Handlowcy w naszej spółce mają co miesiąc wypłacaną premię regulaminową (zgodnie z obowiązującym regulaminem premiowania) za realizację wyznaczonych planów sprzedażowych. Premie regulaminowe wypłacane są po rozliczeniu całego systemu sprzedaży – np. w październiku za wrzesień. W regulaminie jest zapis, że „pracownikom na wypowiedzeniu prawo do premii nie przysługuje”. Pracownik przepracował cały wrzesień, zrealizował swój plan sprzedażowy, ale 29 października złożył wypowiedzenie umowy o pracę. Wypowiedzenie akurat w dniu wypłaty premii za wrzesień. Czy spółka, zgodnie z przytoczonym zapisem w regulaminie, może nie wypłacić pracownikowi premii za wrzesień?
Pracownikowi, który spełnił określone w regulaminie premiowania warunki nabycia prawa do premii, przysługuje roszczenie o wypłatę premii.
Premia jest uzupełniającym, niestałym i niesamodzielnym składnikiem wynagrodzenia za pracę i najczęściej jej wysokość jest różna w poszczególnych okresach, za które jest wypłacana, w zależności od stopnia spełnienia warunków wymaganych do nabycia prawa do premii. W niektórych przypadkach premia może w ogóle nie przysługiwać.
Kodeks pracy nie zawiera żadnych przepisów odnoszących się bezpośrednio do premii. Zasady przyznawania pracownikom premii regulują przepisy obowiązujące u danego pracodawcy, np. układ zbiorowy pracy bądź regulamin wynagradzania albo odrębny regulamin premiowania. Prawo do premii może również wynikać z umowy o pracę.
Jeżeli warunki premiowania są określone w sposób na tyle konkretny, by mogły podlegać kontroli, to świadczenie ma charakter premii i w takim przypadku decyzja w przedmiocie przyznania premii nie zależy od swobodnego uznania pracodawcy, lecz od wypełnienia podlegających kontroli warunków określonych w regulaminie premiowania, a dotyczących zarówno prawa do premii, jak i jej wysokości. W takim przypadku decyzja pracodawcy odmawiająca przyznania premii lub przyznająca ją w niższej wysokości podlega kontroli sądu. Jeśli natomiast przyznanie premii pozostawione zostało swobodnemu uznaniu pracodawcy, wówczas świadczenie ma charakter nagrody, choćby nazwane zostało premią
(uchwała Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1983 r., sygn. akt III PZP 25/83).
Jeżeli więc zgodnie z obowiązującym u pracodawcy regulaminem premiowania pracownikom przysługuje premia miesięczna z tytułu realizacji planów sprzedażowych, a pracownik we wrześniu zrealizował swój plan sprzedażowy, to pracodawca powinien wypłacić pracownikowi premię za wrzesień. Nie ma przy tym znaczenia, że w dniu wypłaty premii, tj. 29 października pracownik złożył wypowiedzenie umowy o pracę. Pracownik nabywa bowiem prawo do premii z chwilą spełnienia warunków określonych w regulaminie premiowania. Ponieważ plan sprzedażowy za wrzesień pracownik zrealizował nie będąc jeszcze w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, nie ma podstaw do odmowy wypłaty premii.
art. 772 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Katarzyna Pietruszyńska