Pracownikowi można wręczyć wypowiedzenie w dniu harmonogramowo wolnym od pracy
W grafiku pracy pracodawca może wyznaczyć pracownikowi czas wolny - np. jako rekompensatę pracy nadliczbowej dobowej, albo dyżuru pełnionego w zakładzie pracy czy też równoważny okres odpoczynku (gdy miało miejsce naruszenie 11 godzinnego odpoczynku dobowego). Okazuje się, że taki czas wolny udzielonemu pracownikowi nie stanowi usprawiedliwionej nieobecności w pracy. W związku z tym w tym czasie pracodawca może wręczyć pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę.
Pracownik otrzymał wypowiedzenie, w czasie gdy korzystał z czasu wolnego
Stan faktyczny: Łukasz O. pracował w spółce D. Gdy przełożeni zwrócili mu uwagę na zbyt duże zużycie paliwa w celach służbowych, ten przyznał, że je nielegalnie sprzedawał. W związku tym pracownikowi wręczono wypowiedzenie. Doręczono je pocztą w dniu rozkładowo wolnym od pracy.
Pracownik odwołał się do sądu pracy, żądając przywrócenia do pracy. Uznał bowiem, że w dniu doręczenia wypowiedzenia korzystał z ochrony stosunku pracy wynikającej z art. 41 Kodeksu pracy (dalej: kp). Sprawa dotarła do Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy nie przyznał pracownikowi racji
Sąd Najwyższy wskazał, że ochrona przed wypowiedzeniem z art. 41 kp obowiązuje w czasie urlopu lub innej, niż urlop usprawiedliwionej nieobecności pracownika w zakładzie pracy.
W tym drugim przypadku chodzi o nieobecności nieplanowane, które wynikają z konieczności wykorzystania dnia przewidzianego na pracę na inne usprawiedliwione cele (np. cele o charakterze rodzinnym, socjalnym, społecznym - opieka nad członkiem rodziny, udział w uroczystościach rodzinnych, stawiennictwo w charakterze świadka itp.).
W katalogu tych zdarzeń nie mieści się, zatem czas (dzień) harmonogramowo wolny pracownika.
Czas wolny, wynikający z norm o czasie pracy i ich równoważeniu z odpoczynkiem, przypadający w zwykły dzień pracy nie stanowi innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o której mowa w art. 41 kp, nawet gdy trwa nieprzerwanie całą dniówkę roboczą. Pracownik nie jest, więc wówczas chroniony przed wypowiedzeniem (wyrok SN z 12 lipca 2012 r., II PK 301/11).
Zdaniem eksperta: Monika Frączek
W rozkładzie/harmonogramie czasu pracy wyznacza się pracownikowi dni pracy i dni wolne wynikające z tytułu:
- pracy w przeciętnie 5 dniowym tygodniu pracy,
- niedziel i świąt,
- a w przypadku pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy - także dni wolne równoważące pracę w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy.
- rekompensatę pracy nadliczbowej dobowej, albo dyżuru pełnionego w zakładzie pracy,
- równoważny okres odpoczynku (gdy miało miejsce naruszenie 11 godzinnego odpoczynku dobowego).
Taki czas wolny (nawet, gdy się go uzbiera w sumie 8 godzin, tak, że zajmie całą dniówkę roboczą) nie stanowi usprawiedliwionej nieobecności w pracy chroniącej pracownika przed wypowiedzeniem na podstawie art. 41 kp. Pracownik nie musi, bowiem usprawiedliwiać tego, że korzysta z wyznaczonego mu w grafiku dnia wolnego czy czasu wolnego. Jest to jego nieobecność zaplanowana, wynikająca z przepisów o czasie pracy. Pracodawca musi, bowiem udzielić pracownikowi wymaganej przepisami liczby dni wolnych oraz czasu wolnego.
Natomiast inną nieobecność w pracy pracodawca usprawiedliwia, ale dopiero, gdy pracownik przedstawi dowód, że jest ona usprawiedliwiona (czyli miał ważny powód, żeby nie przyjść do pracy: np. choroba, korzystanie z uprawnień rodzicielskich, wezwanie przez uprawniony organ itp.). Wcześniej pracownik powinien też poinformować pracodawcę o tym, dlaczego nie ma go w pracy i jak długo może to potrwać. Właśnie w czasie takiej usprawiedliwionej nieobecności pracownik podlega ochronie stosunku pracy na podstawie wspomnianego art. 41 kp.
