Choroby układu oddechowego u dzieci — objawy, przyczyny, leczenie

Infekcja dróg oddechowych to schorzenie spowodowane przez różnorodne mikroorganizmy, takie jak wirusy, bakterie czy grzyby, które atakują układ oddechowy. Choroba ta może łatwo się rozprzestrzeniać drogą kropelkową. Z tego względu należy przestrzegać podstawowych środków higieny i unikać kontaktu z osobami chorymi w celu minimalizacji ryzyka zakażenia. W niektórych przypadkach infekcje dróg oddechowych mogą stanowić poważne zagrożenie, szczególnie dla osób z osłabionym układem odpornościowym, więc ważne są monitorowanie objawów, a także konsultacja lekarska.

Do najczęstszych chorób układu oddechowego u dzieci należą:

• astma;

• zapalenie oskrzeli;

• ostre zapalenie gardła;

• angina;

• alergiczny nieżyt nosa;

• zapalenie płuc;

• zapalenie zatok.

Objawy chorób układu oddechowego u dzieci mogą być zróżnicowane i zależą od lokalizacji schorzenia.

U dzieci można poznać je po:

• charakterystycznym szczekającym kaszlu;

• chrypce;

• różnym nasileniu duszności.

Najczęściej powodują u dzieci:

• wyciek z nosa;

• zatkanie nosa;

• gorączkę;

• ból gardła lub ucha;

• może im towarzyszyć uporczywy kaszel.

Głównie objawiają się gorączką i kaszlem.

Większość infekcji dróg oddechowych, aż 90% przypadków, wywołują wirusy, w tym:

• adenowirusy;

• pneumowirusy, np. wirus RSV;

• rynowirusy;

• wirusy paragrypy;

• wirusy gryp;

• koronawirusy;

• inne patogeny wirusowe.

Warto także zdawać sobie sprawę z tego, iż ryzyko częstszego występowania infekcji dróg oddechowych może być zwiększone przez różnorodne czynniki osobnicze oraz środowiskowe, takie jak:

• Niewłaściwa dieta;

• Wilgoć w mieszkaniu;

• Narażenie na dym papierosowy;

• Osłabiona odporność;

• Przewlekłe choroby płuc i wady serca.

Rozpoznanie chorób układu oddechowego u maluchów jest ważne dla zapewnienia odpowiedniego leczenia i opieki zdrowotnej. Wczesne wykrycie tych schorzeń może pomóc w zapobieganiu ich powikłaniom i minimalizowaniu negatywnych skutków dla zdrowia dzieci. Zwykle, do ustalenia diagnozy i oceny potrzeby hospitalizacji lekarz przeprowadza wywiad lekarski, a także oraz obserwuje objawy podczas badania fizycznego. Istotne jest również dokonanie pomiarów, np.:

• rytmu serca;

• częstości oddechów;

• temperatury ciała;

• poziomu wysycenia krwi tlenem.

Leczenie infekcji wirusowych głównie opiera się na łagodzeniu objawów. Jednak, w przypadku infekcji wirusem grypy i wirusem RS, w niektórych pojedynczych sytuacjach, możliwe jest także zastosowanie terapii przyczynowej. Na rynku są dostępne różne leki bez recepty (OTC – over the counter) łagodzące objawy takie jak:

• gorączka,

• ból,

• katar.

Istnieją niefarmakologiczne metody będące integralnymi elementami zdrowego stylu życia — mają one korzystny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, a także oddechowego. Warto zatem pamiętać o:

• Odpowiedniej ilości snu;

• Unikaniu ekspozycji na dym tytoniowy oraz zanieczyszczenie powietrza;

• Regularnym, umiarkowanym wysiłku fizycznym;

• Skuteczne radzeniu sobie ze stresem;

• Regularnych szczepieniach przeciw meningokokom, pneumokokom i grypie zgodnie z kompletnym kalendarzem;

• Zapewnieniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym zbyt dużej wilgoci;

• Karmieniu piersią przez co najmniej 6 miesięcy, co wspiera rozwój odporności u niemowląt.

Podsumowując, wpływ chorób układu oddechowego na dzieci może być znaczący, wprowadzając ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu, szkolnym obowiązkach oraz jakości życia. Dlatego też zrozumienie tych schorzeń oraz podejmowanie odpowiednich działań profilaktycznych i leczniczych są kluczowe dla zapewnienia zdrowia i dobrej kondycji układu oddechowego u najmłodszych pacjentów. 

Bibliografia:

1. Lange J., Marczak H., Infekcje dróg oddechowych u dzieci, Medycyna praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladoddechowy/137909,infekcje-drog-oddechowych-u-dzieci [dostęp online: 31.07.2023]

2. Makowska M., Szczukocka-Zych A., Profilaktyka i leczenie nawracających infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci, https://podyplomie.pl/pediatria/31099,profilaktyka-i-leczenie-nawracajacych-infekcji-gornych-drog-oddechowych-u-dzieci [dostęp online: 31.07.2023]

3. Reyes MA, Etinger V, Hronek C, Hall M, Davidson A, Mangione-Smith R, Kaiser SV, Parikh K. Pediatric Respiratory Illnesses: An Update on Achievable Benchmarks of Care. Pediatrics. 2023, https://publications.aap.org/pediatrics/article-abstract/doi/10.1542/peds.2022-058389/192498/Pediatric-Respiratory-Illnesses-An-Update-on?redirectedFrom=fulltext [dostęp online: 31.07.2023]