Od kiedy i jak liczyć nowe limity dla umów terminowych

Dnia 22 lutego 2016 r. wejdzie wżycie nowelizacja Kodeksu pracy, która zrewolucjonizuje dotychczasowe zasady zawierania umów na czas określony. W miejsce jednego – ilościowego limitu umów terminowych – stosować się będzie łącznie dwa limity:

• ilościowy (nie więcej niż 3 umowy na czas określony) oraz

• czasowy (na łączny okres nieprzekraczający 33 miesięcy).

Naruszenie któregoś z powyższych ograniczeń będzie oznaczało zawarcie umowy na czas nieokreślony odpowiednio:

• od dnia następującego po upływie 33 miesięcy lub

• od dnia zawarcia ponad limitowej (czwartej) umowy o pracę na czas określony.

Nowe przepisy nie przewidują żadnej regulacji łagodzącej w sposobie liczenia limitu ilościowego – będą się do niego wliczać wszystkie umowy terminowe zawierane między tymi samymi stronami stosunku pracy, bez względu na przerwy między tymi umowami.

Limit ilościowy oraz czasowy nie będą miały natomiast zastosowania w stosunku do umów o pracę zawartych na czas określony:

1. w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2. w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

3. w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

4. w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

– jeżeli ich zawarcie w danym przypadku będzie służyło zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i będzie niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

O ile powyższe regulacje nie budzą wątpliwości, dla wielu pracodawców nie jest jasne jak mają traktować umowy na czas określony zawierane obecnie, które będą trwały w dniu wejścia w życie nowych przepisów. W pewnym zakresie również i takie umowy będą objęte nowymi limitami. Jak je liczyć?

Zgodnie z przepisami przejściowych do umów o pracę na czas określony trwających w dniu wejścia w życie nowych przepisów art. 25¹ Kodeksu pracy (formułujący zasady limitowania umów na czas określony) będzie miał zastosowanie w nowym brzmieniu (przewidującym dwa limity). Taka umowa, w świetle nowych regulacji, będzie traktowana:

• jako pierwsza umowa terminowa – jeśli jest pierwszą umową na czas określony zawieraną między stronami,

• jako druga umowa – jeśli została zawarta jako druga umowa w świetle dotychczasowych przepisów.

Jeśli strony przed 22 lutego 2016 r. będą chciały zawrzeć trzecią umowę na czas określony, to z mocy prawa będzie to umowa na czas nieokreślony (nowe limity, w tym dopuszczający zawarcie nawet trzech umów terminowych między tymi samymi stronami, zaczną obowiązywać 22 lutego 2016 r. – do tego czasu stosuje się przepisy dotychczasowe).

Jak natomiast liczyć limit czasowy, określający maksymalny łączny czas trwania umów na czas określony na 33 miesiące? W myśl przepisów przejściowych w przypadku umów zawartych przed zmianą przepisów, a obowiązujących w tym dniu, do maksymalnego okresu zatrudnienia wlicza się okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony przypadający od dnia wejścia w życie nowelizacji.

Jeśli więc w dniu wejścia w życie nowych przepisów, tj. 22 lutego 2016 r., strony będzie łączyć kolejna umowa na czas określony, to wliczeniu do limitu czasowego podlegać będzie tylko okres zatrudnienia przypadający po dniu wejścia w życie nowych przepisów, czyli liczony od 22 lutego 2016 r.; zatem 33-miesięczny limit upłynie 21 listopada 2018 r. (zakładając ciągłość trwania zatrudnienia).

Jeśli natomiast w dniu wejścia w życie przepisów strony nie będą związane umową na czas określony i dopiero po nowelizacji nawiążą stosunek pracy na podstawie umowy terminowej, to w całości podlegać będzie ona nowym limitom.