Nie każdy niepełnoetatowiec dostanie wolne za 1 Listopada
Pracownicy, dla których dniem wolnym od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy jest sobota, cieszą się z każdego święta przypadające w takim dniu. Powód jest oczywisty – dla większości z nich oznacza to dodatkowe wolne.
Zgodnie z art. 130 § 2 Kodeksu pracy każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
Od 1 stycznia 2011 r. powyższa zasada nie dotyczyła świąt przypadających w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (art. 130 §21 kp). Jednak na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego przepis ten utracił moc prawną 8 października 2012 r. Tym samym święto przypadające w dniu wolnym od pracy, np. wolną sobotę (jak to jest 1 Listopada 2014 r.), obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin i, co do zasady, dla pracodawcy oznacza obowiązek udzielenia pracownikom dodatkowego dnia wolnego.
Warto jednak pamiętać, że dodatkowy dzień wolny za sobotnie święto nie należy się zawsze i wszystkim pracownikom – niezależnie od wymiaru zatrudnienia czy systemu czasu pracy, którym są objęci.
Niepełny etat, ale praca przez 5 dni w tygodniu – musi być dodatkowe wolne
Jeśli w danym okresie rozliczeniowym święto przypada w dniu wolnym od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy udzielenie dodatkowego dnia wolnego jest konieczne, aby zapewnić pracownikom odpowiednią liczbę dni wolnych od pracy. Wolne nie może być bowiem kumulowane z dwóch tytułów – święta oraz przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
Jednak w przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy udzielenie dodatkowego dnia wolnego w danym okresie rozliczeniowym jest ściśle powiązane z rozkładem czasu pracy takich pracowników.
Jeśli niepełnoetatowiec świadczy pracę codziennie, np. od poniedziałku do piątku i w wolną dla niego sobotę przypada święto, to pracodawca będzie musiał wyznaczyć mu dodatkowy dzień wolny.
Pracownik zatrudniony na 3/4 etatu pracuje w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym po 6 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, soboty są dla niego wolne od pracy. W listopadzie 2014 roku wymiar czasu pracy tego pracownika wynosi 108 godzin (144 godziny x 3/4 etatu). Gdyby pracownik przepracował wszystkie nieświąteczne dni, przypadające w tym miesiącu od poniedziałku do piątku, wypracowałby 114 godzin w 19 dni. Dlatego, aby zapewnić pracownikowi odpowiednią liczbę dni wolnych (w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym, obejmującym listopad pracownik może pracować maksymalnie 18 dni), pracodawca wyznaczył 10 listopada jako dzień wolny za święto 1 Listopada, przypadające w sobotę.
Minimalna liczba dni wolnych zapewniona – dzień wolny się nie należy
Jeśli jednak rozkład czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy jest zaplanowany tak, że przewiduje wypracowanie pełnego wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym zachowaniu minimalnej liczby dni wolnych w danym okresie rozliczeniowym, nie ma obowiązku wyznaczania dodatkowego dnia wolnego.
Pracownik pracuje na 3/4 etatu w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym, sobota jest dla niego dniem wolnym. Pracownik pracuje w środy, czwartki i piątki po 8 godzin oraz we wtorki – po 4 godziny. Dodatkowo, jeśli w ten sposób nie wypracowuje w danym miesiącu obowiązującego go wymiaru czasu pracy, przychodzi na więcej godzin w któryś lub któreś wtorki. W listopadzie 2014 roku taki rozkład czasu pracy pozwala na wypracowanie pełnego wymiaru obowiązującego pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu (108 godzin) i zapewnienie mu odpowiedniej liczby dni wolnych od pracy (pracownik przepracuje w tym miesiącu 15 dni).
Powyższe odnosi się także do pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, ale w systemie równoważnym. W takim przypadku pracodawca może bowiem planować pracownikom pracę przez więcej niż 8 godzin na dobę, co jest rekompensowane krótszym wymiarem czasu pracy w innym dniach lub dodatkowymi dniami wolnymi. Planując więc pracę takim pracownikom pracodawca musi po prostu pamiętać, aby:
-
wymiar czasu pracy do przepracowania w danym okresie rozliczeniowym pomniejszyć o 8 godzin za każde święto przypadające dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, oraz
-
rozłożyć ten wymiar na taką liczbę dni, aby pracownicy mieli zapewnioną co najmniej minimalną liczbę dni wolnych przewidzianych na dany okres rozliczeniowy.
Jeśli powyższe zostanie spełnione, nie ma obowiązku udzielania pracownikom dodatkowego dnia wolnego za święto przypadające w dniu wolnym.
W święto się nie pracuje
Dniami wolnymi od pracy są niedziele oraz święta określone w ustawie z 28 kwietnia 1951 r. o dniach wolnych od pracy. Poza przypadkami określonymi w art. 15110 Kodeksu pracy praca w niedziele i święta jest zakazana.
Zarówno 1, jak i 11 listopada, zamknięte będą placówki handlowe. W święta praca w takich placówkach jest bowiem niedozwolona.
Jeśli jednak zajdzie potrzeba, aby pracownik w takim dniu zjawił się w pracy (np. w celu usunięcia awarii), pracodawca musi taką pracę odpowiednio zrekompensować.
Pracownikowi wykonującemu pracę w święto pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego. W sytuacji jednak, gdy nie jest to możliwe, pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi za tę pracę, oprócz normalnego wynagrodzenia, także 100% dodatek.
Również z tytułu pracy świadczonej w dniu, który pierwotnie miał być dla pracowników wolny z tytułu święta przypadającego w solną sobotę, pracodawca zobowiązany będzie wypłacić pracownikom 100% dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w takim dniu.
