Sytuacja, w której pracownik dostarczy do zakładu orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, skutkuje obecnie koniecznością aktualizacji wystawionej mu informacji o warunkach zatrudnienia. Przy czym inne zmiany należy wprowadzić w przypadku lekkiego stopnia niepełnosprawności, a inne – znacznego czy umiarkowanego stopnia. Sprawdźmy, co należy zmienić w każdym z tych przypadków i jak to zapisać.
W jaki sposób aktualizować treść informacji o warunkach zatrudnienia pracownikowi, który przedstawi pracodawcy orzeczenie o niepełnosprawności
Czym powinny różnić się zapisy informacji o warunkach zatrudnienia w zależności od orzeczonego stopnia niepełnosprawności
Przeczytaj również:
Nowa informacja o warunkach zatrudnienia – poznaj 5 wyjaśnień inspekcji pracy
Informacja o warunkach zatrudnienia dla pracownika młodocianego
Obejrzyj również:
Przypomnijmy, że od 26 kwietnia 2023 r. obowiązuje nowa informacja o warunkach zatrudnienia, zawierająca wiele dodatkowych punktów, których wcześniej nie było. Trzeba w niej bowiem informować m.in. o normie i wymiarze czasu pracy (kiedyś: tylko o normie), przerwach, okresach odpoczynku, zasadach dotyczących nadgodzin.
Jeśli więc pracownik uzyskuje stopień niepełnosprawności, ma to duży wpływ na jego uprawnienia pracownicze – także te wykazywane w informacji o warunkach zatrudnienia. Jeśli więc pracownik okaże pracodawcy orzeczenie:
o niepełnosprawności (a dotąd nie miał niepełnosprawności) albo
o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności (a dotąd miał lekki stopień niepełnosprawności),
trzeba zmienić jego informację o warunkach zatrudnienia. I analogicznie – należy uznać, że gdy pracownik straci określony stopień niepełnosprawności wiążący się z określonymi uprawnieniami, też trzeba zaktualizować mu informację (chyba, że spodziewamy się, że za chwilę odzyska stopień niepełnosprawności). Poniżej wskazujemy, co konkretnie należy zmienić.
Zaktualizowaną informację o warunkach zatrudnienia trzeba wydać pracownikowi niezwłocznie, nie później jednak niż w dniu, w którym zmiana ma zastosowanie do pracownika. I tu może być problem, ponieważ pracownik, który doniósł orzeczenie o stopniu niepełnosprawności od razu tego samego dnia nabywa dodatkowe uprawnienia – przynajmniej te związane z czasem pracy (bo dodatkowy urlop nabywa po przepracowaniu roku od zaliczenia go do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności). Skoro więc zmiany w informacji mają zastosowanie do pracownika od razu – to również od razu trzeba mu wydać zaktualizowaną informację. Przypomnijmy: przed 26 kwietnia 2023 r. pracodawca miał na to 30 dni.
Tabela 1. Pracownik nabywa lekki stopień niepełnosprawności – co zmienić w treści informacji
Co się zmienia |
Jak może brzmieć nowy zapis – i komentarz |
Norma czas pracy – która wprawdzie nadal obejmuje 8 godzin na dobę i 40 w tygodniu, ale jest sztywna, a nie przeciętna* |
„Pana norma dobowa wynosi 8 godzin, a Pana norma tygodniowa – 40 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy. Pana wymiar dobowy i tygodniowy jest taki sam jak Pana norma” Przed zmianą zapis ten brzmiał: „Pana norma dobowa wynosi 8 godzin, a Pana norma tygodniowa – przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy”). |
Wymiar czasu pracy – w niektórych przypadkach, gdy np. pracownik dotąd pracował powyżej 8 godzin w niektóre dni |
Jeśli wymiar jest taki sam, jak norma, można napisać np. „Pana wymiar czasu pracy, jest taki sam, jak Pana normy”. Przy takim zapisie często nie trzeba wprowadzać zmian w zakresie wymiaru. Ale może też być tak, że np. pracownik miał system równoważny i w niektóre dni miał wymiar powyżej 12 godzin na dobę, a w tygodniu miał „przeciętnie 40 godzin”. W takim przypadku trzeba zmienić informację usuwając pracę powyżej 8 godzin (zasadniczo zakazaną niepełnosprawnemu*), a także usunąć słowo „przeciętnie”. |
Przerwy w pracy – gdyż dochodzi dodatkowa 15-minutowa przerwa niepełnosprawnego, oprócz zwykłej, kodeksowej 15-minutowej przerwy po 6 godzinach |
„Przerwa – zgodnie z art. 134 Kodeksu pracy oraz dodatkowa 15-minutowa przerwa z tytułu niepełnosprawności”. Taki zapis odsyłający do art. 134 jest krótki, a jednocześnie likwiduje dylemat, czy wykreślać pracownikowi np. drugą czy trzecią przerwę 15-minutową (przysługujące odpowiednio: po ponad 9 i po ponad 16 godzinach pracy) – które w przypadku niepełnosprawnego już zasadniczo nie będą wykorzystywane, bo nie może on pracować ponad normę |
Pracownikowi niepełnosprawnemu, nawet w stopniu lekkim nie można polecać pracy nadliczbowej |
„Obowiązuje zakaz polecania Panu godzin nadliczbowych. Praca nadliczbowa może być dopuszczona – zgodnie z orzeczeniem lekarskim. Zasady polecania i rekompensaty godzin nadliczbowych wynikają z art. 151-1512 Kodeksu pracy”. |
* chyba, że lekarz medycyny pracy w ramach specjalnego badania zgodzi się na niestosowanie tych przywilejów wobec niepełnosprawnego
Tabela 2. Pracownik nabywa znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności
Co się zmienia |
Jak może brzmieć nowy zapis – i komentarz |
Jeśli pracownik nabywa znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, to – oprócz zapisów z poprzedniej tabeli (które też trzeba tu zastosować) – należy jeszcze dodatkowo zmienić poniższe zapisy w informacji: |
|
Obniżona norma czas pracy która obejmuje zasadniczo* 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu – i oczywiście również nie jest przeciętna* |
„Pana norma dobowa wynosi 7 godzin, a Pana norma tygodniowa – 35 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy”. |
Wymiar czasu pracy |
Wymiar musi być obniżony przynajmniej do wysokości normy (jeśli tak będzie zapis może brzmieć „Pana wymiar dobowy i tygodniowy jest taki sam, jak normy czasu pracy”. Jeśli np. dotąd pracownik miał 1/2 etatu i wymiar 4 godziny na dobę, teraz może on wynieść np. 3,5 godziny, co też należy odnotować |
Po przepracowaniu roku od zaliczenia pracownika do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, pracownik nabywa dodatkowy urlop w wymiarze 10 dni w skali roku |
„Przysługuje Panu urlop wypoczynkowy w wymiarze 26 dni w skali roku. Od 5 maja 2024 roku przysługuje Panu także prawo do dodatkowych 10 dni urlopu w skali roku – w związku z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności”. |
* chyba, że lekarz medycyny pracy w ramach specjalnego badania zgodzi się na niestosowanie tych przywilejów wobec niepełnosprawnego
Szymon Sokolik