Konfederacja Lewiatan proponuje wprowadzenie zmian w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Chce umożliwienia finansowania (lub współfinansowania) ze środków ZFŚS abonamentów medycznych oraz wykreślenia z kręgu ustawowo uprawnionych do świadczeń i usług emerytów i rencistów – byłych pracowników zakładu.
Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obowiązuje od 1994 roku i od czasu wejścia w życie była nowelizowana ponad dwudziestokrotnie. Nad kolejnymi zmianami w ustawie pracuje obecnie Rada Dyrektorów Personalnych ds. nowelizacji ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych Konfederacji Lewiatan. Jak podkreśla Grażyna Spytek-Bandurska, ekspertka Konfederacji Lewiatan przyjęte w ustawie z 1994 roku rozwiązania nie przystają do obecnej rzeczywistości i potrzeb pracowników, a także budzą nadmierne wątpliwości, co zniechęca pracodawców do tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zmian ma być gotowy po wakacjach.
Abonament medyczny jak świadczenie socjalne
Wśród proponowanych zmian jest umożliwienie finansowania lub współfinansowania opieki medycznej pracowników ze środków ZFŚS.
Obecny kształt przepisów nie pozwala na takie rozwiązanie. W świetle określonej w art. 2 pkt 1 ustawy definicji działalności socjalnej abonament medyczny nie mieści się w jej ramach.
Ponadto świadczenia te w równej wartości są zazwyczaj przyznawane wszystkim pracownikom. Nie ma zatem mowy o socjalnym charakterze świadczenia (ani prawo do niego, ani też jego wysokość nie są uzależnione od kryteriów socjalnych – sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej).
Kryteria socjalne tylko do świadczeń
W ocenie ekspertów kolejne zmiany powinny objąć zasady ustalania prawa do świadczeń i usług z ZFŚS. Proponują oni, aby badanie sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu odbywało się wyłącznie w przypadku udzielania pomocy materialnej (rzeczowej lub finansowej), a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe.
Natomiast usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, finansowanie lub współfinansowanie opieki medycznej nie wymagałyby badania sytuacji socjalnej osoby uprawnionej.
W obecnym stanie prawnym co do zasady zarówno przyznanie prawa, jak i ustalenie wysokości świadczeń, a także usług z ZFŚS musi odbywać się z uwzględnieniem sytuacji socjalnej osoby uprawnionej. Jednak o ile wymóg ten jest bezsprzeczny w przypadku ulgowych usług i świadczeń, to warto zauważyć, że przy świadczeniach i usługach powszechnie dostępnych Sąd Najwyższy ma inne zdanie.
Emeryci i renciści poza funduszem
Pracodawcy postulują też wykreślenie z ustawowego kręgu osób uprawnionych do korzystania z funduszu emerytów i rencistów – byłych pracowników zakładu oraz ich rodzin. O świadczenia i usługi z ZFŚS mogliby zatem ubiegać się pracownicy i ich rodziny, a także inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu.
Obecnie pracodawca nie może pozbawić tej grupy prawa do korzystania ze świadczeń i usług ZFŚS. Nawet, gdyby zdecydował się wprowadzić takie zapisy w regulaminie działalności socjalnej, byłyby one nieważne.
Emilia Wawrzyszczuk
Źródło: www.konfederacjalewiatan.pl.