Czy pracownik młodociany ma prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu choroby rodzica
Pracownik młodociany zatrudniony przez nas na podstawie umowy w celu przygotowania zawodowego wystąpił z wnioskiem o przyznanie zasiłku opiekuńczego. Musi zaopiekować się chorą matką. Czy możemy mu wypłacić to świadczenie? Jeśli tak, to jak ustalić jego wysokość i jak je wykazać w dokumentach rozliczeniowych?
Pracownik ma prawo do zasiłku opiekuńczego pod warunkiem jednak, że spełnione są wymogi określone w ustawie chorobowej. Przy obliczaniu jego wysokości zastosujemy zasady obowiązujące przy pracowniczych świadczeniach chorobowych. Nie będzie obowiązywać tu minimalna wysokość zasiłku.
Pracownik wystąpił o przyznanie zasiłku opiekuńczego z uwagi na chorobę swojej matki. Oznacza to, że zastosujemy tu art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy chorobowej. Zgodnie z przywołanym przepisem zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie objętej ubezpieczeniem chorobowym zwolnionej od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad innym chorym członkiem rodziny, a więc m.in. nad rodzicami.
Jeśli chcesz przeczytać więcej ciekawych artykułów, załóż konto testowe i ciesz się bezpłatnym dostępem do wszystkich treści przez 48h! Kliknij tutaj >>>
Istotnym warunkiem jest to, że osoba objęta opieką musi pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki. Wymóg ten jest za spełniony także wówczas, gdy pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym ma miejsce tylko w okresie sprawowania opieki.
W opisanej sytuacji kolejny z wymaganych warunków polega na tym, że nie może być innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę chorej osobie.
Ustawa systemowa nie wprowadza oddzielnej definicji pracownika młodocianego. Dlatego też osoby takie objęte są ubezpieczeniami na zasadach przewidzianych dla pozostałych pracowników. Oznacza to, że spełniony jest podstawowy warunek, a mianowicie podleganie ubezpieczeniu chorobowemu.
Jeżeli spełnione są pozostałe wymogi (przebywanie w wspólnym gospodarstwie domowym oraz brak innych osób mogących zapewnić opiekę matce), pracownikowi zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał, jeśli w roku bieżącym nie został jeszcze wyczerpany limit dni, przez które świadczenie to może być wypłacane. Przypomnijmy, że w tym przypadku jest to 14 dni.
Podstawa zasiłku opiekuńczego – liczona, jak u pozostałych pracowników, ale bez minimum
Ustawa chorobowa nie przewiduje odrębnych zasad dla pracowników młodocianych. Dlatego też podstawa zasiłku opiekuńczego powinna być liczona według zasad obowiązujących przy pracowniczych świadczeniach chorobowych.
W myśl art. 36 ustawy chorobowej będzie ją stanowić przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku opiekuńczego lub przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia chorobowego – jeżeli pracownik nie przepracował wymaganych 12 miesięcy.
Nie będzie miał tu jednak zastosowania art. 45 ustawy chorobowej. Mówi on o tym, że podstawa zasiłku z tytułu pracy na pełnym etacie nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia. W roku bieżącym minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2.800 zł.
W stosunku do pracowników młodocianych nie obowiązuje jednak ta stawka. Ich wynagrodzenia minimalne określa § 19 rozporządzenia w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych. Zgodnie z nim obliczane są one w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez prezesa GUS. Stosunek ten wynosi odpowiednio:
- w pierwszym roku nauki – nie mniej niż 5%,
- w drugim roku nauki – nie mniej niż 6%,
- w trzecim roku nauki – nie mniej niż 7%.
Druki również pracownicze, ale z innym kodem
Za pracowników młodocianych składane są też te same druki ubezpieczeniowe, co za pozostałych pracowników, ale z innym kodem tytułu ubezpieczenia. W tym przypadku zamiast kodu 01 10 XX zastosowanie ma bowiem kod 01 20 XX.
Pracownik młodociany wnioskuje o zasiłek opiekuńczy
Pracownik młodociany (w pierwszym roku nauki) zatrudniony z dniem 1 września 2021 r. na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, wystąpił do pracodawcy uprawnionego do wypłaty świadczeń chorobowych z wnioskiem o przyznanie zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorą matką, w okresie od 18 do 29 października 2021 r. Z uwagi na to, że spełnione zostały wymogi określone w ustawie chorobowej, świadczenie to zostało przyznane.
Podstawę jego wymiaru powinno stanowić wynagrodzenie za wrzesień, po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków pracownika. Osoba ta otrzymuje wynagrodzenie minimalne. Dlatego też podstawa ta wyniesie: 275,23 zł – 37,73 zł = 237,50 zł. Natomiast sam zasiłek wyniesie:
- 237,50 zł : 30 = 7,92 zł;
- 7,92 zł x 80% = 6,34 zł;
- 6,34 zł x 12 (dni objętych zwolnieniem lekarskim) = 76,08 zł.
Okres pobierania zasiłku opiekuńczego powinien być wykazany w raporcie ZUS RSA składanym za październik z:
- kodem tytułu ubezpieczenia 01 20 XX,
- kodem świadczenia/przerwy 312,
- okresem od 18.10.2021 do 29.10.2021,
- cyfrą 12 jako liczba dni zasiłkowych/liczba wypłat oraz
- kwotą 76,08 zł.
Za osobę tę powinien też być złożony raport ZUS RCA z tym samym kodem tytułu, w którym rozliczone zostaną składki na poszczególne rodzaje ubezpieczeń od wypłaconego wynagrodzenia – odpowiednio pomniejszonego z uwagi na pobyt na zwolnieniu lekarskim.
Jeśli chcesz przeczytać więcej ciekawych artykułów, załóż konto testowe i ciesz się bezpłatnym dostępem do wszystkich treści przez 48h! Kliknij tutaj >>>
Powiązane porady i dokumenty:
Zatrudnienie młodocianego w celu przygotowania zawodowego lub do prac lekkich – obowiązki pracodawcy
Pracownik młodociany na urlopie – czy można zawrzeć z nim umowę zlecenia
- Art. 4 pkt 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.).
- Art. 32, art. 33, art. 36–47 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1133 ze zm.).
- Par. 19 rozporządzenia Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 2010 ze zm.).
- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 20 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2020 r. poz. 2366 ze zm.).
Bogdan Majkowski
