Na reformie rynku pracy skorzystać mogą pracodawcy

Ustawa z 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 27 maja 2014 r., kładzie nacisk na wsparcie i aktywizację zawodową osób w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy – młodych bezrobotnych do 30. roku życia, rodziców i opiekunów powracających do pracy po przerwach związanych z wychowywaniem dzieci i opieką nad osobami zależnymi oraz osób starszych po 50. roku życia. I to właśnie za zatrudnienie osób z tych grup nowe przepisy wprowadzają zachęty, które mają zwiększyć ich szanse na rynku pracy.

W myśl dodanego art. 60c ustawy o promocji zatrudnienia pracodawca może uzyskać od starosty refundację kosztów poniesionych na składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy za skierowanych do pracy bezrobotnych do 30. roku życia, którzy podejmują zatrudnienie po raz pierwszy w życiu.

Refundacja ta następuje na podstawie umowy zwieranej ze starostą i przysługuje przez okres do 12 miesięcy. Kwota zwrotu nie może przekraczać połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego zatrudnionego bezrobotnego (obecnie 840 zł). W zamian pracodawca zobowiązuje się do dalszego zatrudniania tego bezrobotnego przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu okresu refundacji.

Jeśli pracodawca rozwiąże ze skierowanym bezrobotnym umowę o pracę lub nie dotrzyma warunku zatrudnienia młodego bezrobotnego przez wymagany okres po refundacji, będzie musiał zwrócić wszystkie otrzymane środki wraz z odsetkami naliczonymi od całości otrzymanej refundacji. Jeśli natomiast będzie zatrudniał taką osobę przez co najmniej 3 miesiące po zakończeniu okresu refundacji, zwrotowi podlegać będzie połowa wspomnianej kwoty. A co jeśli umowę rozwiążę pracownik lub zostanie ona zakończona w trybie dyscyplinarnym? W takim przypadku starosta skieruje na miejsce zwolnionej osoby innego bezrobotnego.

Szczególne rozwiązanie w postaci tzw. grantu na telepracę (czyli na utworzenie stanowiska w formie telepracy w rozumieniu art. 67⁵ Kodeksu pracy) zostało przewidziane na zatrudnienie skierowanego bezrobotnego:

• rodzica powracającego na rynek pracy, posiadającego co najmniej jedno dziecko w wieku do 6 lat, lub
• sprawującego opiekę nad osobą zależną, który w okresie 3 lat przed rejestracją w urzędzie pracy jako bezrobotny zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z uwagi na konieczność wychowywania dziecka lub sprawowania opieki nad osobą zależną.

Ta forma wsparcia jest jednorazowym świadczeniem, którego wysokość określać ma umowa zwierana przez pracodawcę ze starostą. Wartość grantu nie może być wyższa niż 6-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu zawarcia umowy (w 2014 roku może to być więc maksymalnie 10.080 zł).

W zamian za otrzymaną pomoc pracodawca zobowiązany jest do zatrudniania skierowanego bezrobotnego przez 12 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy lub 18 miesięcy na 1/2 etatu. W przeciwnym razie lub w przypadku wykorzystania grantu niezgodnie z umową (np. przeznaczenie tych środków na zakup sprzętu do firmy) albo niewykorzystania go w ogóle pracodawca będzie musiał zwrócić grant wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania grantu, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.

Podobnie jak w przypadku refundacji składek za młodego bezrobotnego również i przy grancie na telepracę w razie:

• rozwiązania umowy o pracę przez skierowanego bezrobotnego,
• zwolnienia dyscyplinarnego lub
• wygaśnięcia stosunku pracy przed upływem 12 lub 18 miesięcy,

starosta skieruje na zwolnione stanowisko pracy innego bezrobotnego.

Podobny cel jak grant na telepracę ma nowe świadczenie aktywizacyjne, które ma zachęcić pracodawców do zatrudniania rodziców oraz opiekunów powracających do pracy po dłuższej przerwie. Świadczenie to może bowiem przyznać pracodawcy starosta za zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy:

• skierowanego bezrobotnego rodzica powracającego na rynek pracy po przerwie związanej z wychowywaniem dziecka lub
• bezrobotnego sprawującego opiekę nad osobą zależną (za taką – w świetle przepisów ustawy uważa się osobę wymagającą ze względu na stan zdrowia lub wiek stałej opieki, połączoną więzami rodzinnymi lub powinowactwem z osobą objętą usługami lub instrumentami rynku pracy lub pozostającą z nią we wspólnym gospodarstwie domowym),

który w okresie 3 lat przed rejestracją w urzędzie pracy jako bezrobotny zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z uwagi na konieczność wychowywania dziecka lub sprawowania opieki nad osobą zależną.

Okres wypłaty świadczenia aktywizacyjnego jest powiązany z jego wysokością, i tak:

• będzie ono wypłacane w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie za każdego skierowanego bezrobotnego przez 12 miesięcy albo
• w wysokości 1/3 minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie za każdego skierowanego bezrobotnego przez 18 miesięcy.

Warunkiem otrzymania świadczenia jest dalsze zatrudnianie skierowanego bezrobotnego po tym okresie – odpowiednio przez 6 lub 9 miesięcy. W przeciwnym razie, a także w sytuacji rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę w trakcie przysługiwania świadczenia aktywizacyjnego, pracodawca będzie musiał zwrócić wszystkie otrzymane świadczenia wraz z odsetkami (jeśli pracodawca utrzyma zatrudnienie tego bezrobotnego przez co najmniej połowę wymaganego okresu po zakończeniu otrzymywania świadczenia aktywizacyjnego, zobowiązany będzie do zwrotu jedynie 50% wspomnianej wyżej kwoty).

Nowe przepisy wprowadziły także dodatkowe instrumenty aktywizacji osób po 50. roku życia. Wśród tych skierowanych bezpośrednio do pracodawców jest dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego, który ukończył 50. rok życia. Może ono zostać przyznane przez starostę, w wysokości nie wyższej niż połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego zatrudnionego bezrobotnego, na okres:

• 12 miesięcy – w przypadku zatrudnienia bezrobotnego, który ukończył 50 lat, a nie ukończył 60 lat lub
• 24 miesięcy – w przypadku zatrudnienia bezrobotnego, który ukończył 60 lat.

Podobnie jak w poprzednich przypadkach również otrzymanie dofinansowania do wynagrodzenia pracownika 50+ jest obwarowane dodatkowymi wymogami. Pracodawca musi bowiem zatrudniać takiego skierowanego bezrobotnego po upływie okresu przysługiwania dofinansowania wynagrodzenia odpowiednio przez 6 miesięcy lub 12 miesięcy.

Niespełnienie tego warunku lub rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę w trakcie pobierania przez niego dofinansowania grozi koniecznością zwrotu wszystkich otrzymanych środków wraz z odsetkami.