumenty zostaną zastąpione jednym, co usprawni i skróci procedurę legalizacji pobytu cudzoziemców rozpoczynających w Polsce pracę.

Odmiennie niż dotychczas w nowej procedurze legalizacyjnej wnioskodawcą będzie sam cudzoziemiec, zgłaszający odpowiedni wniosek o przyznanie zezwolenia na pobyt i pracę (art. 114–126 ustawy o cudzoziemcach). Obecnie w celu zatrudnienia cudzoziemca wniosek o zezwolenie na pracę jest składany przez pracodawcę, natomiast legalizacja pobytu leży w gestii pracownika – cudzoziemca.

W ramach procedury wydania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę podobnie jak dotychczas wojewoda będzie badał, czy istnieją w stosunku do cudzoziemca warunki do udzielenia mu w Polsce zezwolenia na pobyt czasowy.

Cudzoziemiec będzie musiał posiadać:

• ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu przepisów ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.) lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu.

Cudzoziemiec będzie musiał mieć także zapewnione na terytorium kraju miejsce zamieszkania.

Kolejny warunek do zatrudnienia cudzoziemca to brak możliwości zaspokojenia przez pracodawcę potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy. Po zmianie przepisów ustalenia tego dokona wojewoda na podstawie informacji o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy wydanej przez starostę w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywny wynik rekrutacji organizowanej dla pracodawcy. Informacja ta będzie wydawana z inicjatywy pracodawcy, a następnie załączana przez cudzoziemca do wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę.

Ten wymóg nie będzie dotyczył sytuacji, gdy:

• zawód, który cudzoziemiec będzie wykonywał w ramach powierzonej pracy, lub rodzaj pracy, która będzie mu powierzona, znajduje się w wykazie, o którym mowa w art. 10 ust. 4 pkt 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 674 ze zm),  ustawa o promocji zatrudnienia, lub
• cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem wniosku posiadał zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pobyt i pracę u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku, lub
•  cudzoziemiec spełnia warunki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 5 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tzn. dotyczy go § 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 20 lipca 2011 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz.U. nr 155, poz. 919 ze zm.), czyli np. cudzoziemiec jest  absolwentem polskiej uczelni;
• cudzoziemiec spełnia warunki zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, określone odrębnymi przepisami, np. na podstawie ustawy z 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz.U. nr 180, poz. 1280 ze zm.).

Wojewoda będzie też badał, czy wysokość wynagrodzenia – określona w umowie z cudzoziemcem –  nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku.

Uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę nie będzie zwalniało cudzoziemca od spełnienia określonych odrębnymi przepisami wymogów dotyczących wykonywania zawodów regulowanych lub działalności.

Ponadto wprowadzono nowe rozwiązania regulujące prawa cudzoziemca do zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę oraz do okresu jednomiesięcznego braku zatrudnienia. Cudzoziemiec będzie miał możliwość czasowo pozostawać bez pracy, co nie będzie wiązało się z automatycznym cofnięciem zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.