Kontrowersje w sprawie wliczania urlopu macierzyńskiego do 6 miesięcy niezbędnych do otrzymania "trzynastki"
Do dziś nie weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Przepisy ustawy miały zostać zmienione w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, według którego przepracowanie, co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie będzie wymagane w przypadku korzystania z urlopu macierzyńskiego. Jak zatem należy obecnie postępować w takich sytuacjach wypłacając „trzynastki” za 2012 r.?
Nie ma przepisów zatem postępujemy po staremu
Przypomnijmy, że ustawa miała wprowadzić możliwość wliczania okresu urlopu macierzyńskiego do okresu umożliwiającego nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego tzw. „trzynastki” przez pracowników jednostek sfery budżetowej, w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, w sytuacji nieprzepracowania w ciągu całego roku kalendarzowego faktycznie 6 miesięcy.
Jednak do obecnej chwili ustawa nie weszła w życie, a w jednostkach sfery budżetowej rozpoczęło się naliczanie dla pracowników „trzynastek”.
Skoro nie ma przepisów, na podstawie których można by wypłacać pracownikom okres urlopu macierzyńskiego do 6 miesięcy niezbędnych do otrzymania „trzynastki” należy postępować po staremu.
Urlop macierzyński ciągle nie jest wliczany do 6 miesięcy niezbędnych do otrzymania „trzynastki”.
Do końca marca należy wypłacić dodatkowe wynagrodzenie
Przypomnijmy, że dodatkowe wynagrodzenie pracodawca ma wypłacić najpóźniej do końca marca. Prawo do niego mają pracownicy jednostek sfery budżetowej, np. szkół prowadzonych przez samorządy, urzędów miast i gmin, ministerstw, urzędów centralnych, biur poselskich czy sądów.
Podstawowym warunkiem wypłaty pełnej wysokości trzynastki jest przepracowanie u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Gdy pracownik był zatrudniony krócej, nabywa prawo do takiej pensji w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego - pod warunkiem że wynosi on co najmniej 6 miesięcy.
Do sześciomiesięcznego okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym nie wlicza się okresów pobierania przez pracownika niezdolnego do pracy wynagrodzenia i zasiłku chorobowego (zobacz uchwały Sądu Najwyższego z 7 lipca 2011 r., sygn. III PZP 2/2011 oraz z 25 lipca 2003 r.,sygn. III PZP 7/2003).
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 9 lipca 2012 r. (sygn. akt P 59/11, Dz.U. z 2012 r., poz. 819) wskazał, że aby urlop macierzyński wliczyć do okresu, od którego zależy prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, konieczna jest zmiana przepisów. Ale pomimo tego, że zostały przygotowane do tej pory dwa projekty nowelizacji ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. nr 160, poz. 1080 ze zm.), żaden z nich nie wszedł w życie.
Na razie musimy poczekać na zmianę przepisu
Zdaniem dr Marcina Wojewódki z kancelarii Wojewódka i Wspólnicy - do czasu zakończenia prac nad zmianami ustawy, pracodawcy powinni stosować się do obowiązujących przepisów, pomimo że te zostały uznane za niekonstytucyjne. Trybunał Konstytucyjny nie może bowiem tworzyć nowych norm prawnych.
Tak samo uważa adwokat Bartłomiej Raczkowski z kancelarii Raczkowski i Wspólnicy - tworzenie prawa jest domeną ustawodawcy. Trybunał może jedynie uchylać te normy, które uzna za sprzeczne z ustawą zasadniczą. Natomiast przepis o trzynastkach jego niekonstytucyjny właśnie w ten sposób, że pomija normę dotyczącą wspomnianej grupy pracowników. W konsekwencji, wyrok TK nie zmienia obowiązującego prawa. Wciąż nie istnieje przepis dający kobietom, które korzystały z urlopów macierzyńskich, prawa do trzynastek. Wyrok ten stanowi jedynie sygnał pod adresem ustawodawcy wzywający do uzupełnienia niekompletnego przepisu.
Być może jeszcze do marca uda się wprowadzić w życie nowe przepisy. Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym (druk sejmowy nr 1029) jest w Sejmie, chociaż dopiero został skierowany do I czytania w komisjach.
Izabela Rakowska - Boroń
